Θρησκευτικός και προσκυνηματικός τουρισμός στην Κύπρο: ποιμαντική προσέγγιση

Abstract

This thesis aims to explore the timelessness and the development of the Religious and Pilgrimage Tourism in Cyprus and to increase the visits of the foreign pilgrims and tourists to the island. This activity will promote and protect the rich cultural and religious heritage of the island. Through the centuries, Cyprus was a center of worship not only for Cypriots and Greeks, but also for many other people of the region. This kind of movement created the first holy trips to the island. The ancient culture centers, the temples and the shrines were the basis for creating the first Christian Church which further assisted to the increase of the number of pilgrims and tourists, contributing by this way to the development of Religious and Pilgrimage Tourism in Cyprus. Through the various testimonies deposited primarily by the foreign pilgrims and travelers, the most important information are assessed about the survival of the various monasteries and churches, as well as the religious and ecclesiastical tradition and heritage of the island through the centuries. Selectively are also presented examples of saints, elders and holy men who have experienced through the various holy trips to Cyprus, the Holy Land and Mount Athos, becoming as an example for the modern pilgrims, and getting the spiritual benefit for their selves. The originality of this work lies in the vision of the spiritual dimension of the Religious and Pilgrimage Tourism through the methodology of the innovative effort, which was conducted in a field research, aiming to explore to what extent the inhabitants of Cyprus are aware of the alternative forms tourism, the impact of tourism, proving their views on the improvements needed for the proper development of the Religious and Pilgrimage Tourism in relation to the environment, monasteries, pilgrimage sites and the tourist industry of Cyprus. This research also aims to highlight the pastoral dimension and the resulting benefits, especially the spiritual, for pilgrims, monasteries, tourism operators, the Church and the tourism industry in general. Proposals and suggestions are finally submitted for the pastoral service of the Church along with the findings and conclusions of the local research, which apart from its scientific value, they also aim to highlight the theological, and mainly the pastoral and spiritual implications of this phenomenon in the modern world. Thus, this activity becomes an excellent way and an excellent mean of spiritual and pastoral care of the missionary of the Church, with the ultimate purpose of salvation, contributing in the quality and to the effective development of the Religious and Pilgrimage Tourism in Cyprus, especially after the tragic ordeal with the Turkish invasion.

Η εκπόνηση της διατριβής αυτής στοχεύει στη διαχρονική διερεύνηση καθώς και στην ανάπτυξη του Θρησκευτικού και Προσκυνηματικού Τουρισμού στην Κύπρο, έτσι ώστε να αυξηθούν οι επισκέψεις ξένων προσκυνητών και περιηγητών στο νησί. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα, την προβολή και προστασία της πλούσιας πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς του νησιού. Από τα πολύ παλιά χρόνια διαπιστώνεται ότι η Κύπρος υπήρξε κέντρο λατρείας όχι μόνο για τους Κύπριους και τους Έλληνες, αλλά και για πολλούς άλλους λαούς της περιοχής, με αποτέλεσμα η διακίνηση όλων αυτών να δημιουργήσει στο νησί τις πρώτες ιεραποδημίες. Τα αρχαία κέντρα λατρείας, οι ναοί και τα ιερά αποτέλεσαν τη βάση για τη δημιουργία της πρώτης Χριστιανικής Εκκλησίας στη μεγαλόνησο και στην αύξηση του αριθμού των προσκυνητών και περιηγητών, συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη του Θρησκευτικού και Προσκυνηματικού Τουρισμού στο νησί. Μέσα από τις μαρτυρίες που κατατίθενται κυρίως από ξένους προσκυνητές και περιηγητές, αξιολογούνται οι σημαντικότερες πληροφορίες αναφορικά με την επιβίωση των διαφόρων μονών και εκκλησιών, καθώς και της θρησκευτικής και εκκλησιαστικής παράδοσης και κληρονομιάς του νησιού δια μέσου των αιώνων. Παρουσιάζονται, επίσης, επιλεκτικά παραδείγματα αγίων, γερόντων και οσίων μορφών που βίωσαν με ψυχωφελή και φιλοκαλικό τρόπο τις διάφορες ιεραποδημίες, αποτελώντας παράδειγμα προς μίμηση για τους σύγχρονους προσκυνητές, έτσι ώστε να αποβούν πνευματικά ωφέλιμες για αυτούς. Η πρωτοτυπία της εργασίας αυτής έγκειται στη θεώρηση της πνευματικής διάστασης του Θρησκευτικού και Προσκυνηματικού Τουρισμού μέσα από τη μεθοδολογία της καινοτόμου προσπάθειας, που έγινε με τη διεξαγωγή επιτόπιας έρευνας, στόχος της οποίας είναι να διερευνήσει σε ποιο βαθμό οι κάτοικοι της Κύπρου γνωρίζουν τις διάφορες εναλλακτικές μορφές τουρισμού, την επίδραση του εν λόγω τουρισμού και καταθέτουν τις απόψεις τους για τις βελτιώσεις που απαιτούνται για τη σωστή ανάπτυξη του Θρησκευτικού και Προσκυνηματικού Τουρισμού σε σχέση με το περιβάλλον, τα μοναστήρια, τους προσκυνηματικούς χώρους και την τουριστική βιομηχανία της Κύπρου. Η έρευνα αυτή, επίσης, φιλοδοξεί να αναδείξει την ποιμαντική διάσταση καθώς τις ωφέλειες που προκύπτουν, κυρίως τις πνευματικές, για τους προσκυνητές, τα μοναστήρια, τους τουριστικούς πράκτορες, την Εκκλησία και την τουριστική βιομηχανία γενικότερα. Τέλος, στην εργασία αυτή κατατίθενται προτάσεις και εισηγήσεις για την ποιμαντική διακονία της Εκκλησίας και παρουσιάζονται τα πορίσματα και τα συμπεράσματα έρευνας, τα οποία πέρα από την επιστημονική τους αξία, στοχεύουν επίσης στο να αναδείξουν τις θεολογικές, αλλά κυρίως τις ποιμαντικές και πνευματικές προεκτάσεις που έχει το φαινόμενο αυτό στον σύγχρονο κόσμο. Έτσι η δραστηριότητα αυτή καθίσταται ένας άριστος τρόπος και ένα άριστο μέσο πνευματικής και ιεραποστολικής διαποίμανσης του πληρώματος της Εκκλησίας, με απώτερο σκοπό τη σωτηρία του ανθρώπου, συμβάλλοντας στην ποιοτική και αποτελεσματική ανάπτυξη του Θρησκευτικού και Προσκυνηματικού Τουρισμού στο νησί, ιδιαίτερα μετά την τραγική δοκιμασία της Κύπρου με την τούρκικη εισβολή.