Preventive and planned conservation: a risk management approach to the built heritage

Abstract

During the last three decades, preventive and planned conservation approaches to the built heritage management have emerged and have gradually been developed in the European context. What characterises these examples is the effort to rationalise decisions about cultural heritage conservation and consequently make an efficient use of limited resources. The use of risk analysis has been introduced in order to prioritise the activities,to reduce the costs and the losses and to increase the benefits and the quality of conservation results. Despite the new attitudes over the past three decades, procedures, tools, and methods have still to be clarified and formed explicitly. The purpose of this study is therefore twofold, on the one hand, to provide a better appraisal of the actual results, and on the other hand, to contribute to their improvement. The research consists in a critical analysis of the various approaches to risk for the built heritage management, by characterising their key factors, by defining the concept of risk in the field of built heritage conservation, by investigating the process phases of risk management, and by classifying, comparing, and evaluating different assessment methods of risk. It is based on a literature review of built heritage risk management overthe last three decades and of general risk analysis by taking into consideration different scientific fields. The research also employs two case studies for supporting the analysis. Overall, the gathering and the critical analysis of diverse tools and methods, and the implementation offered by the two case studies suggested a methodological approach to the built heritage risk management that opposes a fragmentary vision of the problems and their solution and promotes an integration of multi-levelled preventive conservation aspects and a coordinated interdisciplinarity.

Κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων δεκαετιών, έχουν καλλιεργηθεί και διαδοθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο θεωρητικές και πρακτικές προσεγγίσεις προληπτικής και προγραμματισμένης συντήρησης στη διαχείριση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Τα παραπάνω παραδείγματα διακρίνονται από μια προσπάθεια ελέγχου των αποφάσεων και κατά συνέπεια από μια πιο αποτελεσματική χρήση των περιορισμένων πόρων. Η χρήση της ανάλυσης κινδύνου υιοθετήθηκε με σκοπό την ιεράρχηση των επεμβάσεων, τη μείωση του κόστους και των απωλειών και την αύξηση του οφέλους και της ποιότητας των αποτελεσμάτων συντήρησης. Παρά τις νέες αυτές προσπάθειες, είναι απαραίτητο να διαμορφωθούν επαρκώς οι μέθοδοι, οι διαδικασίες και τα εργαλεία. Ο σκοπός αυτής της μελέτης είναι λοιπόν διττός, αφενός, να παρέχει καλύτερη εκτίμηση των υφιστάμενων αποτελεσμάτων και αφετέρου, να συμβάλει στη βελτίωσή τους. Η έρευνα συνίσταται σε μια κριτική ανάλυση διαφόρων προσεγγίσεων διαχείρισης κινδύνου για την αρχιτεκτονική κληρονομιά, που βασίζεται στη μελέτη των καθοριστικών τους παραγόντων, στον προσδιορισμό της έννοιας του κινδύνου, στη διερεύνηση των φάσεων της διαδικασίας διαχείρισης κινδύνου, στην ταξινόμηση και σύγκριση διαφορετικών μεθόδων αξιολόγησης κινδύνου. Η ανάλυση στηρίζεται τόσο στη βιβλιογραφική έρευνα της διαχείρισης κινδύνων στην αρχιτεκτονική κληρονομιά όσο και σε διαφορετικά επιστημονικά πεδία. Επιπλέον, η ανάλυση υποστηρίζεται από δύο παραδείγματα πρακτικών εφαρμογών. Συμπερασματικά, η επιλογή και η κριτική ανάλυση διαφορετικών μεθόδων και εργαλείων, καθώς και η μελέτη σε πρακτικό επίπεδο, προτείνουν μια μεθοδολογική προσέγγιση στη διαχείριση κινδύνου για την αρχιτεκτονική κληρονομιά, η οποία αντιτίθεται σε μια αποσπασματική θεώρηση των προβλημάτων και της επίλυσής τους και προάγει τον συντονισμό των διαφορετικών επιπέδων της διαδικασίας της συντήρησης και της διεπιστημονικότητας.