Συμπεριφορές δεσμού βρεφών που μεγαλώνουν σε ίδρυμα και βρεφών που μεγαλώνουν στις οικογένειές τους

Abstract

Research in attachment development in non typical settings is limited around the world. A few years ago, researchers debated on whether Strange Situation Procedure (Ainsworth, 1978) should be adjusted in studies of atypical settings in order to examine in greater detail the process of attachment formation (Bakermans – Kranenburg et al.,2011). In line with this, the present study examined the attachment behavior of infants growing up in an institution (“Metera” Babies Center) and compared with the attachment behavior of infants growing up with their biological parents. In order to do that, Strange Situation Procedure videotapes of 127 dyads of caregivers and infants aged 12 – 18 months from a previous research (Vorria et al., 2003) were reexamined using Attachment Formation Rating (Carlson, 2002), a scale measuring whether the infant has succeeded in developing a special bond to an attachment figure and directs attachment behavior towards that person. 86 of these dyads were caregivers and infants growing up in the institution and 41 were infants with their biological mothers. The results showed, that infants growing up in residential group care exhibited less attachment behavior than control group infants. This difference could not be attributed to differences in cognitive development. It was also found that infants with less attachment behavior were more likely to develop non organized type of attachment. Attachment formation and group could predict non organized type of attachment and there was an interaction between these two variables. In “Metera” Babies Center, infants with minimum to no attachment behavior were more likely to develop non organized type of attachment, while in control group, it was infants with limited attachment behavior that were more likely to do so. Results were discussed in reference with the findings of other researches with infants and toddlers growing up in institutions with different degrees of deprivation in Romania, Ukraine and Chile. Finally, it is discussed that attachment might be formed at a slower pace in institution settings and that disorganized attachment in group care infants is still under formation and has different characteristics than disorganized attachment in infants who grow up in their families.

Οι έρευνες που μελετούν την ανάπτυξη του δεσμού σε μη τυπικά περιβάλλοντα είναι περιορισμένες ανά τον κόσμο. Έχει υποστηριχτεί πως η Συνθήκη με τον Ξένο (Ainsworth, 1978) πρέπει να τροποποιείται στις μη τυπικές συνθήκες φροντίδας ώστε να εξετάζει τις πιο «λεπτές» διαστάσεις της ανάπτυξης του δεσμού. Η παρούσα έρευνα μελέτησε την ανάπτυξη των συμπεριφορών δεσμού βρεφών που μεγάλωσαν σε ίδρυμα και βρεφών που μεγάλωσαν στις βιολογικές τους οικογένειες. Επανακωδικοποιήθηκε βιντεοσκοπημένο υλικό από 127 ζεύγη μητέρων – βρεφών και βρεφοκόμων - βρεφών ηλικίας 12 – 18 μηνών που συμμετείχαν στη Συνθήκη με τον Ξένο σε προηγούμενη μελέτη (Vorria και συν., 2003), των οποίων οι συμπεριφορές δεσμού αξιολογήθηκαν με την «Κλίμακα για την Ανάπτυξη του Δεσμού» (Carlson, 2002), που εξετάζει εάν το βρέφος έχει αναπτύξει ιδιαίτερο συναισθηματικό δέσιμο με το πρόσωπο φροντίδας, και απευθύνει σε αυτό το πρόσωπο τις συμπεριφορές δεσμού. Βρέθηκε ότι τα βρέφη που ζούσαν στο Κέντρο Βρεφών «Μητέρα» εμφάνιζαν λιγότερες συμπεριφορές δεσμού από τα βρέφη της ομάδας σύγκρισης, γεγονός που δεν μπορούσε να αποδοθεί σε διαφορές στη γνωστική ανάπτυξη. Τα βρέφη που εμφάνιζαν λιγότερες συμπεριφορές δεσμού ήταν πιο πιθανό να έχουν αναπτύξει μη οργανωμένο τύπο δεσμού. Μάλιστα, η ανάπτυξη των συμπεριφορών δεσμού και η ομάδα είχαν προβλεπτική αξία για την ανάπτυξη μη οργανωμένου τύπου δεσμού και βρέθηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών των δύο μεταβλητών. Πιο συγκεκριμένα, τα βρέφη που μεγάλωναν στο Κέντρο Βρεφών «Μητέρα», με καθόλου/ελάχιστες συμπεριφορές δεσμού ήταν πιθανότερο να αναπτύξουν μη οργανωμένο τύπο δεσμού, ενώ στην ομάδα σύγκρισης, αυτό ίσχυε για τα βρέφη με περιορισμένες συμπεριφορές δεσμού. Θεωρείται πιθανό ο δεσμός να αναπτύσσεται με πιο αργό ρυθμό στις συνθήκες ενός ιδρύματος και ο δεσμός αποδιοργάνωσης, που εμφανίζουν τα περισσότερα βρέφη σε αυτές τις συνθήκες, να είναι ακόμη υπό διαμόρφωση, σε σύγκριση με το δεσμό αποδιοργάνωσης που αναπτύσσουν τα βρέφη στις βιολογικές τους οικογένειες. Τα αποτελέσματα συζητούνται και σε σύγκριση με διεθνείς μελέτες με βρέφη και παιδιά από ιδρύματα με λιγότερο ή περισσότερο ευνοϊκές συνθήκες.