Η δομή και η ανάπτυξη του ελληνικού συστήματος αστικών κέντρων

Abstract

Greek cities are in constant need of special attention. On the one hand, they are facing new challenges and opportunities, which arise from a dynamic changing environment. On the other hand, their level of participation in wider urban systems is growing, being part of multiple interconnections and interactions. At the same time, it is widely accepted that Greek cities have concentrated serious and complex urban dysfunctions, degrading in various ways the choices and the quality of life of their citizens. In a way, these urban problems originate from the lack of concise diachronic national strategy at urban level.During the recent years, the Greek urban system in undergoing significant transformations under the influence of economic crisis, reflecting changes in employment levels and structure, entrepreneurial activities and the general everyday life of people and households. This lack of urban strategy derives, in part, from the lack of organized statistical data for the productive organization and the broader economic and social framework of cities. The broad aim of this Thesis is, firstly to explore the structure and the process of evolution of the Greek urban system. Secondly, analyze in a holistic way the economic and social structure of Greek cities. Then, an econometric model is constructed, which examines the economic performance of urban centers, during the recent years of economic crisis. It is eventually acknowledged that the spatial print of crisis and the consequent fallouts on urban economic prosperity constitute a complex and dynamic process, needing further and deeper analysis.

Οι ελληνικές πόλεις έχουν ανάγκη από συνεχή και ιδιαίτερη προσοχή. Αφενός, αντιμετωπίζουν μια σειρά από νέες προκλήσεις και νέες ευκαιρίες, οι οποίες προέρχονται από ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Αφετέρου, αποτελούν όλο και περισσότερο μέρος ενός ευρύτερου συστήματος αστικών κέντρων με λειτουργικές διασυνδέσεις και αλληλεπιδράσεις. Παράλληλα, οι ελληνικές πόλεις έχουν στην πλειοψηφία τους συσσωρεύσει πολύπλοκα προβλήματα, τα οποία συχνά επηρεάζουν με αρνητικό τρόπο τη ζωή και τις επιλογές των κατοίκων τους. Τα εν λόγω προβλήματα αντανακλούν σε σημαντικό βαθμό την ανεπάρκεια των πολιτικών που έχουν ασκηθεί, καθώς και την ουσιαστική έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού σε αστικό επίπεδο.Τα τελευταία χρόνια, το ελληνικό αστικό σύστημα δέχεται επιδράσεις και από τις δυσμενείς οικονομικοκοινωνικές συνθήκες που έχει διαμορφώσει η οικονομική κρίση, που αντανακλούν στη σύνθεση και στο επίπεδο της απασχόλησης, στις επιχειρηματικές δραστηριότητες και στη γενικότερη καθημερινότητα ανθρώπων και νοικοκυριών. Η έλλειψη αστικής στρατηγικής οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ανυπαρξία πληροφοριών για την οικονομική οργάνωση των πόλεων, τις παραγωγικές τους εξειδικεύσεις, το επίπεδο ανάπτυξης τους και το επίπεδο του κοινωνικού και οικονομικού τους εξοπλισμού.Σκοπός της παρούσας Διδακτορικής Διατριβής, είναι αρχικά η διερεύνηση της δομής και εξέλιξης του ελληνικού αστικού συστήματος. Στη συνέχεια, η κατανόηση των παραμέτρων που καθορίζουν την κοινωνικοοικονομική διάρθρωση των ελληνικών πόλεων, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ίδιων των κατοίκων για τις πόλεις τους, μέσα από μια εκτενή έρευνα πεδίου. Έπειτα, κατασκευάζεται οικονομετρικό μοντέλο, που να ερμηνεύει την οικονομική ανάπτυξη (ή συρρίκνωση) των πόλεων τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης. Επιβεβαιώνεται ότι το χωρικό αποτύπωμα της κρίσης και οι επιπτώσεις της στο επίπεδο ευημερίας του ελληνικού αστικού χώρου, αποτελεί μια σύνθετη, πολύπλοκη και δυναμική διαδικασία, η οποία χρήζει περισσότερης και βαθύτερης επιστημονικής διερεύνησης.