Le démon de midi dans le roman français de Marivaux à Paul Bourget

Abstract

The present thesis provides an approach to the subject of the “midle age crisis” of men in the french novels from Marivaux to Paul Bourget. The midle age crisis phenomenon is identified when a middle-aged individual, man or woman, is irresistibly attracted to a much younger person. The present research is examining the novels: La Vie de Marianne (1731-1742) by Marivaux, Le Pied de Fanchette (1769) and La Dernière aventure d’un homme de quarante- cinq ans (1783) by Rétif de la Bretonne, Fort comme la mort (1889) by Guy de Maupassant, Le Docteur Pascal (1893) by Émile Zola and Le Démon de midi (1914) by Paul Bourget. The study of these novels is based on the psychoanalysis theory (Sigmund Freud, Paul- Laurent Assoun), the psychological criticism (Charles Mauron) and on the sociology of literature (Georg Lukacs, Lucien Goldmann, Michel Zeraffa). Firstly, we examined each book as for the circumstances in which a middle-aged male is attracted to a woman much younger than he is, the strategies he used in order to seduce her and heroine’s reactions. Afterwards, we focused on the psychological dilemmas of the heroes and heroines and studied the surrounding environment and the community’s reactions, with an attempt to evaluate the true intentions of each writer. Finally, from the research, we come to certain conclusions about society’s vision on the question and customs’ evolution in time.

Η παρούσα διατριβή πραγματεύεται το θέμα του «δαίμονα της μεσημβρίας» στο γαλλικό μυθιστόρημα, από τον Marivaux έως τον Paul Bourget. Λέγοντας «δαίμονα της μεσημβρίας», εννοούμε την ακατάσχετη έλξη που αισθάνεται ένας ώριμος έως ηλικιωμένος άνδρας για μια νέα γυναίκα. Το σώμα κειμένων αποτελείται από τα εξής μυθιστορήματα: La Vie de Marianne (1731-1742) του Marivaux, Le Pied de Fanchette (1769) και La Dernière aventure d’un homme de quarante-cinq ans (1783) του Rétif de la Bretonne, Fort comme la mort (1889) του Guy de Maupassant, Le Docteur Pascal (1893) του Émile Zola και Le Démon de midi (1914) του Paul Bourget. Τα έργα αυτά εξετάζονται με τη αρωγή της θεωρίας της ψυχανάλυσης (Sigmund Freud, Paul-Laurent Assoun), της ψυχοκριτικής του Charles Mauron και της κοινωνιολογίας της λογοτεχνίας (Georg Lukács, Lucien Goldmann, Michel Zéraffa). Κατ’ αρχάς εξετάζονται σε καθένα από τα μυθιστορήματα οι συνθήκες κάτω από τις οποίες εμφανίζεται η έλξη του ώριμου άνδρα για μια νεότερή του γυναίκα, τα τεχνάσματα που εκείνος χρησιμοποιεί για να τη γοητέψει και οι αντιδράσεις της ηρωίδας, στη συνέχεια φωτίζονται τα ψυχολογικά διλήμματα των ηρώων και των ηρωίδων, τέλος διερευνάται η αντιμετώπιση του κοινωνικού περίγυρου ενώ γίνεται μια προσπάθεια αποτίμησης των βαθύτερων προθέσεων του εκάστοτε συγγραφέα. Ακολουθούν συμπεράσματα για τη μετεξέλιξη των ηθών που διαφαίνεται μέσα από τη μελέτη των έργων και για την κοινωνική θεώρηση που αντικατοπτρίζουν.