Η στάθμιση της κλίμακας CAN στον ελληνικό πληθυσμό και η εκτίμηση των αναγκών των χρονίως και σοβαρά ψυχικά πασχόντων

Abstract

The aim of the current study was to test the psychometric properties of the Greek version of the Camberwell Assessment of Need (CAN), an instrument designed to assess, at the individual level, the complex clinical, social and fundamental human needs of individuals with severe mental disorders. The study was conducted using the Greek translation of the research version of the instrument CAN-R 3.0. The study’s sub-objectives were to: 1) test the instrument for interrater reliability and test-retest reliability, 2) test its concurrent validity, using instruments assessing the subjective quality of life and disability i.e. the WHOQOL-BREF and WHODAS 2.0 scales, as external criteria, 3) investigate the relationships between needs, quality of life, disability/functioning and psychopathology, 4) locate possible differences in the need profile as assessed, on the one hand, by the patients themselves and, on the other, by health professionals.We administered the CAN-R to 53 individuals suffering from schizophrenia, as well as to the health professionals/key workers of said patients at two different time points set 15 days apart. Furthermore, the WHOQOL-BREF, WHODAS 2.0 and PANSS scales were also administered to the 53 patients in our sample.According to the findings of our study: 1) the Greek version of the CAN possesses excellent interrater and test-retest reliability, 2) the overall concurrent validity of the CAN-R was more strongly substantiated, i.e. its establishment is not limited solely to the Greek version of the instrument, 3) as the number of unmet needs increases patients’ quality of life is lowered, 4) the statistically significant negative correlations that emerged between needs and disability as well as between needs and psychopathology indicate a possible causal relationship between the aforementioned outcome measures, 5) there was high agreement between staff and patients in regard to the assessment of needs of the latter, unlike the findings of most previous studies, probably due to the constancy of the therapeutic relationship and the regular monitoring of 65% of the subjects in our study.The test of the psychometric properties of the CAN-R established that the Greek version of the instrument possesses excellent reliability and validity. The administration of the CAN will allow conducting reliable and valid need assessments, in Greece, both at the research and clinical levels. Hence, the current study and any that may follow with the use of the CAN-R are expected to contribute in strengthening the movement for the equal participation of service users in the decision making process, starting from the therapeutic plan at the individual level to the design of social policy in the mental health sector, with the ultimate goal of ensuring patients’ quality of life.

Σκοπός της μελέτης η οποία διενεργήθηκε ήταν να ελέγξει τις ψυχομετρικές ιδιότητες της ελληνικής μετάφρασης του Camberwell Assessment of Need (CAN), ενός εργαλείου το οποίο κατασκευάστηκε προκειμένου να εκτιμά σε ατομικό επίπεδο τις σύνθετες κλινικές, κοινωνικές και βασικές ανθρώπινες ανάγκες ατόμων με σοβαρή ψυχική διαταραχή. Για τη διεξαγωγή της μελέτης χρησιμοποιήθηκε η ελληνική μετάφραση της ερευνητικής έκδοσης του εργαλείου: CAN–R 3.0. Επιμέρους στόχοι της μελέτης ήταν: 1) να ελεγχθεί η αξιοπιστία μεταξύ βαθμολογητών (interrater reliability) και η αξιοπιστία ελέγχου-επανελέγχου (test-retest reliability) του εργαλείου, 2) να ελεγχθεί η συγχρονική εγκυρότητα (concurrent validity) του εργαλείου με την χρήση ως εξωτερικών κριτηρίων εργαλείων υποκειμενικής εκτίμησης της ποιότητας ζωής και της αναπηρίας - συγκεκριμένα με την χρήση των κλιμάκων WHOQOL-BREF και WHODAS 2.0, 3) να διερευνηθούν οι σχέσεις μεταξύ των αναγκών, της ποιότητας ζωής, της αναπηρίας/λειτουργικότητας & της ψυχοπαθολογίας, 4) να εντοπιστούν οι πιθανές διαφορές του προφίλ των αναγκών έτσι όπως εκτιμάται αφενός από τους ίδιους τους ασθενείς και αφετέρου από τους επαγγελματίες υγείας. Χορηγήσαμε το CAN-R σε δυο διαφορετικά χρονικά διαστήματα, με απόσταση 15 ημερών, σε 53 πάσχοντες από σχιζοφρένεια όπως και στους επαγγελματίες υγείας/ πρόσωπα αναφοράς, των ασθενών αυτών. Επιπλέον, στους 53 ασθενείς του δείγματός μας χορηγήσαμε τις κλίμακες WHOQOL-BREF, WHODAS 2.0 και PANSS. Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης μας: 1) προέκυψε ότι η ελληνική μετάφραση του CAN διαθέτει εξαιρετική αξιοπιστία μεταξύ βαθμολογητών και αξιοπιστία ελέγχου-επανελέγχου, 2) τεκμηριώθηκε ισχυρότερα η συγχρονική εγκυρότητα του CAN-R γενικότερα, δηλαδή η εδραίωση της δεν περιορίζεται αποκλειστικά στην ελληνική μετάφραση του εργαλείου, 3) βρέθηκε ότι όσο αυξάνει ο αριθμός των αναγκών που δεν καλύπτονται τόσο υποβαθμίζεται η ποιότητα ζωής των ασθενών, 4) οι στατιστικά σημαντικές αρνητικές συσχετίσεις που προέκυψαν μεταξύ αναγκών και αναπηρίας όπως και μεταξύ αναγκών και ψυχοπαθολογίας παραπέμπουν σε μια πιθανή αιτιολογική σχέση μεταξύ των ανωτέρω δεικτών θεραπευτικού αποτελέσματος 5) βρέθηκε υψηλή συμφωνία μεταξύ προσωπικού και ασθενών ως προς την εκτίμηση των αναγκών των τελευταίων σε αντίθεση με τα ευρήματα των περισσοτέρων προηγούμενων μελετών, πιθανά εξαιτίας της σταθερότητας της θεραπευτικής σχέσης και της συχνής παρακολούθησης για το 65% των υποκειμένων του δείγματός μας.O έλεγχος των ψυχομετρικών ιδιοτήτων του CAN-R απέδειξε ότι η ελληνική μετάφραση του εργαλείου διαθέτει εξαιρετική αξιοπιστία και εγκυρότητα. Η χορήγηση του CAN θα επιτρέψει την διεξαγωγή αξιόπιστων και έγκυρων εκτιμήσεων των αναγκών στον ελληνικό χώρο σε ερευνητικό επίπεδο και σε κλινικό επίπεδο. Η παρούσα μελέτη αλλά και όσες ακολουθήσουν με τη χρήση του CAN-R αναμένεται να συμβάλλουν στην ενίσχυση του κινήματος για την ισότιμη συμμετοχή των χρηστών των υπηρεσιών στη λήψη αποφάσεων, από τον θεραπευτικό σχεδιασμό σε ατομικό επίπεδο ως την χάραξη της κοινωνικής πολιτικής στο χώρο της ψυχικής υγείας, με απώτερο στόχο την διασφάλιση της ποιότητας ζωής τους. .