City logistics (Εφοδιαστική πόλεων): σύγχρονα συστήματα εφοδιασμού αστικών κέντρων και κινητικότητας στο πλαίσιο της βιωσιμότητας και των «Έξυπνων Πόλεων»

Abstract

The rise in e-commerce, especially during the COVID-19 pandemic, has exacerbated the effects of freight transport on urban sustainability, with urban freight transport competing daily in the use of public space with residents driving their vehicles, as well as public and municipal vehicles (buses, road cleaning vehicles, etc.). Moreover, at global level, urban freight transport is expected to play an important role in meeting the challenges of the new era (pandemic, food and energy crisis, climate change). This PhD thesis conducted an in-depth study of the procedures of Urban Freight Transport and the progress made in urban centers, through a detailed bibliographic review, case study and identification of best practices internationally. Then, the factors affecting and affected by the performance of Urban Freight Transport operations in the urban environment have been mapped and analyzed, focusing on Last Mile Logistics. In its final stage, the thesis developed a Road Map in order to guide the Greek municipalities in the implementation of the measures which qualified as the appropriate mix of interventions for the Greek reality, as a result of primary research and data collection. A vital first step is the recognition of the importance of the Last Mile Logistics by the Municipalities, which, according to the survey results, is often particularly difficult. Next, it is proposed to approach neighboring municipalities to explore the possibility of drafting a "continuous-single SUMP", with the aim of achieving economies of scale in terms of the necessary investments for the required interventions (e.g. vaults, micro-pooling centers, etc.). Public consultation is also essential, both with citizens and with businesses, so that there is a consensus on the acceptance, participation and implementation of interventions. At the central decision and policy making level (e.g. Ministry of Transport), consideration should be given to the possibility of establishing an independent entity, and Operator to manage and analyze Last Mile Logistics Data, a proposal supported by businesses as an absolute priority to accept to share corporate data with Municipalities, which is necessary for adequate planning and implementation of interventions. The main goal of this thesis was to generate as much knowledge as possible about the Last Mile Logistics and to define a generally applicable approach, complemented by specific initiatives for aspects concerning specific municipalities, local businesses and residents, taking into account local political environments.

Η άνοδος του ηλεκτρονικού εμπορίου, ειδικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19, επιδείνωσε τις επιπτώσεις των εμπορευματικών μεταφορών στην αστική βιωσιμότητα, με τις αστικές εμπορευματικές μεταφορές να ανταγωνίζονται καθημερινά ως προς τη χρήση του δημόσιου χώρου με τους δημότες που κινούνται με τα οχήματά τους, καθώς και με τα οχήματα δημόσιας και δημοτικής χρήσης (λεωφορεία, οδοκαθαριστικά οχήματα κ.α.). Επιπλέον, σε παγκόσμιο επίπεδο, οι αστικές εμπορευματικές μεταφορές, τόσο σε επίπεδο σχεδιασμού όσο και υλοποίησης, αναμένεται να παίξουν σημαντικό ρόλο όσον αφορά στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της νέας εποχής (πανδημία, επισιτιστική και ενεργειακή κρίση, κλιματική αλλαγή). Η παρούσα διδακτορική διατριβή πραγματοποίησε εις βάθος μελέτη και των διαδικασιών των Αστικών Εμπορευματικών Μεταφορών και της προόδου που έχει συντελεστεί σε αστικά συγκροτήματα, μέσω λεπτομερούς βιβλιογραφικής επισκόπησης, μελέτης περιπτώσεων και εντοπισμού άριστων πρακτικών διεθνώς. Στη συνέχεια, χαρτογράφησε και ανέλυσε τους παράγοντες που επηρεάζουν και επηρεάζονται από την απόδοση της λειτουργίας των Αστικών Εμπορευματικών Μεταφορών στο αστικό περιβάλλον, επικεντρώνοντας στην Εφοδιαστική Τελικού Μιλίου. Στο τελικό της στάδιο, η διατριβή ανέπτυξε Οδικό Χάρτη με σκοπό την καθοδήγηση των ελληνικών δήμων ως προς την εφαρμογή των μέτρων και που προκρίθηκαν ως το κατάλληλο μίγμα παρεμβάσεων για την ελληνική πραγματικότητα, ως αποτέλεσμα της πρωτογενούς έρευνας και συλλογής δεδομένων. Ως ζωτικής σημασίας πρώτο βήμα αποτελεί η αναγνώριση της σημασίας της Εφοδιαστικής Τελικού Μιλίου από τη Δημοτική Αρχή, γεγονός που βάσει των αποτελεσμάτων της έρευνας είναι ιδιαίτερα δύσκολο σε πολλές περιπτώσεις. Στη συνέχεια, προτείνεται η προσέγγιση όμορων Δήμων για τη διερεύνηση της δυνατότητας σύνταξης «συνεχιζόμενου-ενιαίου ΣΒΑΚ», με στόχο την επίτευξη οικονομιών κλίμακας όσον αφορά τις αναγκαίες επενδύσεις για τις απαιτούμενες παρεμβάσεις (π.χ. θυρίδες, κέντρα μικρο-ενοποίησης κλπ.). Απαραίτητη είναι και η δημόσια διαβούλευση τόσο με τους δημότες όσο και με τις επιχειρήσεις, έτσι ώστε να υπάρχει κοινή συναίνεση όσον αφορά την αποδοχή, συμμετοχή και εφαρμογή των παρεμβάσεων. Σε κεντρικό επίπεδο (π.χ. Υπουργείο Μεταφορών), θα πρέπει να εξεταστεί η δυνατότητα σύστασης ενός Ανεξάρτητου Φορέα διαχείρισης και ανάλυσης δεδομένων Εφοδιαστικής Τελικού Μιλίου, πρόταση που υποστηρίζεται από τις επιχειρήσεις ως απόλυτη προτεραιότητα για να δεχτούν να μοιραστούν εταιρικά δεδομένα με τις Δημοτικές Αρχές, γεγονός απαραίτητο για τον επαρκή σχεδιασμό και υλοποίηση παρεμβάσεων. Ο βασικός στόχος που υλοποίησε η παρούσα διατριβή ήταν να παραχθεί όσο το δυνατόν περισσότερη γνώση σχετικά με την Εφοδιαστική Τελικού Μιλίου και να καθοριστεί μια γενικά εφαρμόσιμη προσέγγιση, που θα συμπληρώνεται από ειδικές πρωτοβουλίες για πτυχές που αφορούν συγκεκριμένους δήμους, τοπικές επιχειρήσεις και τους κατοίκους, λαμβάνοντας υπόψη και τα τοπικά πολιτικά περιβάλλοντα.