Μορφολογία της ορθοσιγμοειδικής συμβολής - μελέτη σε νεκροτομικό υλικό

Abstract

The rectosigmoid junction (RSJ) is the segment of the gut where the colon merges with the rectum. However, the precise location of the RSJ as well as the existence of a true anatomical sphincter in the area remains controversial.The junction has characteristic morphologic features and specific functional significance. Physiological studies have demonstrated a high-pressure zone within the RSJ, while others found evidence of an anatomical sphincter. Authors have attributed a pacemaker role as well as regulating defecation through mechanoreceptors and reflex arcs. The purpose of this study was to determine the location as well as the morphology of the RSJ and whether specific features contribute to its function as a sphincter.The RSJ was studied in 30 adult human cadavers in situ and in vitro following low anterior resection of the rectum. The study in vitro was conducted macroscopically and histologically after fixation of the rectosigmoid specimens with formalin 10%.The RSJ was found to be a distinct zone with mean length of 2.75 cm at the level of the sacral promontory. The beginning of the rectum is just below the sacral promontory. A remarkable thickening of the muscular layer as well as a subsequent narrowing of the lumen, following fixation with formalin was recorded. The study suggests the presence of a functional sphincter at the RSJ lacking the features that constitute an anatomical true sphincter, regulating the passage of the stools from the sigmoid colon to the rectum.

Παρά την εκτενή μελέτη σε επίπεδο φυσιολογίας στην περιοχή της ορθοσιγμοειδικής συμβολής, καταγράφοντας την ύπαρξη ζώνης αυξημένων πιέσεων και περιγράφοντας τον ξεχωριστό της ρόλο στη κινητικότητα του παχέος εντερου και τον έλεγχο διόδου του εντερικού περιεχομένου από το κόλον στο ορθό, σε επίπεδο ανατομικών μελετών υπάρχει σύγχυση για την μορφολογία της, ακόμη και ασάφεια για τον καθορισμό της ανατομικής της θέσης.Στα συγγράμματα της ανατομίας δεν προσδίδεται ιδιαίτερη σημασία στην ορθοσιγμοειδική συμβολή και συνήθως απλώς κατονομάζεται. Σε αντίθεση στα συγγράμματα φυσιολογίας και προσφάτως της χειρουργικής, στη συμβολή του κόλου με το ορθό περιγράφεται η ύπαρξη σφιγκτηριακού μηχανισμού.Η θεωρία του O’Beirne περί ανατομικού σφιγκτήρα στην ορθοσιγμοειδική συμβολή αναβίωσε από τον Αιγύπτιο ανατόμο A. Shafik, ο οποίος ανέδειξε με τις εργασίες του όχι μόνο την ύπαρξη λειτουργικού – φυσιολογικού σφιγκτήρα αλλά ενός σαφέστατου ανατομικού σφιγκτήρα.Η ασάφεια αφενός για την ανατομική θέση της μετάπτωσης του κόλου στο ορθό καθώς αυτή περιγράφεται ποικιλοτρόπως και ενίοτε αντιφατικά στη διεθνή βιβλιογραφία και αφετέρου τα ευρήματα του A. Shafik, για την ύπαρξη ανατομικού σφιγκτήρα, καθώς και το γεγονός ότι η περιοχή δεν έχει μελετηθεί μορφολογικά από πολλούς, οδήγησαν στο σχεδιασμό της παρούσας μελέτης.Με τη μελέτη σε νεκροτομικό υλικό της ορθοσιγμοειδικής συμβολής κατέστη πρωτίστως, δυνατή η αποσαφήνιση της ανατομικής θέσης κατά την οποία το κόλον μεταπίπτει στο ορθό. Στη συνέχεια, τόσο με μακροσκοπικές παρατηρήσεις ιn situ και in vitro όσο και μικροσκοπικές, με ιστολογική εξέταση, αναδείχθηκε η ιδιαίτερη μορφολογία της ορθοσιγμοειδικής συμβολής και η κατηγορηματική απόρριψη της θεωρίας περί ύπαρξης ανατομικού σφιγκτήρα στην περιοχή. Τα αποτελέσματα της παρούσας εργασίας συνηγορούν υπέρ της εξειδικευμένης λειτουργίας της συμβολής στη φυσιολογία του παχέος εντέρου ως ένας λειτουργικός-φυσιολογικός σφιγκτήρας. Συγχρόνως τέλος κατέστη δυνατή η μελέτη της αγγείωσης στη περιοχή και περιγραφή των κλάδων της κάτω μεσεντερίου αρτηρίας και των μεταξύ αυτών αναστομώσεων.