Οι διακυμάνσεις της γλυκόζης και του νατριουρητικού πεπτιδίου πλάσματος κατά την οξεία φάση νοσηλείας των ισχαιμικών αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων διαφορετικής εντόπισης και συσχέτισή τους με την κλινική έκβαση του ασθενή

Abstract

Glucose fluctuation in Ischemic Stroke (IS) has been studied extensively, yielding significant results. Patients with IS, frequently have a high serum glucose level, regardless of pre-existing diabetes mellitus, which is caused by stress hyperglycemia (serum glucose level > 140 mg/dl in hospitalized patients without prior diabetes). Literature suggests, hyperglycemia can be detrimental to the ischemic brain. Also, when brain tissue is damaged, levels of the natriuretic peptide (NT-proBNP) increases. Aim: The aim of this study is to investigate the possible correlation of plasma glucose fluctuation and natriuretic peptide (NT-proBNP), with the infarct topography and the patient outcome after IS for a period of up to 6 months after discharge. This is a non-interventional prospective observational study that did not modify the routine clinical management of the patients. The study protocol was approved by the Ethics Committee of the School of Medicine of the Aristotle University of Thessaloniki. Sample: The present study included patients aged 65 years and older, who were admitted to the 1st Propedeutic Department of Internal Medicine, Aristotle University of Thessaloniki, AHEPA University Hospital, during the period 2020-2022. Exclusion criteria were: Transient ischemic episode, modified Rankin Scale score >2 due to previous stroke, febrile condition, presence of neoplasia and thrombolysis. Method: Patients underwent clinical, imaging and biochemical tests. Those who met the inclusion criteria were informed and consented, either themselves, or by a first degree relative. A glucose sensor was placed for 72 hours and patients’ functional status was assessed with the modified Rankin Scale at admission, at discharge, at 1st, 3rd and 6th month. Results: The study sample consisted of 105 patients, with an average age of 80.95 years. Based on topography (Oxford classification) patients with total anterior, partial anterior, posterior circulation and lacunar infarcts were, respectively, 25, 32, 23 and 25. On admission, mean plasma glucose was 146.14 mg/dl. The mean value of NT-proBNP was 3433.92 pg/mL. The overall mean glucose, glycemic variability, and percent time glucose within glycemic range 70–140 mg/dL were calculated to be 127.06 mg/dL, 13.06%, and 70.98%, respectively. There was no statistically significant difference between age and genders regarding the topography of IS. Regarding the relationship between topography and total average glucose or NT-proBNP, the statistical tests did not show a significant difference in the averages of the variables. It was observed that: For each year of increase in age (65 years and older), a 7.4% increase in the odds of a worse outcome and a 16% increase in the risk of death is expected. For each unit increase in percent glucose time within the range of 70–140 mg/dL, a 1.5% reduction in the odds of a worse outcome is expected. Patients with total anterior infarcts were 2.31 times more likely to have a worse outcome than patients with lacunar infarcts. Conclussions: The categorization of IS according to Oxford classification cannot be used in the context of the management of hyperglycemia during the acute phase of hospitalization of patients (72 h after infarction). However, improvement in glucose levels, time in the glycemic range 70–140 mg/dl and Nt-proBNP levels are associated with a reduced risk of death and a better prognosis.

Η διακύμανση της γλυκόζης στο Ισχαιμικό Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (ΙΑΕΕ) έχει αποτελέσει αντικείμενο έρευνας με πολύ σημαντικές διαπιστώσεις. Οι ασθενείς με ΙΑΕΕ εμφανίζουν συχνά αυξημένη τιμή γλυκόζης ορού, ανεξαρτήτως προϋπάρχοντος σακχαρώδη διαβήτη, λόγω stress υπεργλυκαιμίας (τιμή γλυκόζης ορού > 140 mg/dL σε νοσηλευόμενους ασθενείς, χωρίς ενδείξεις προηγούμενου διαβήτη). Από την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας διαπιστώνεται ότι η υπεργλυκαιμία μπορεί να είναι επιζήμια για τον ισχαιμικό εγκέφαλο. Επιπροσθέτως, σε βλάβη του εγκεφαλικού ιστού, τα επίπεδα του νατριουρητικού πεπτιδίου NT-proBNP αυξάνουν. Σκοπός: Η διερεύνηση της συσχέτισης της διακύμανσης της γλυκόζης και του νατριουρητικού πεπτιδίου (NT-proBNP), με την τοπογραφία του εμφράκτου και την έκβαση του ασθενή για χρονικό διάστημα 6 μηνών. Πρόκειται για μη παρεμβατική προοπτική μελέτη παρατήρησης που δεν τροποποίησε την κλινική διαχείριση των ασθενών. Το πρωτόκολλο της μελέτης εγκρίθηκε από την Επιτροπή Ηθικής και Δεοντολογίας της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Δείγμα: Στην παρούσα μελέτη εντάχθηκαν ασθενείς ηλικίας 65 ετών και άνω, οι οποίοι εισήχθησαν στην Α΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική του ΑΠΘ την περίοδο 2020-2022. Κριτήρια αποκλεισμού αποτέλεσαν: Το παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο, η βαθμολογία στην κλίμακα modified Rankin Scale >2 λόγω παλαιού ΑΕΕ, η εμπύρετη κατάσταση, η παρουσία νεοπλασίας και η διενέργεια θρομβόλυσης. Μέθοδος: Οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε κλινικό, απεικονιστικό και βιοχημικό έλεγχο. Μετά από ενημέρωση και συγκατάθεση των ασθενών που πληρούσαν τα κριτήρια, (από τους ίδιους ή από συγγενή πρώτου βαθμού) τοποθετήθηκε αισθητήρας γλυκόζης για 72 ώρες και έγινε έλεγχος της λειτουργικής τους κατάστασης με την κλίμακα modified Rankin Scale κατά την εισαγωγή, κατά το εξιτήριο, τον 1ο, 3ο και 6ο μήνα. Αποτελέσματα: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 105 ασθενείς, μέσης ηλικίας 80,95 ετών. Βάσει τοπογραφίας (κατηγοριοποίηση Oxford) οι ασθενείς με ολικό πρόσθιο έμφρακτο, μερικό πρόσθιο, οπίσθιας κυκλοφορίας και βοθριωτό ήταν αντίστοιχα, 25, 32, 23 και 25. Κατά την εισαγωγή μέση τιμή γλυκόζης ήταν 146,14 mg/dL και του NT-proBNP, 3433,92pg/mL. Ο συνολικός μέσος όρος γλυκόζης της καταγραφής των 72 ωρών, η γλυκαιμική μεταβλητότητα και το ποσοστό χρόνου γλυκόζης εντός γλυκαιμικού εύρους 70-140 mg/dL, υπολογίστηκαν 127,06 mg/dl, 13,06%, και 70,98%, αντίστοιχα. Δεν διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση μεταξύ του φύλου και της ηλικίας ως προς την εντόπιση του ΙΑΕΕ. Όσον αφορά τη σχέση τοπογραφίας με τον συνολικού μέσο όρο γλυκόζης και της τιμής του NT-proBNP ο στατιστικός έλεγχος δεν ανέδειξε σημαντική διαφορά στους μέσους όρους των μεταβλητών. Παρατηρήθηκε ότι: Για κάθε ένα έτος αύξησης της ηλικίας, (65 ετών και άνω), αναμένεται μια αύξηση 7,4% των πιθανοτήτων δυσμενέστερης έκβασης και κατά 16% του κινδύνου θανάτου. Για κάθε μία μονάδα αύξησης του ποσοστού χρόνου της γλυκόζης εντός εύρους 70-140 mg/dL, αναμένεται μία μείωση 1,5% των πιθανοτήτων δυσμενέστερης έκβασης. Οι ασθενείς με ολικό πρόσθιο έμφρακτο, εμφανίζουν 2,31 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν μία δυσμενέστερη έκβαση από τους ασθενείς με βοθριωτό (lacunar). Συμπεράσματα: Η κατηγοριοποίηση του ΙΑΕΕ κατά Oxford δεν μπορεί να αξιοποιηθεί στο πλαίσιο της διαχείρισης της υπεργλυκαιμίας κατά τις 72 ώρες μετά το ΙΑΕΕ. Ωστόσο, η βελτίωση των επιπέδων γλυκόζης, του χρόνου εντός γλυκαιμικού εύρους 70-140 mg/dL και των επιπέδων του Nt-proBNP σχετίζονται με μείωση του κινδύνου θανάτου και καλύτερη πρόγνωση.