Οφθαλμικές μεταβολές σε άτομα που πάσχουν από το σύνδρομο αποφρακτικών απνοιών στον ύπνο

Abstract

Purpose: To investigate corneal endothelial morphometry and pachymetry in patients newly diagnosed with Obstructive Sleep Apnea – Hypopnea Syndrome (OSAHS) and to determine the correlation between these parameters and OSAHS severity. Our study also aimed to evaluate the effects of Continuous Positive Airway Pressure (CPAP) therapy on central endothelial morphology and corneal thickness. Methods: Fifty-eight (58) patients recently diagnosed with OSAHS and a paired, age- and gender-matched control group (CG) of 58 healthy individuals were enrolled. A detailed ophthalmologic examination and specular microscopy measurement was performed for all participants. Endothelial cell density (ECD), coefficient of variation of cell area (CV), hexagonal cell appearance ratio (% Hex) and central corneal thickness (CCT) were compared between the groups. The specular microscopy results of the OSAHS group were correlated with the polysomnographic variables of each individual. Τhe OSAHS patients who showed good compliance with CPAP treatment were re-evaluated after the commencement of CPAP therapy and their corneal values were compared with their pre-CPAP values. Results: ECD and CCT did not significantly differ between the newly diagnosed OSAHS patients and the CG (p=0,3 , p=0,1 respectively). CV was significantly higher (p=0,002), whilst the Hex ratio was significantly lower (p=0,001) in the OSAHS group. A significant negative correlation was observed between CCT and the REM sleep percentage (p=0,008). Twenty-seven (27) OSAHS patients were re-examined after 9,56±3,55 months (range: 3-18 months) of good adherence to CPAP treatment. Their CV values, indicating polymegathism, showed a statistically significant decrease (p=0,04), whereas the Hex ratio, indicating pleomorphism, showed a statistically significant increase (p=0,008) after the commencement of the treatment. Conclusions: Greater pleomorphism and polymegathism of the corneal endothelium was observed in patients with OSAHS when compared to healthy subjects. Low percentage of REM sleep, usually found in OSAHS patients, may correlate with an increase in corneal thickness, an indicator of poor corneal oxygenation. However, better oxygenation during sleep resulting from increased CPAP compliance had a significant influence on corneal endothelium, providing an improvement in corneal polymegathism and pleomorphism.

Σκοπός: Η μελέτη της μορφολογίας του κερατοειδικού ενδοθηλίου και του κεντρικού πάχους του κερατοειδούς σε ασθενείς που πάσχουν από το Σύνδρομο «Αποφρακτικών Απνοιών στον Ύπνο» (ΣΑΑΥ), καθώς και η εκτίμηση της συσχέτισης αυτών των κερατοειδικών παραμέτρων με τη βαρύτητα του συνδρόμου. Επιπρόσθετα, σκοπός ήταν να αξιολογηθεί η επίδραση της μάσκας συνεχούς θετικής πίεσης ανώτερων αεραγωγών (CPAP) στη μορφολογία και το πάχος του κεντρικού κερατοειδούς. Μέθοδος: Στη μελέτη συμμετείχαν 58 ασθενείς που μόλις είχαν διαγνωσθεί με το ΣΑAΥ και 58 υγιείς ενήλικες αντίστοιχης ηλικίας και φύλου που αποτέλεσαν την Ομάδα Ελέγχου. Υποβλήθηκαν σε πλήρη οφθαλμολογικό έλεγχο και ενδοθηλιοσκόπηση με κατοπτρικό μικροσκόπιο. Συγκρίθηκαν η πυκνότητα των ενδοθηλιακών κυττάρων (ECD), ο συντελεστής μεταβλητότητας του μεγέθους των κυττάρων (CV), το ποσοστό των εξαγωνικών κυττάρων (% Hex) και το κεντρικό πάχος του κερατοειδούς (CCT) μεταξύ των δύο υποομάδων. Έγινε, επίσης, συσχέτιση μεταξύ των αποτελεσμάτων της ενδοθηλιοσκόπησης και των παραμέτρων της πολυσωματοκαταγραφικής μελέτης ύπνου. Οι ασθενείς με ΣΑAΥ που είχαν άριστη εφαρμογή της θεραπείας με μάσκα CPAP, υποβλήθηκαν σε δεύτερη οφθαλμολογική εξέταση μετά την έναρξη της αγωγής και έγινε σύγκριση των κερατοειδικών παραμέτρων τους πριν και μετά τη θεραπεία. Αποτελέσματα: Οι παράμετροι ECD και CCT δεν είχαν σημαντική διαφορά μεταξύ των νεοδιαγνωσθέντων ασθενών με ΣΑAΥ και της Ομάδας Ελέγχου (p=0,3 , p=0,1 αντίστοιχα). Στην ομάδα των ασθενών με ΣΑΑΥ, ο δείκτης CV βρέθηκε σημαντικά μεγαλύτερος (p=0,002), ενώ ο δείκτης % Hex σημαντικά μικρότερος (p=0,001) απ’ ότι στην Ομάδα Ελέγχου. Μία στατιστικά σημαντική αρνητική συσχέτιση παρατηρήθηκε μεταξύ του CCT και του ποσοστού του REM ύπνου (p=0,008). Είκοσι επτά (27) από τους ασθενείς με ΣΑΑΥ επανεξετάστηκαν μετά από 9,56±3,55 μήνες (εύρος: 3-18 μήνες) εφαρμογής της θεραπείας με μάσκα CPAP. Στους ασθενείς αυτούς, ο συντελεστής CV, ο οποίος αντικατοπτρίζει τον πολυμεγαθισμό των κυττάρων, παρουσίασε σημαντική ελάττωση (p=0,04), ενώ ποσοστό % Hex, το οποίο αντικατοπτρίζει τον πλειομορφισμό των κυττάρων, παρουσίασε σημαντική αύξηση (p=0,008) μετά την έναρξη της αγωγής. Συμπεράσματα: Μεγαλύτερος πλειομορφισμός και πολυμεγαθισμός του ενδοθηλίου του κερατοειδούς ανευρέθηκε σε ασθενείς με ΣΑΑΥ σε σύγκριση με υγιείς ενήλικες. Τα χαμηλότερα ποσοστά REM ύπνου, τα οποία είναι συχνά σε ασθενείς με ΣΑΑΥ, ίσως σχετίζονται με μία αύξηση του πάχους του κερατοειδούς, το οποίο είναι ενδεικτικό κακής οξυγόνωσης του κερατοειδούς. Ωστόσο, η καλύτερη οξυγόνωση κατά τη διάρκεια του ύπνου που οφείλεται στη σωστή εφαρμογή της μάσκας CPAP, είχε μία σημαντική επιρροή στο κερατοειδικό ενδοθήλιο αφού βελτιώθηκε ο πολυμεγαθισμός και ο πλειομορφισμός του.