Διερεύνηση δεικτών ποιότητας σε σχέση με το κόστος στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας

Abstract

The quality and cost of healthcare are concepts that have been studied extensively in the literature. However, the link between quality and cost indicators and the calculation of efficiency in the ICU, remains a difficult and incomplete investigation to date. Aim: Exploring the relationship of a quality indicator set with the parameters of the operating costs in the ICU. Method: Under a Delphi Technique process (88,51% consensus), 22 quality indicators were selected based on specified criteria. Their variation was recorded in a specially constructed database, in an adult 6 beds ICU of a public hospital, in a two years study (two periods). At the same time, all ICU cost centers were investigated in four main categories: (a) direct-variable costs with a bottom-up (micro-costing) methodology, and with a top-down methodology, (b) direct-fixed costs, (c) indirect-variable and d) indirect-fixed cost centers. Statistical correlations of each indicator were performed with all categories of patients' direct-variable costs and multifactorial analysis was applied to specify those quality indicators that explained the most of variability of sum variable-cost. To calculate the ICU efficiency between the two study periods variation, a simplified model based on the combination of the observed indicators’ and costs’ change was applied. Results: The sample consisted of 331 ICU adult patients. The cost calculation was based on prices yielded from the hospital’s purchasing costs and the national price list of imaging and laboratory tests provided by the Health Ministry. The total cost ranged from €6,500 to €8,000 per patient and the cost per ICU day from €835 to €885. The direct-fixed cost was €3,169 per patient. The direct-variable cost was €2,712 per patient and was that with the largest decrease (76%) during the study. The indirect-variable and indirect-fixed costs were €136 and €1285 per patient respectively. Of the 22 indicators, 11 were statistically significant (p<0.05) with all the individual direct-variable cost centers, 5 indicators with some of them, and 5 indicators with none of them. Multifactorial analysis showed that the ICU length of stay, total nursing workload, ICU mortality and the number of patients with multiple-drug resistance bacteria explains 88.0% of the data variability. Between the two study periods the observed efficiency variation was +31.8%. Conclusion: Parallel monitoring of quality indicators and cost is facilitated by the use of an appropriate tool specifically designed for this purpose. Continuous recording of current quality and efficiency can provide useful information for any attempt of quality improvement and better management of ICU. Efficiency depends on the characteristics of the patient sample and the particular micro-environment of each ICU. A simplified model for measuring efficiency variation can be a particularly useful tool for ICU, but its validity and reliability should be examined with additional research.

Η ποιότητα και το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης είναι έννοιες που έχουν μελετηθεί εκτενώς στη βιβλιογραφία. Ωστόσο, η σύνδεση των δεικτών ποιότητας και του κόστους καθώς και ο υπολογισμός της αποδοτικότητας στη ΜΕΘ, παραμένει ένα δύσκολο εγχείρημα και με ελλιπή έως σήμερα διερεύνηση. Σκοπός: Η διερεύνηση της σχέσης ενός συνόλου δεικτών ποιότητας με τις παραμέτρους του κόστους λειτουργίας της ΜΕΘ. Μέθοδος: Με την διαδικασία της Τεχνικής των Δελφών (88,51% συναίνεση) επιλέχθηκαν βάση κριτηρίων 22 δείκτες ποιότητας. Η διακύμανσή τους καταγράφηκε σε ειδικά κατασκευασμένη βάση δεδομένων, σε ΜΕΘ ενηλίκων 6 κλινών δημόσιου νοσοκομείου, σε διάστημα 2 ετών. Ταυτόχρονα διερευνήθηκαν όλα τα κέντρα κόστους της ΜΕΘ που υπολογίστηκαν σε τέσσερις κατηγορίες: α) τα άμεσα μεταβλητά κόστη με την μέθοδο της μικρο-κοστολόγησης ενώ με τη μέθοδο της αποδιδόμενης κοστολόγησης β) τα άμεσα σταθερά, γ) τα έμμεσα μεταβλητά και δ) τα έμμεσα σταθερά κέντρα κόστους. Πραγματοποιήθηκαν στατιστικοί έλεγχοι συσχετίσεων του κάθε δείκτη με όλες τις κατηγορίες του άμεσου μεταβλητού κόστους των ασθενών και εφαρμόστηκε πολυπαραγοντική ανάλυση για την ανεύρεση των δεικτών ποιότητας εκείνων που εξηγούσαν καλύτερα την διακύμανση του μεταβλητού κόστους. Για τον υπολογισμό της μεταβολής της αποδοτικότητας μεταξύ των 2 περιόδων, εφαρμόστηκε ένα απλοποιημένο μοντέλο βασισμένο στο συνδυασμό της παρατηρούμενης μεταβολής των δεικτών και του κόστους στη ΜΕΘ. Αποτελέσματα. Το δείγμα αποτέλεσαν 331 ασθενείς της ΜΕΘ. Ο υπολογισμός του κόστους έγινε με βάση το κόστος αγοράς του νοσοκομείου και τον εθνικό τιμοκατάλογο των απεικονιστικών και εργαστηριακών εξετάσεων του Υπουργείου Υγείας. Το συνολικό κόστος κυμάνθηκε από €6.500 έως €8.000 ανά ασθενή και το κόστος ανά ημέρα νοσηλείας από €835 έως €885. Το άμεσο σταθερό κόστος ανά ασθενή, ανήλθε σε €3.169 ενώ το άμεσο μεταβλητό, στο οποίο παρατηρήθηκε και η μεγαλύτερη μείωση (76%), σε €2.712. Το έμμεσο μεταβλητό και το έμμεσο σταθερό κόστος ήταν €136 και €1.285 ανά ασθενή αντίστοιχα. Από τους 22 δείκτες, οι 11 συσχετίστηκαν σε στατιστικά σημαντικό βαθμό (p<0,05) με όλα τα επιμέρους άμεσα-μεταβλητά κέντρα κόστους, οι 5 δείκτες με μερικά από αυτά, ενώ 5 δείκτες με κανένα από αυτά. Η πολυπαραγοντική ανάλυση έδειξε ότι η διάρκεια νοσηλείας, το σύνολο του νοσηλευτικού φόρτου, η θνησιμότητα εντός ΜΕΘ και ο αριθμός των ασθενών με πολυανθεκτικά μικρόβια εξηγεί το 88,0% της μεταβλητότητας των δεδομένων. Μεταξύ των δύο περιόδων μελέτης η παρατηρούμενη μεταβολή της αποδοτικότητας ήταν +31,8%. Συμπεράσματα: Η συνεχής καταγραφή της τρέχουσας ποιότητας και αποδοτικότητας μπορεί να δώσει πληροφορίες χρήσιμες για κάθε προσπάθεια βελτίωσης της ποιότητας και διαχείρισης της ΜΕΘ. Η αποδοτικότητα εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά του δείγματος ασθενών και το ιδιαίτερο μικρο-περιβάλλον της κάθε ΜΕΘ. Ένα απλοποιημένο μοντέλο μέτρησης της μεταβολής της αποδοτικότητας μπορεί να φανεί ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο για τους επαγγελματίες της ΜΕΘ αλλά η εγκυρότητα και η αξιοπιστία του θα πρέπει να ελεγχθεί με περαιτέρω έρευνα.