Βελτίωση των κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων εφήβων μαθητών με διαταραχή του φάσματος του αυτισμού: εφαρμογή του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Circle Time

Abstract

The inclusion of high-functioning middle school adolescent’s with ASD in mainstream school contexts has failed to increase their interactions with their typically developing peers. Studies have shown that the frequency of the ASD adolescent’s social interactions is reduced when they are included in mainstream schools without receiving help on how to improve their social and emotional skills. Furthermore, they often feel isolated and are bullied four times more than the general student population. Those challenges underline the importance of enhancing social and emotional skills to adolescents with ASD. The purpose of this study was to investigate the effects of a peer network individualized intervention toward the improvement of the social and emotional skills of three middle-school high-functioning adolescents with Autism Spectrum Disorder (ASD) without intellectual disability (ID). A multiple-baseline-across-participants experimental design was used to assess the effectiveness of the intervention and to novel responses and settings. In addition, 24 neurotypical adolescents participated in a ten-week intervention based on the program “Circle Time” (Mosley & Tew, 2013). The results of the present study revealed that the social skills of all three participants increased and generalized in an unstructured setting. Namely, in the playground, during recess time, and in unfamiliar areas that students visited during school excursions. Furthermore, the three participants have reduced the feeling of loneliness and social dissatisfaction in school. The findings of the present study replicate prior findings of individualized interventions that help children with ASD improve and generalize newly acquired social and emotional skills in school settings.

Οι έφηβοι με ΔΑΦ υψηλής λειτουργικότητας φοιτούν σε σχολείο γενικής αγωγής κυρίως επειδή θεωρείται ότι μπορούν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις του αναλυτικού προγράμματος σπουδών, να επωφεληθούν από τις προσδοκίες των εκπαιδευτικών σε ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον που μπορεί να αποτελέσει μεγαλύτερη πρόκληση από αυτό του ειδικού σχολείου αλλά και από την ομάδα των συνομηλίκων που μπορούν να λειτουργήσουν ως πρότυπο συμπεριφοράς. Φαίνεται όμως ότι η φυσική παρουσία και μόνο των εφήβων με ΔΑΦ δεν εξασφαλίζει τη βελτίωση των κοινωνικών και συναισθηματικών τους δεξιοτήτων. Αντιθέτως, στα γενικά σχολεία που τοποθετήθηκαν έφηβοι με ΔΑΦ χωρίς ταυτόχρονη εφαρμογή στοχευμένων παρεμβάσεων αποδεικνύεται ότι οι τα κοινωνικά τους ελλείμματα και οι συναισθηματικές δυσκολίες αυξήθηκαν. Συνεπώς κρίνεται αναγκαία η εφαρμογή κατάλληλων παρεμβάσεων. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα πρωτότυπης εκπαιδευτικής παρέμβασης για την καλλιέργεια και γενίκευση κοινωνικοσυναισθηματικών συμπεριφορών και τη μείωση της μοναξιάς & της κοινωνικής δυσαρέσκειας εφήβων με ΔΑΦ στο γενικό σχολείο. Στο πλαίσιο της παρέμβασης που βασίστηκε στις ιδιοσυγκρασιακές ανάγκες των μαθητών και διεξήχθη στο σχολείο (σε νατουραλιστικό πλαίσιο) αξιοποιήθηκαν βασικές αρχές του εκπαιδευτικού προγράμματος («Κύκλος Κοινωνικής Αλληλεπίδρασης») (“Circle Time”) και του δικτύου συνομηλίκων (Peer Network). Ο ατομικός πειραματικός σχεδιασμός με πολλαπλές γραμμές βάσης ανά συμμετέχοντα αποτέλεσε το πειραματικό σχέδιο της έρευνας. Τα ευρήματα της παρούσας έρευνας κατέδειξαν ότι η συνδυαστική παρέμβαση (Peer Network-«Circle Time») βασισμένη στις εξατομικευμένες ανάγκες των 3 εφήβων με ΔΑΦ υψηλής λειτουργικότητας σε νατουραλιστικό πλαίσιο (στο σχολείο) μπορεί να βελτιώσει τις κοινωνικές και συναισθηματικές τους δεξιότητες, να ενισχύσει τη γενίκευσή τους σε διαφορετικό πλαίσιο και να μειώσει το αίσθημα της μοναξιάς & της κοινωνικής δυσαρέσκειας στο σχολείο.