Διερεύνηση του ρόλου των γονιδίων P53, BAX και BCL-2 προγνωστικών δεικτών κακοήθειας σε ασθενείς με καλοήθεις πολύποδες του παχέος εντέρου

Abstract

AIM: To estimate the expression of the p53, bax & bcl-2 genes in patients with colorectal adenomatous polyps and to compare their prognostic value with established prognostic indexes. METHODS: Endoscopic and pathologic indexes of prognosis were recorded during the endoscopic resection of polyps from 30 patients in two consecutive colonoscopies within a 3-4 year interval. There was also a follow up interview after 5 years. Immunohistochemical stain of the p53, bax and bcl-2 proteins was made in paraffin - embedded specimens from the polyps as well as from biopsies taken from a control grooup with non-dysplastic inflammatory bowel disease, during the above sessions. Changes in gene expression were compared between the two groups as well as with the prognostic indexes. RESULTS: After 4 years of follow up there was a significant improvement of the endoscopic - pathologic index of prognosis (30%, p=0.049). The expression of p53, bax and bcl-2 showed no significant differences between patients and controls in the 1st as well as in the 2nd session. Also, the change in gene expression among patients was not statistically significant and those chsnges showed no correlation with the endoscopic - pathologic index. Finally, 13.3% of patients showed new polyps in the end of 5 years and 6.7% showed bowel cancer and had a colectomy. These outcomes were not influenced by the degree of gene expression. CONCLUSION: There was no difference found in the expression of p53, bax and bcl-2 genes in patients with colorectal adenomas compared with non-dysplastic inflammatory conditions of the intestine. Also, there was no correlation between the expression of the apoptosis-related genes with the prognostic indexes of the disease as well as with long-term prognosis. Possibly apoptosis theory as well as the linear model of adenoma-carcinoma evolution of colon polyps cannot fully explain this procedure or predict the final outcome. Close clinical and endoscopic follow up is the most important preventive factor, especially in patients with polyps of low and medium risk of malignancy.

ΣΚΟΠΟΣ: Να εκτιμηθεί η έκφραση των γονιδίων p53, bax και bcl-2 σε ασθενείς με αδενωματώδεις πολύποδες του παχέος εντέρου και να συγκριθεί η προγνωστική τους αξία με καθιερωμένους προγνωστικούς δείκτες. ΜΕΘΟΔΟΙ: Ενδοσκοπικοί και ιστολογικοί δείκτες πρόγνωσης καταγράφηκαν κατά την ενδοσκοπική αφαίρεση πολυπόδων από 30 ασθενείς σε δύο διαδοχικές κολονοσκοπήσεις με διάστημα 3-4 ετών, ενώ ακολούθησε ένας επανέλεγχος με συνέντευξη μετά 5 έτη. Ανοσοϊστοχημική χρώση των πρωτεϊνών p53, bax και bcl-2 έγινε σε δείγματα μονιμοποιημένα σε παραφίνη τα οποία ελήφθησαν από τους πολύποδες και από βιοπτικό υλικό μιας ομάδας μαρτύρων με ιδιοπαθή φλεγμονώδη νόσο του εντέρου χωρίς δυσπλασία, κατά τις ανωτέρω συνεδρίες. Οι μεταβολές στην έκφραση των γονίδιων συγκρίθηκαν μεταξύ των δυο ομάδων καθώς επίσης και με τους προγνωστικούς δείκτες. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Μετά από 4 έτη παρακολούθησης υπήρξε μια σημαντική βελτίωση του ενδοσκοπικού - ιστολογικού δείκτη πρόγνωσης (30%, p=0.049). Η έκφραση των p53, bax και bcl-2 έδειξε μη σημαντικές διαφορές μεταξύ ασθενών και μαρτύρων τόσο στην 1η όσο και στη 2η συνεδρία. Η μεταβολή της έκφρασης των γονίδιων μεταξύ των ασθενών δεν ήταν στατιστικά σημαντική και οι αλλαγές δεν έδειξαν συσχετισμό με τον κλινικό - ιστολογικό δείκτη πρόγνωσης. Τέλος, 13.3% των ασθενών εμφάνισαν νέους πολύποδες στο τέλος της 5ετους περιόδου και 6.7% εμφάνισαν Ca παχέος εντέρου και υπεβλήθησαν σε κολεκτομή. Το ποσοστό αυτό δε φάνηκε να επηρεάζεται από το βαθμό της έκφρασης των γονίδιων. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Δεν ανευρέθη διαφορά στην έκφραση των γονίδιων της απόπτωσης p53, bax και bcl-2 στους ασθενείς με αδενωματώδεις πολύποδες του παχέος εντέρου συγκριτικά με φλεγμονώδη μη δυπλαστικα νοσήματα του παχέος εντέρου.. Επίσης, η έκφραση των γονίδιων της απόπτωσης δεν συσχετίσθηκε με τους προγνωστικούς δείκτες και πιθανότατα με την μακροχρόνια πρόγνωση της νόσου. Τα ανωτέρω υποδηλώνουν ότι η απόπτωση και το γραμμικό μοντέλο εξέλιξης της νεοπλασίας του παχέος εντέρου δεν επαρκούν για να εξηγήσουν τη διαδικασία αυτή και να προβλέψουν την τελική έκβαση. Η στενή κλινική και ενδοσκοπική παρακολούθηση είναι ο σημαντικότερος παράγοντας πρόληψης, ιδίως σε ασθενείς με πολύποδες μικρού και μετρίου κινδύνου εξαλλαγής.