Οικονομική αξιολόγηση των υπηρεσιών απεξάρτησης από ναρκωτικές ουσίες: η περίπτωση των θεραπευτικών κοινοτήτων του ΚΕΘΕΑ

Abstract

The core aim of this study is the presentation and implementation of the methodology of evaluation in general and economic evaluation of substance abuse treatment programmes in Greece in particular. Based of the social problem theory, the social dimension of substance abuse is highlighted, along with the organized response of society to this problem through public substance abuse treatment programmes. In our research we apply the cost-benefit methodology on this type of services and more specifically, on the therapeutic communities of the Therapy Center for Dependent Individuals (KETHEA). An assessed research tool (Drug Abuse Treatment Cost Analysis Program-DATCAP) is used for cost analysis, while the European adaption of Addiction Severity Index (EuropASI) is used (N=243) for benefit analysis. The data for the qualitative analysis were collected through focus groups with ex addicts (N=65). Finally, an online survey was conducted in order to identify the views, attitudes and beliefs of the general population regarding many issues explored in the study.This study is a first attempt for the implementation of an economic evaluation based on a specific well documented methodology. Economic cost and social benefit analysis along with the comparative analysis of the main two types of therapeutic communities (residential and outpatient) led to the selection of the best cost-benefit alternative taking into consideration other important parameters, as well. Finally, recommendations for further research in this field are proposed, based on the one hand on the findings of this study and on the other on its limitations and restrictions

Στόχο της παρούσας μελέτης αποτελεί η αποτύπωση του μεθοδολογικού πλαισίου της αξιολόγησης και της οικονομικής αξιολόγησης των υπηρεσιών απεξάρτησης από παράνομες ψυχοδραστικές ουσίες στην Ελλάδα. Με βάση την θεωρία της ανάδειξης κοινωνικών προβλημάτων, προβάλλεται η κοινωνική διάσταση του προβλήματος, και η οργανωμένη απάντηση σε αυτό το πρόβλημα μέσω των δημόσιων προγραμμάτων απεξάρτησης. Η εμπειρική έρευνα που πραγματοποιήσαμε στηρίζεται στην εφαρμογή της μεθοδολογίας οικονομικού κόστους- κοινωνικού οφέλους σε αυτού του τύπου τις υπηρεσίες και συγκεκριμένα στις θεραπευτικές κοινότητες του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ). Για την καταγραφή του οικονομικού κόστους χρησιμοποιήθηκε το σταθμισμένο (στο συγκεκριμένο τύπο προγραμμάτων) εργαλείο Drug Abuse Treatment Cost Analysis Program (DATCAP), ενώ για την αντίστοιχη καταγραφή του κοινωνικού οφέλους αξιοποιήθηκαν τόσο σταθμισμένα ποσοτικά εργαλεία (N=243) (Addiction Severity Index –ASI και η Ευρωπαϊκή του προσαρμογή (EuropASI) όσο και ποιοτικές μέθοδοι (N=65) (ομαδικά εστιασμένες συνεντεύξεις–Focus Group) με πρώην εξαρτημένους στη φάση της κοινωνικής επανένταξης. Τέλος, για την πληρέστερη αποτύπωση του συνόλου των ερευνητικών ερωτημάτων, διεξήχθη διαδικτυακή έρευνα εκτίμησης των στάσεων και των αντιλήψεων της κοινής γνώμης για πλήθος διαστάσεων που εξετάζονται στη συγκεκριμένη μελέτη (N=238).Η παρούσα μελέτη αποτελεί την πρώτη προσπάθεια εφαρμογής οικονομικής αξιολόγησης στον συγκεκριμένο τύπο υπηρεσιών, η οποία βασίζεται σε συγκεκριμένη ερευνητική μεθοδολογία. Η ανάλυση οικονομικού κόστους και κοινωνικού οφέλους καθώς και η συγκριτική αποτύπωση της αναλογίας οικονομικού κόστους-κοινωνικού οφέλους μεταξύ των δύο τύπων θεραπευτικών κοινοτήτων οι οποίες εξετάστηκαν (διαμονής και ημερήσιας φροντίδας) καταλήγει στην επιλογή της αποδοτικότερης επιλογής με συνεξέταση και άλλων παραμέτρων. Επιπλέον γίνονται προτάσεις για επέκταση της ερευνητικής δραστηριότητας στο συγκεκριμένο πεδίο, με αφετηρία τα ευρήματα αλλά και τους περιορισμούς της συγκεκριμένης μελέτης