Three essays on the geography in income inequality in Greece

Abstract

The subject of this PhD thesis is the study of the spatial dimension of income inequality in Greece. The dissertation is based on declared income data and covers the period 2002-2019. The spatial unit of analysis includes both territorial spatial units of the statistical classification of the European Union, NUTS I, NUTS II and NUTS III, as well as smaller territorial units such as Regional Units and Municipalities. This thesis provides empirical analysis of income inequality in Greece using a sample of statistical data on the tax declarations of individuals over a long period of time. For the first time in the literature, it is possible to measure and change income inequality in Greece intraregionally. The research is currently at the heart of the literature because it has been observed that the increase of inequality is one of the major problems of our time with strong economic and social side effects, while it is also a factor of dissatisfaction expressed in antisystemic electoral behavior. The analysis of income inequality at various geographical scales, such as Municipalities and Regional Units, the analysis of income inequality before and after the economic crisis and the examination of the role of income inequality during the pandemic are additional elements of originality deriving from the main innovation of the thesis, which is the analysis of income inequality based on individual tax data. The conclusions constitute original contributions to the scientific literature and are important inputs for the formulation of spatially and socially focused policy. The doctoral dissertation consists of three modules. The first section concerns the analysis of the geographical distribution of declared income and income inequality in Greece by Municipality during the period 2002-2014, which is analyzed in two sub-periods 2002-2011 and 2012-2014. The time span of the analysis allows for a comparative investigation of changes in inequality before and after the financial crisis. The analysis methodology includes statistical, cartographic and econometric analysis using the most appropriate analysis methods used in the international bibliography. The results of the analysis substantiate two main conclusions: first, the economic crisis constitutes a turning point for the form of income inequality in Greece, and second, that there are many geographies of income inequality that differ based on the time period of the analysis, the geographical level of the analysis and the level of income per geographical unit. Finally, education is a very key determinant of income inequality. These results provide for the first time such a scientifically substantiated analysis of income inequality at the spatial level in Greece. The second section provides a clustering of municipalities based on income and income inequality. The results of the analysis highlighted that the geographical dimension of income distribution and income inequality exceeds the schemes Center - Region, North - South or Island - Mainland. High-income areas are located within metropolitan areas, on some islands and scattered in different regions of the country. At the same time, low-income areas are located both in metropolitan areas, as well as on mainland and islands. It is worth noting that the geography of interregional income inequality differs from the geography of intraregional inequality within municipalities. Finally, it is found that there is a positive and statistically significant self-correlation in space for both declared income and income inequality, i.e. low-income areas also affect the income of neighboring areas, just as high-income areas affect the level of income of their neighboring areas. Similarly, it is observed that income inequality also affects the inequality of neighboring municipalities. The third part analyzes the spatiotemporal variations of COVID-19 mortality in Greece, by age category of cases / deaths for six waves of the pandemic. In particular, the analysis investigates the geographical differences in mortality due to COVID-19 in Greece, using statistical data classified by seventy-four Regional Administrative Units, ten-year age groups, and six waves of the pandemic, covering forty-two weeks of the pandemic covering the period 26-10-2020 to 22-3-2022. The analysis of this phenomenon lies at the intersection of scientific fields, such as Spatial Economics, Demography, Spatial Planning and Geography, and is therefore based on a combination of disciplines and empirical analysis methods. The estimation of Standardized by ten-year age group Case-Fatality Ratios (SFR), as well as the application of Spatial Durbin Econometric Model (SDEM), offer statistically strong evidence for the influence of socioeconomic, demographic and geographical factors on the mortality rate from COVID-19. The innovative database created provided the appropriate background for estimating age-adjusted SFR and for applying statistical analyses and econometric techniques, which allows for a very structured approach to the geographical dimension of COVID-19 mortality.

Αντικείμενο της παρούσας διδακτορικής διατριβής είναι η μελέτη της χωρικής διάστασης της εισοδηματικής ανισότητας στην Ελλάδα. Η διπλωματική εργασία βασίζεται σε στοιχεία δηλωθέντων εισοδημάτων και καλύπτει την περίοδο 2002-2019. Η χωρική κλίμακα ανάλυσης περιλαμβάνει τόσο εδαφικές χωρικές ενότητες της στατιστικής ταξινόμησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, NUTS I, NUTS II και NUTS III, όσο και μικρότερες εδαφικές ενότητες όπως Περιφερειακές Ενότητες και Δήμους. Η παρούσα διπλωματική εργασία παρέχει εμπειρική ανάλυση της εισοδηματικής ανισότητας στην Ελλάδα χρησιμοποιώντας δείγμα στατιστικών στοιχείων για τις φορολογικές δηλώσεις φυσικών προσώπων για μεγάλο χρονικό διάστημα. Για πρώτη φορά στη βιβλιογραφία, είναι δυνατή η μέτρηση και η δυναμική της εισοδηματικής ανισότητας στην Ελλάδα ενδοπεριφερειακά. Η έρευνα βρίσκεται επί του παρόντος στο επίκεντρο της βιβλιογραφίας γιατί έχει παρατηρηθεί ότι η αύξηση της ανισότητας είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της εποχής μας με έντονες οικονομικές και κοινωνικές παρενέργειες, ενώ είναι και παράγοντας δυσαρέσκειας που εκφράζεται στην αντισυστημική εκλογική συμπεριφορά. Η ανάλυση της εισοδηματικής ανισότητας σε διάφορες γεωγραφικές κλίμακες, η ανάλυση της εισοδηματικής ανισότητας πριν και μετά την οικονομική κρίση και η εξέταση του ρόλου της εισοδηματικής ανισότητας κατά την πανδημία είναι πρόσθετα στοιχεία πρωτοτυπίας που απορρέουν από την κύρια καινοτομία. της διπλωματικής εργασίας, που είναι η ανάλυση της εισοδηματικής ανισότητας με βάση τα ατομικά φορολογικά στοιχεία. Τα συμπεράσματα αποτελούν πρωτότυπες συνεισφορές στην επιστημονική βιβλιογραφία και αποτελούν σημαντικές εισροές για τη διαμόρφωση χωρικά και κοινωνικά εστιασμένης πολιτικής. Η διδακτορική διατριβή αποτελείται από τρεις ενότητες.Η πρώτη ενότητα αφορά την ανάλυση της γεωγραφικής κατανομής των δηλωθέντων εισοδημάτων και της εισοδηματικής ανισότητας στην Ελλάδα κατά Δήμο κατά την περίοδο 2002-2014, η οποία αναλύεται σε δύο υποπεριόδους 2002-2011 και 2012-2014. Το χρονικό διάστημα της ανάλυσης επιτρέπει τη συγκριτική διερεύνηση των αλλαγών στην ανισότητα πριν και μετά την οικονομική κρίση. Η μεθοδολογία ανάλυσης περιλαμβάνει περιγραφική στατιστική, χαρτογραφική και οικονομετρική ανάλυση χρησιμοποιώντας τις καταλληλότερες μεθόδους ανάλυσης από τη διεθνή βιβλιογραφία. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης τεκμηριώνουν δύο βασικά συμπεράσματα: πρώτον, η οικονομική κρίση αποτελεί σημείο καμπής για τη μορφή εισοδηματικής ανισότητας στην Ελλάδα και δεύτερον, ότι υπάρχουν πολλές γεωγραφίες εισοδηματικής ανισότητας που διαφέρουν ανάλογα με τη χρονική περίοδο της ανάλυσης. το γεωγραφικό επίπεδο της ανάλυσης και το επίπεδο εισοδήματος ανά γεωγραφική ενότητα. Τέλος, η εκπαίδευση είναι ένας πολύ βασικός καθοριστικός παράγοντας της εισοδηματικής ανισότητας. Τα αποτελέσματα αυτά παρέχουν για πρώτη φορά τεκμηριωμένη ανάλυση της εισοδηματικής ανισότητας σε χωρικό επίπεδο στην χώρα. Η δεύτερη ενότητα παρέχει μια ομαδοποίηση των δήμων με βάση την εισοδηματική και εισοδηματική ανισότητα. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης υπογραμμίζουν ότι η γεωγραφική διάσταση της κατανομής του εισοδήματος και της εισοδηματικής ανισότητας υπερβαίνει τα σχήματα Κέντρο - Περιφέρεια, Βορράς - Νότος ή Νησιωτική - Ηπειρωτική χώρα. Οι περιοχές υψηλού εισοδήματος βρίσκονται εντός μητροπολιτικών περιοχών, σε ορισμένα νησιά και διάσπαρτες σε διάφορες περιοχές της χώρας. Παράλληλα, περιοχές με χαμηλό εισόδημα βρίσκονται τόσο σε μητροπολιτικές περιοχές, όσο και σε ηπειρωτικές και νησιωτικές ενότητες. Αξίζει να σημειωθεί ότι η γεωγραφία της διαπεριφερειακής εισοδηματικής ανισότητας διαφέρει από τη γεωγραφία της ενδοπεριφερειακής ανισότητας εντός των δήμων. Τέλος, διαπιστώθηκε ότι υπάρχει θετική και στατιστικά σημαντική χωρική αυτοσυσχέτιση τόσο για το δηλωμένο εισόδημα όσο και για την εισοδηματική ανισότητα. Στο τρίτο μέρος αναλύονται οι χωροχρονικές διακυμάνσεις της θνησιμότητας από τον COVID-19 στην Ελλάδα, ανά ηλικιακή κατηγορία κρουσμάτων/θανάτων για έξι κύματα της πανδημίας. Ειδικότερα, η ανάλυση διερευνά τις γεωγραφικές διαφορές στη θνησιμότητα λόγω COVID-19 στην Ελλάδα, χρησιμοποιώντας στατιστικά στοιχεία ταξινομημένα στις Περιφερειακές Ενότητες, δεκαετείς ηλικιακές ομάδες και έξι κύματα της πανδημίας, που καλύπτει την περίοδο 26-10-2020 έως 22-3-2022. Η ανάλυση βασίζεται σε έναν συνδυασμό επιστημονικών κλάδων και μεθόδων εμπειρικής ανάλυσης όπως η χωρική οικονομετρία, η δημογραφία, ο χωροταξικός σχεδιασμός και η γεωγραφία. Η εκτίμηση των τυποποιημένων κατά δεκαετή ηλικιακή ομάδα δεικτών θνησιμότητας (Case-Fatality Ratios-SFR), καθώς και η εφαρμογή του χωρικού οικονομετρικού υποδείγματος Durbin (Spatial Durbin Econometric Model-SDEM)), προσφέρουν στατιστικά ισχυρές ενδείξεις για την επίδραση κοινωνικοοικονομικών, δημογραφικών και γεωγραφικών παραγόντων στο ποσοστό θνησιμότητας. από τον COVID-19. Η βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε παρείχε το κατάλληλο υπόβαθρο για την εκτίμηση του δείκτη του σταθμισμένου δείκτη SFR και για την εφαρμογή στατιστικών αναλύσεων και οικονομετρικών τεχνικών, γεγονός που επιτρέπει μια συγκροτημένη προσέγγιση στη γεωγραφική διάσταση της θνησιμότητας από COVID-19.