Δημιουργία, ιστορία, έσχατα στη σύγχρονη ορθόδοξη θεολογική ερμηνευτική: από το Γεώργιο Φλωρόφσκυ στον Ιωάννη Ζηζούλια

Abstract

This thesis deepens our understanding of hermeneutical conditions, or in other words hermeneutical methodology, in contemporary Orthodox theology based on a critical comparison of the work of Rev. Georges Florovsky and Metropolitan John of Pergamon (Zizioulas), two leading and widely recognized theologians in the Orthodox, and larger ecumenical Christian, world. In this direction, the fundamental concepts of “Creation,” “History,” “Eschata” are the pivots upon which the strength of the two hermeneutical paradigms will be tested. According to this study, the two theologians although belonging to the same theological trend ( "Neo-patristic Synthesis") follow a different methodology in the formation of their theological programme (e.g. Revelation-Florovsky vs. Eucharistic experience-Zizioulas) with severe crucial implications for the Christian character theology. However, this differentiation could overcome through a creative synthesis between a dogmatic theology (Church Dogmatics, Florovsky) and a Systematic theology (Church and World Dogmatics, Zizioulas).

Η παρούσα διατριβή έχει ως αντικείμενο την εμβάθυνση στο σχετικό ζήτημα των ερμηνευτικών προϋποθέσεων, της ερμηνευτικής μεθοδολογίας, στην ορθόδοξη θεολογία (αφετηρία, άξονες, μέθοδος του θεολογείν) με βάση την συγκριτική και κριτική θεώρηση του έργου δύο εκ των κορυφαίων και διεθνώς ανεγνωρισμένων θεολόγων στον ορθόδοξο, αλλά και στον οικουμενικό χριστιανικό κόσμο (π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ και Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας). Σ’ αυτή την κατεύθυνση οι θεμελιακές έννοιες «Δημιουργία, Ιστορία, Έσχατα» αποτελούν τον άξονα πάνω στον οποίο θα «δοκιμαστούν» οι αντοχές των δύο ερμηνευτικών παραδειγμάτων. Σύμφωνα με την παρούσα μελέτη, οι δύο θεολόγοι αν και ανήκουν στο ίδιο θεολογικό ρεύμα («νεοπατερική σύνθεση») ακολουθούν διαφορετική μεθοδολογία στον θεολογικό τους τρόπο (λ.χ. Αποκάλυψη-Φλωρόφσκυ vs. Ευχαριστιακή εμπειρία-Ζηζιούλας) με σοβαρές επιπτώσεις στον χριστιανικό χαρακτήρα της θεολογίας. Ωστόσο η διαφοροποίηση αυτή μπορεί να υπερβαθεί μέσω μιας σύνθεσης μεταξύ μιας δογματικής θεολογίας (Church Dogmatics) – Φλωρόφσκυ και της συστηματικής θεολογίας – Ζηζιούλας (Church and World Dogmatics).