Ο ψηφιακός συμμετοχικός προϋπολογισμός: μια συγκριτική ανάλυση στο δήμο της Αθήνας, στο Παρίσι και τη Βαρκελώνη

Abstract

The main purpose of the doctoral thesis is the study and further research of Digital Participatory Budgeting Process (Participatory Budgeting/ PB) in the municipalities of Athens, Paris and Barcelona. Participatory Budgeting (PB) was first developed in Porto Alegre, Brazil in 1989. The research and comparative analysis of PB models aims to record, compare and evaluate the different approach of each model. The different models and tools could have an impact on the adoption of a more effective participatory governance models that contribute to Sustainable Development. PB is an important tool for the involvement of citizens in issues concerning their needs at neighbourhood, municipality, regional level. Based on the literature review PB has different characteristics in its structure and architecture according to the diffferent needs and the socioeconomic environment. The majority of PB processes concern issues of urban planning, regeneration projects, projects that improve the quality of life. In the municipality of Paris and Barcelona the majority of PB processes are oriented towards urban planning, regeneration projects, the improvement of the quality of life. However, in the municipality of Paris and Barelona, notable examples are also found in environmental, health, education and social policy issues. PB process could be an important tool in the contemporary challenges that face our modern societies. Over the past ten years PB has entered the digital age by developing collaborative digital platforms in order to enhance citizen participation. Ιt is remarkable that the initiation of the Digital Platform in Paris, increased the total participation in 2016 by 39% compared to the previous year. The PB process is mainly adopted at the local level. According to the principle of proximity the PB process could enhance the trust between the citizens and the local authorities and could lead to a more efficient allocation of the public resources. The study of long-term PB Processes (e.g. Paris, Barcelona) is necessary in order to improve the design of the process and to lead to a more effective governance at the local level in Greece.

Η διδακτορική διατριβή έχει ως αντικείμενο τη μελέτη και διερεύνηση της διαδικασίας του Ψηφιακού Συμμετοχικού Προϋπολογισμού (Participatory Budgeting/ PB) στους δήμους της Αθήνας, του Παρισιού και της Βαρκελώνης. Ο Συμμετοχικός Προϋπολογισμός (ΣΠ) αναπτύχθηκε για πρώτη φορά στο Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας το 1989. Η διερεύνηση και η συγκριτική μελέτη των μοντέλων του ΣΠ, έχει ως στόχο την αποτύπωση, την καταγραφή και τη σύγκριση των διαφορετικών μοντέλων και εργαλείων, ώστε να οδηγηθούμε στην υιοθέτηση αποτελεσματικότερων μοντέλων συμμετοχικής διακυβέρνησης που συμβάλλουν στη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Ο ΣΠ αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο, για την εμπλοκή των πολιτών, σε ζητήματα που αφορούν τις ανάγκες τους σε επίπεδο γειτονιάς, δήμου, περιφέρειας. Βάσει της βιβλιογραφίας σε κάθε μοντέλο εφαρμογής του ΣΠ εντοπίζονται διαφορετικά χαρακτηριστικά στη δομή και την αρχιτεκτονική του. Η πλειοψηφία των διαδικασιών ΣΠ προσανατολίζεται στον αστικό σχεδιασμό, σε έργα ανάπλασης, βελτίωσης της ποιότητας ζωής, ωστόσο στο δήμο του Παρισιού και της Βαρκελώνης εντοπίζονται αξιοσημείωτα παραδείγματα και σε θέματα περιβάλλοντος, υγείας, παιδείας και κοινωνικής πολιτικής. Η διαδικασία του ΣΠ ενδεχομένως να διαδραματίσει ένα ουσιαστικό και σημαντικό ρόλο στις σύγχρονες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι σημερινές κοινωνίες, οι σύγχρονες δημοκρατίες. Τα τελευταία δέκα χρόνια, ο ΣΠ εισάγεται στην ψηφιακή εποχή με την ανάπτυξη συνεργατικών ψηφιακών πλατφορμών, με σκοπό την ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών. Η ενίσχυση της συμμετοχής με τον Ψηφιακό ΣΠ διαφαίνεται ιδιαίτερα σημαντική, με τη συμμετοχή στο Παρίσι να παρουσιάζει το 2016 μία αύξηση 39% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η σημασία του ΣΠ σε τοπικό επίπεδο, σύμφωνα με την αρχή της εγγύτητας, μπορεί να οδηγήσει σε μία αποτελεσματικότερη κατανομή και χρήση των πόρων και ταυτόχρονα στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών και των κυβερνητικών αρχών. Η μελέτη εφαρμογής μακροχρόνιων διαδικασιών ΣΠ (π.χ. Παρίσι, Βαρκελώνη) είναι αναγκαία για τη βελτίωση του σχεδιασμού των διαδικασιών ΣΠ, την αποτελεσματικότερη διακυβέρνηση και την επιτυχή εφαρμογή της διαδικασίας σε τοπικό επίπεδο στην Ελλάδα.