Η εταιρική κοινωνική ευθύνη στον κλάδο των αλυσίδων σούπερ μάρκετ στο πλαίσιο της επιχειρηματικής αριστείας: η περίπτωση της Ελλάδας

Abstract

Corporate social responsibility (CSR) has become a crucial aspect of competitive strategy and business excellence. However, integrating CSR practices can be challenging due to industrial and firm-specific barriers, particularly for small firms. Balancing societal and environmental objectives with economic performance can be a major challenge, and integrating CSR into the processes and operations of pursuing business excellence can be a major step for a company to integrate CSR into its strategy. Despite studies on the influence of CSR on competitiveness and its contribution to business excellence, no study has integrated both influences into a model, suggesting that companies that integrate CSR principles into their ongoing business practices in pursuit of excellence can increase CSR’s contribution to competitiveness. Supermarkets have significant influence in the global food and drink chain, which is a major contributor to global resource use, greenhouse gas emissions, and acidifying emissions. Consumer expectations for socially responsible behavior place pressure on supermarkets to demonstrate corporate citizenship through the implementation of social responsibility programs. We established a conceptual framework based on existing theory and empirical evidence, which served as the foundation for developing a survey instrument. This instrument was then distributed to gather data from a randomly selected sample of 311 supermarkets. A structural equation model was performed to test hypothesized relationships among the extracted and validated factors. The model’s empirical validation has shown that implementing CSR in the pursuit of BE improves competitiveness. The presence of this improvement is primarily determined by supermarkets' willingness and capacity to embrace CSR practices, as well as their understanding of their significance and function. However, supermarkets may discard CSR practices in favor of more pressing concerns related to their performance. The findings suggest that managers should integrate CSR into the fabric of their businesses rather than treat it as a mere ancillary project. It is also emphasized the necessity of informing supermarkets and grocery stores about the importance of CSR and providing them with financial and management support to adopt CSR practices. Larger supermarket and grocery store enterprises can facilitate this support by guiding and assisting smaller outlets while also promoting the integration of CSR through government initiatives.

Η εταιρική κοινωνική ευθύνη (Ε.Κ.Ε.) έχει καταστεί κρίσιμη συνιστώσα της στρατηγικής του ανταγωνισμού και της επιχειρηματικής αριστείας (Ε.Α.). Η εξισορρόπηση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών στόχων με τις οικονομικές επιδόσεις αποτελεί πρόκληση για τις επιχειρήσεις. Η ενσωμάτωση της Ε.Κ.Ε. στις επιχειρηματικές διαδικασίες που απαιτούνται για την επίτευξη της Ε.Α. συνιστά σημαντικό βήμα προκειμένου η επιχείρηση να ενσωματώσει την Ε.Κ.Ε. στη στρατηγική της.Παρά τις μελέτες σχετικά με την επίδραση της ΕΚΕ στην ανταγωνιστικότητα και τη συμβολή της στην Ε.Α., καμία μελέτη δεν έχει ενσωματώσει και τις δύο επιρροές σε ένα μοντέλο, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι εταιρείες που ενσωματώνουν τις αρχές της Ε.Κ.Ε. στις τρέχουσες επιχειρηματικές πρακτικές τους για την επίτευξη της αριστείας, θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα τους. Τα σουπερμάρκετ (Σ/Μ) ασκούν σημαντική επιρροή στην παγκόσμια αλυσίδα τροφίμων και ποτών, η οποία συμβάλλει καθοριστικά στην παγκόσμια χρήση πόρων, στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και στις εκπομπές οξίνισης. Επιπλέον οι προσδοκίες των καταναλωτών για κοινωνικά υπεύθυνη συμπεριφορά ασκούν ολοένα και μεγαλύτερη πίεση στα Σ/Μ να επιδείξουν την κοινωνική και περιβαλλοντολογική τους οντότητα μέσω της υλοποίησης προγραμμάτων Ε.Κ.Ε.Με βάση την υπάρχουσα θεωρία και τα εμπειρικά στοιχεία, δημιουργήθηκε ένα εννοιολογικό πλαίσιο, το οποίο αποτέλεσε τη βάση για την ανάπτυξη ενός ερωτηματολογίου το οποίο διανεμήθηκε στη συνέχεια για τη συλλογή δεδομένων από ένα τυχαία επιλεγμένο δείγμα 311 σουπερμάρκετ. Οι σχέσεις μεταξύ των επικυρωμένων δομημάτων εξετάστηκαν με τη χρήση του μοντέλου δομικών εξισώσεων.Τα ευρήματα έδειξαν ότι η ανταγωνιστικότητα των Σ/Μ μπορεί να ενισχυθεί με την ενσωμάτωση της Ε.Κ.Ε στη διαδικασία επιδίωξης της Ε.Α.. Η ενίσχυση αυτή εξαρτάται από τη προθυμία και η δυνατότητα των επιχειρήσεων να υιοθετήσουν πρακτικές Ε.Κ.Ε καθώς και από την επίγνωση τους για τη σημασία και τον ρόλο της Ε.Κ.Ε.. Ωστόσο, οι πρακτικές Ε.Κ.Ε. μπορεί να απορριφθούν από τους μάνατζερ υπέρ πιο επειγόντων ζητημάτων που σχετίζονται με την επίδοση των Σ/Μ.Τα ευρήματα προτείνουν ότι οι μάνατζερ θα πρέπει να ενσωματώσουν την ΕΚΕ στις πρακτικές Ε.Α. και όχι να την αντιμετωπίζουν ως ένα επικουρικό project και ότι υπάρχει η ανάγκη για πληροφόρηση των Σ/Μ σχετικά με τη σημασία της Ε.Κ.Ε.. Επίσης αναδύεται η ανάγκη για στήριξή των Σ/Μ στο οικονομικό και διαχειριστικό πεδίο ώστε να υιοθετήσουν πρακτικές Ε.Κ.Ε. Η στήριξη μπορεί να προέλθει από μεγάλες επιχειρήσεις Σ/Μ οι οποίες θα καθοδηγούν και θα υποστηρίζουν τα μικρότερα καταστήματα και θα ενθαρρύνουν την ενσωμάτωση της Ε.Κ.Ε μέσω κυβερνητικών πρωτοβουλιών.