Mη-γλωσσική επικοινωνία σε παιδιά με ειδική γλωσσική διαταραχή

Abstract

The present study refers to non-verbal communication in children with Expressive Specific Language Impairment (SLI-E). Specifically assessed nonverbal communicative abilities and play in spontaneous mother-child interaction taking place at home. The study investigated: a) Non-verbal communication (gaze direction, communicative gestures, turn-taking ) and b) Functional play and pretend play in children with SLI and typically developing (TD) children matched for age, gender, nonverbal IQ.The study has two parts. The first part includes 6 chapters. The 1st chapter refers to typical language development especially during the first two years of life. The 2nd and 3rd chapter refer to the definition and characteristics of children with SLI and the accounts of their special language difficulties. The 4th and 5th chapter refers to non-verbal cooperative communication in TD children and children with SLI and also includes the theory that may explain the findings of the research. The 6th chapter justifies the necessity of the research.In the second part there are methological matters (participants, procedure, coding scheme, analyses of data). Also, a retrospective research was conducted in children one year old, who were diagnosed later as children with SLI, in preschool age. In the 2nd chapter there are the analyses of the results and finally there is the discussion of the findings through the Theory of Intersubjectivity.

Η παρούσα διατριβή διερεύνησε τη μη-γλωσσική επικοινωνία σε παιδιά με Ειδική Γλωσσική Διαταραχή Έκφρασης (ΕΓΔ-Ε) και μάλιστα σε παιχνίδι προσποίησης με τη μητέρα στο χώρο του σπιτιού τους. Για το σκοπό αυτό διεξήχθη έρευνα προκειμένου α) Να διερευνηθεί η χρήση μη-γλωσσικών επικοινωνιακών συμπεριφορών (π.χ. βλέμμα, χειρονομίες, εναλλαγή σειράς) σε παιδιά με ΕΓΔ β) Να διερευνηθεί το λειτουργικό παιχνίδι και το παιχνίδι προσποίησης σε παιδιά με ΕΓΔ σε σχέση με ΤΑ παιδιά αντίστοιχης χρονολογικής ηλικίας (και στις δύο περιπτώσεις).Η εργασία διαρθρώνεται σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος αποτελείται από 6 κεφάλαια: Στο 1ο κεφάλαιο γίνεται μία ανασκόπηση της τυπικής γλωσσικής ανάπτυξης ιδιαίτερα κατά τα δύο πρώτα έτη και περιγράφονται οι κύριες θεωρίες των πεδίων της γλώσσας ( φωνολογίας, μορφολογίας, σύνταξης, σημασιολογίας και πραγματολογίας). Στο 2ο και στο 3ο κεφάλαιο δίνεται ο ορισμός και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των παιδιών με ΕΓΔ, καθώς και ερμηνείες που έχουν διατυπωθεί για τις ιδιαίτερες γλωσσικές δυσκολίες τους. Στο 4ο και στο 5ο κεφάλαιο παρουσιάζεται η έννοια της μη-γλωσσικής συνεργατικής επικοινωνίας, στα τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά και στα παιδιά με ΕΓΔ. Εδώ δίνεται και το θεωρητικό πλαίσιο με το οποίο επιχειρείται στη συνέχεια η ερμηνεία των ευρημάτων της έρευνάς μας. Στο 6ο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι λόγοι για τους οποίους κρίνεται απαραίτητη η παρούσα διατριβή και τίθενται τα ερευνητικά ερωτήματα.Το δεύτερο μέρος αποτελείται από 3 κεφάλαια. Το 1ο κεφάλαιο περιλαμβάνει τη μεθοδολογία της έρευνας όπου αναλύονται τα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν, η μέθοδος συλλογής του υλικού, η διαδικασία και η κωδικοποίηση των στοιχείων. Εδώ περιλαμβάνεται και η αναδρομική έρευνα που πραγματοποιήθηκε για τη συλλογή στοιχείων από τη βρεφική ηλικία των παιδιών τα οποία εκ των υστέρων διαγνώστηκαν ως παιδιά με ΕΓΔ. Στο 2ο κεφάλαιο γίνεται η ανάλυση των αποτελεσμάτων και στο 3ο και τελευταίο κεφάλαιο σχολιάζονται τα αποτελέσματα και επιχειρείται η ερμηνεία τους μέσω της θεωρίας της διυποκειμενικότητας.