Ιστορικο-κοινωνική διερεύνηση της καθιέρωσης της ποινικής νομοθεσίας για τη χρήση ‘’ναρκωτικών’’ στην Ελλάδα: ο ρόλος του Τύπου ως τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο

Abstract

The purpose of this study is to highlight the conflicting elements in the process of the establishment of law on drug use in Greece, mainly through the investigation of the role of the Press in eliciting social consensus on the necessity for relevant legislation. Crime is a consequence of the formal societal reaction, expressed by criminal law, and therefore its investigation turns into an investigation of the relations and systems of dominance and enforcement of legal rules.According to the research hypothesis, the criminalisation of drugs did not emerge as a result of a generalised social demand to combat adetected social problem, but asaconsequence of the activation of powerful social forces in the context of a multi-layered social conflict inherent in the capitalist system, which is an element of a bourgeois democracy.The recorded socio-historical process of drug legislation in Greece demonstrates the crucial role of influence from other countries during their colonial period, highlighting the economic and political dependence of the country, analysed in the present study, as a competent factor for the acceptance and adoption of the relevant political repression by the Greek state. The state, as the authorised mouthpiece of a politically organised society, exercises authority over social groups that lack the ability to determine social reality by characterising their behaviour as criminal. Through the political enforcement of social rules, the dominant social groups establish the collective acceptance of values and social goals, which express their interests under the given circumstances, whereby they consolidate their dominance. The necessary for the reproduction of the social system social consensus as to the necessity of establishing social rules for drugs, in the context of a bourgeois democratic society, is ensured through the ideological manipulation of the masses in order to accept a socially constructed social normality and regularity, which, although it does not contain elements of compulsion, does not overturn the conflicting nature of the process of law establishment. On the contrary, it is a manifestation of the dominance of the powerful, as it results from the power relations between the existing social groups. The state, as an all-powerful primary interpreter of the law, establishes the stereotype towards the user and the use of drugs, which is the legalisation grounds of the formal societal reaction, forming the necessary consensual climate for the reproduction of the social system in the bourgeois democracies, and the Press as a secondary interpreter of the law, in the role of an ideological mechanism for the reproduction of the social system, decisively contributes to the consolidation of social consensus. The presentation of drug use by the Press proves to be a political process, which, as it stands between the public and the drug use by means of the language, contributes to the forming of collective stereotype knowledge about drug use as a deviant behaviour and the user as a deviant; a knowledge which is applied to the behaviour regulation of individuals, including the authoritarian conflicting relations that established it.

Σκοπός της παρούσης μελέτης είναι η ανάδειξη των συγκρουσιακών στοιχείων στη διαδικασία καθιέρωσης της νομοθεσίας για τη χρήση ναρκωτικών στην Ελλάδα, κυρίως μέσα από τη διερεύνηση του ρόλου του Τύπου ως προς την εκμαίευση της κοινωνικής συναίνεσης για την αναγκαιότητα της σχετικής νομοθέτησης. Το έγκλημα αποτελεί συνέπεια της επίσημης κοινωνικής αντίδρασης, που εκφράζεται με τον ποινικό νόμο, και ως εκ τούτου η διερεύνησή του μετατρέπεται σε διερεύνηση των σχέσεων και τωνσυστημάτων κυριαρχίας και επιβολής των νομικών κανόνων.Σύμφωνα με την ερευνητική υπόθεση,η ποινικοποίηση των ναρκωτικών δεν προέκυψε ως αποτέλεσμα μιας γενικευμένης κοινωνικής απαίτησης για την καταπολέμηση ενός διαπιστωμένου κοινωνικού προβλήματος, αλλά ως απόρροια της δραστηριοποίησης ισχυρών κοινωνικών δυνάμεων στο πλαίσιο μιας εγγενούς για το καπιταλιστικό σύστημα πολυεπίπεδης κοινωνικής σύγκρουσης, που αποτελεί στοιχείο της αστικής δημοκρατίας.Η καταγεγραμμένη κοινωνικοϊστορική διαδικασία νομοθέτησης για τα ναρκωτικά στην Ελλάδα καταδεικνύει τον καθοριστικό ρόλο των έξωθεν της χώρας επιδράσεων στο πλαίσιο της αποικιοκρατίας της περιόδου, αναδεικνύοντας την αναλυόμενη στην παρούσα μελέτη οικονομική και πολιτική εξάρτηση της χώρας ως ικανό παράγοντα για την αποδοχή και υιοθέτηση της σχετικής κατασταλτικής πολιτικής από το ελληνικό κράτος.Το κράτος ως εξουσιοδοτημένος εκφραστής της πολιτικά οργανωμένης κοινωνίας επιβάλλεται στις κοινωνικές ομάδες που στερούνται δυνατότητας προσδιορισμού της κοινωνικής πραγματικότητας, χαρακτηρίζοντας τη συμπεριφορά τους εγκληματική. Μέσω της πολιτικής επιβολής των κοινωνικών κανόνων, οι κυρίαρχες κοινωνικές ομάδες καθιστούν συλλογικά αποδεκτές τις αξίες και τους κοινωνικούς στόχους που εκφράζουν τα δεδομένα εκ των συνθηκών συμφέροντά τους, παγιώνοντας την κυριαρχία τους.Η απαραίτητη για την αναπαραγωγή του κοινωνικού συστήματος κοινωνική συναίνεση ως προς την αναγκαιότητα της θέσπισης των κοινωνικών κανόνων για τα ναρκωτικά,στο πλαίσιο της αστικής δημοκρατικής κοινωνίας, διασφαλίζεται μέσω της ιδεολογικής χειραγώγησης της μάζας για την αποδοχή μιας κοινωνικά κατασκευασμένης κοινωνικής ομαλότητας και κανονικότητας, η οποία, παρότι δεν εμπεριέχει στοιχεία καταναγκασμού, δεν ανατρέπει τον συγκρουσιακό χαρακτήρα της διαδικασίας καθιέρωσης της νομοθεσίας. Αντίθετα, αποτελεί έκφανση της κυριαρχίας των ισχυρών, καθώς είναι προϊόν των σχέσεων εξουσίας μεταξύ των υφιστάμενων κοινωνικών ομάδων. Το κράτος ως πανίσχυρος πρωταρχικός ερμηνευτής της νομοθεσίας θεμελιώνει το στερεότυπο για τον χρήστη και τη χρήση ναρκωτικών, που αποτελεί το νομιμοποιητικό έρεισμα της επίσημης κοινωνικής αντίδρασης, διαμορφώνοντας το απαραίτητο συναινετικό κλίμα για την αναπαραγωγή του κοινωνικού συστήματος στις αστικές δημοκρατίες, και ο Τύπος,ως δευτερεύων ερμηνευτής της νομοθεσίας,σε ρόλο ιδεολογικού μηχανισμού αναπαραγωγής του κοινωνικού συστήματος, συμβάλλει καταλυτικά στην εδραίωση της κοινωνικής συναίνεσης. Η παρουσίαση της χρήσης ναρκωτικών από τον Τύπο αποδεικνύεται πολιτική διαδικασία, η οποία, καθώς διαμεσολαβεί ανάμεσα στο κοινό και τη χρήση ναρκωτικώνμέσω της γλώσσας,συμβάλλει στη σύνθεση της συλλογικής στερεοτυπικής γνώσης για τη χρήση ναρκωτικών ως παρεκκλίνουσα συμπεριφορά και για τον χρήστη ως παρεκκλίνοντα·γνώση που εφαρμόζεται στη ρύθμιση της συμπεριφοράς των ατόμων, εμπεριέχοντας τις εξουσιαστικές συγκρουσιακές σχέσεις που την καθιέρωσαν.