Η ηγεσία και η συναισθηματική νοημοσύνη ως παράγοντες που συμβάλλουν στην επαγγελματική ικανοποίηση των εκπαιδευτικών προσχολικής αγωγής και πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης

Abstract

The field of education is of critical importance for every society. The smooth and safe functioning of schools are key factors for proper and effective learning. Teachers are called upon to carry out a truly difficult task in a society that is constantly changing and increasing its demands on public schools. However, it is observed that today’s educators also require support in the emotional and psychological domain. Therefore, the emotional intelligence of the head of each school unit, as well as the leadership style they choose to govern it, clearly influence the job satisfaction of teachers. After all, job satisfaction among employees is essential in every type of organization in order to create the ideal environment for action and creativity. The purpose of this study was to examine the impact of the emotional intelligence of elementary school principals and kindergarten heads, as well as the leadership style they choose to manage their school unit, on the job satisfaction of their subordinate teachers. The study involved 61 principals of elementary schools in the Regional Unit of Achaia and 435 of their subordinate teachers. Likewise, 44 kindergarten heads and 76 kindergarten teachers participated. All participants were active teachers in public schools. The principals and heads of the schools completed questionnaires that assessed their level of emotional intelligence and leadership behavior. The teachers and kindergarten teachers, respectively, completed questionnaires evaluating the leadership behavior of their superiors and their own job satisfaction. The results revealed a high degree of emotional intelligence among school administrators, with transformational and transactional leadership styles being predominant. Additionally, the subordinate teachers seem to experience job satisfaction in relation to certain aspects of their superiors' emotional intelligence and leadership behavior. The findings highlight the need to enhance the emotional intelligence of school administrators as well as the job satisfaction of their subordinate teachers.

Ο χώρος της εκπαίδευσης αποτελεί πεδίο νευραλγικής σημασίας για κάθε κοινωνία. Η ομαλή και ασφαλής λειτουργία του σχολείου αποτελούν παράγοντες για τη σωστή και αποτελεσματική μάθηση. Οι εκπαιδευτικοί καλούνται να διεκπεραιώσουν ένα πραγματικά δύσκολο έργο σε μια κοινωνία που συνεχώς αλλάζει και αυξάνει τις απαιτήσεις της από το δημόσιο σχολείο. Παρατηρείται, όμως, ότι ο σημερινός εκπαιδευτικός χρειάζεται συν τοις άλλοις, υποστήριξη στον συναισθηματικό και ψυχολογικό τομέα. Επομένως, η συναισθηματική νοημοσύνη του εκάστοτε προϊσταμένου/ης-διευθυντή/ντριας της σχολικής μονάδας αλλά και το στιλ ηγεσίας που υιοθετεί, επιδρούν στην εργασιακή ικανοποίηση των εκπαιδευτικών. Η εργασιακή ικανοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί ζητούμενο σε κάθε οργανισμό, ώστε να αποτελέσει το ιδανικό περιβάλλον δράσης και δημιουργίας. Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η μελέτη της επίδρασης της συναισθηματικής νοημοσύνης διευθυντών/ντριών των δημοτικών σχολείων και προϊσταμένων νηπιαγωγείων καθώς και το στιλ ηγεσίας που επιλέγουν να διοικήσουν τη σχολική μονάδα, στην εργασιακή ικανοποίηση των υφισταμένων τους εκπαιδευτικών. Στην έρευνα συμμετείχαν 61 διευθυντές/ντριες δημοτικών σχολείων της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας και 435 υφιστάμενοί\νες τους εκπαιδευτικοί. Αντίστοιχα, συμμετείχαν 44 προϊστάμενοι/νες νηπιαγωγείων και 76 νηπιαγωγοί. Όλοι οι συμμετέχοντες ήταν εν ενεργεία εκπαιδευτικοί δημόσιων σχολείων. Οι διευθυντές/ντριες και οι προϊστάμενοι/νες των σχολείων συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια που αξιολογούσαν τον βαθμό της συναισθηματικής τους νοημοσύνης και την ηγετική τους συμπεριφορά. Οι εκπαιδευτικοί και οι νηπιαγωγοί αντίστοιχα, συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια που αξιολογούσαν την ηγετική συμπεριφορά των προϊσταμένων τους και την δική τους επαγγελματική ικανοποίηση. Τα αποτελέσματα έδειξαν υψηλό βαθμό συναισθηματικής νοημοσύνης της σχολικής ηγεσίας, με κυρίαρχα στιλ ηγεσίας το μετασχηματιστικό και το συναλλακτικό. Ακολούθως, οι υφιστάμενοι/νες εκπαιδευτικοί φαίνεται να βιώνουν εργασιακή ικανοποίηση σε σχέση με κάποιες διαστάσεις της συναισθηματικής νοημοσύνης και της ηγετικής συμπεριφοράς των προϊσταμένων τους. Αναδεικνύεται η ανάγκη ενίσχυσης της συναισθηματικής νοημοσύνης των διοικούντων τις σχολικές μονάδες αλλά και της εργασιακής ικανοποίησης των υφισταμένων τους εκπαιδευτικών.