Φυσικοθεραπευτική παρέμβαση σε παιδιά με νευροκινητικές καθυστερήσεις και διαταραχές

Abstract

Neuromotor delays and disorders are due to a heterogeneous field of lesions, with different clinical manifestations, such as ataxia. The mobility and functionality of children is affected, which physiotherapy nowadays approaches through a more intensive and functional context. In the present thesis, three research studies were conducted. First, a systematic review was carried out regarding the effect of intensive physiotherapy programs on posture and gait. A total of twenty studies were included, highlighting i) a moderate to high risk of bias, ii) the need to design programs upon specific clinical manifestations, such as ataxia and iii) effective practices, such as treadmill training. This was followed by the design of the main study on the investigation of the effectiveness of an intensive program of functional partial body weight support treadmill training (FPBWSTT) for children with ataxia and the cross-cultural adaptation of the "Scale for assessment and rating ataxia (SARA)" which was carried out for its accurately use in the main study. Within a sample of 30 children with ataxia, 8-18 years old, the validity and reliability of the Greek SARA was supported, while difficulty indices and correlation with independence in the children's daily activities were highlighted. The effectiveness of the FPBWSTT on mobility and functionality of children with ataxia was examined in a stratified randomized controlled trial, through a sample of 18 children with progressive and non-progressive ataxia and GMFCS II-IV (mean age: 14 years, standard deviation: 2.5), after the intervention, and 2 months after its end. Statistically significant interactions and changes in favor of the FPBWSTT were found in all functional assessments and spatiotemporal gait parameters (p<0.05), the majority of which was reserved. There was no statistical interaction or change in kinematic parameters (p>0.05).The FPBWSTT is more effective on mobility and functionality of children with ataxia, 8-18 years old, compared to typical physiotherapy. The kinematic variables may not be sensitive indicators of change over a short period of time and/or in this population. Adherence to the protocol and the lack of adverse reactions reinforce that the FPBWSTT can be a valuable intervention for children with ataxia, 8-18 years old.

Οι νευροκινητικές καθυστερήσεις και διαταραχές οφείλονται σε ένα ετερογενές πεδίο βλαβών, με διαφορετικές κλινικές εκδηλώσεις, όπως είναι η αταξία. Επηρεάζεται η κινητικότητα και λειτουργικότητα των παιδιών, τα οποία η φυσικοθεραπεία προσεγγίζει πλέον μέσα από ένα πιο εντατικό και λειτουργικό πλαίσιο. Στην παρούσα διατριβή διεξήχθησαν τρείς ερευνητικές μελέτες. Αρχικά, υλοποιήθηκε μια συστηματική ανασκόπηση, αναφορικά με την επίδραση των εντατικών φυσικοθεραπευτικών προγραμμάτων στη στάση και βάδιση. Είκοσι συνολικά έρευνες περιλήφθησαν, αναδεικνύοντας i) ένα μέτριο έως υψηλό κίνδυνο μεροληψίας, ii) την ανάγκη σχεδιασμού προγραμμάτων πάνω σε συγκεκριμένες κλινικές εκδηλώσεις, όπως η αταξία και iii) αποτελεσματικές πρακτικές, όπως η εκπαίδευση στον διάδρομο. Ακολούθησε ο σχεδιασμός της κύριας μελέτης πάνω στη διερεύνηση της αποτελεσματικότητας ενός εντατικού προγράμματος, λειτουργικής εκπαίδευσης στο διάδρομο με μερική υποστήριξη του σωματικού βάρους (ΛΕΔΜΥΣΒ) για παιδιά με αταξία και πραγματοποιήθηκε διαπολιτισμική διασκευή της κλίμακας «Scale for assessment and rating ataxia (SARA)», προκειμένου να χρησιμοποιηθεί σταθμισμένα στην κύρια μελέτη. Μέσα από ένα σύνολο 30 παιδιών με αταξία, 8-18 ετών υποστηρίχθηκε η εγκυρότητα κι αξιοπιστία της Ελληνικής SARA, ενώ αναδείχθηκαν δείκτες δυσκολίας και συσχέτιση με την ανεξαρτησία στις καθημερινές δραστηριότητες των παιδιών. Η αποτελεσματικότητα της ΛΕΔΜΥΣΒ στην κινητικότητα και λειτουργικότητα εξετάστηκε με στρωματοποιημένη τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη, σε ένα δείγμα 18 παιδιών με προοδευτική και μη-προοδευτική αταξία και GMFCS II-IV (μέση ηλικία: 14 έτη, τυπική απόκλιση: 2,5), μετά την παρέμβαση και 2 μήνες από το τέλος αυτής. Βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές αλληλεπιδράσεις και μεταβολές προς όφελος της ΛΕΔΜΥΣΒ σε όλες τις λειτουργικές εκτιμήσεις και χωροχρονικές παραμέτρους της βάδισης (p<0,05), οι οποίες στην πλειοψηφία τους διατηρήθηκαν. Δεν υπήρξε καμιά στατιστική αλληλεπίδραση και μεταβολή σε κινηματικές παραμέτρους (p>0,05). Η ΛΕΔΜΥΣΒ είναι πιο αποτελεσματική στην κινητικότητα και λειτουργικότητα των παιδιών με αταξία, 8-18 ετών, συγκριτικά με την τυπική φυσικοθεραπεία. Οι κινηματικές μεταβλητές ίσως να μην αποτελούν ευαίσθητους δείκτες αλλαγών σε σύντομο χρονικό διάστημα ή/και σε αυτό τον πληθυσμό. Η τήρηση του πρωτοκόλλου και η έλλειψη ανεπιθύμητων αντιδράσεων ενισχύουν ότι η ΛΕΔΜΥΣΒ δύναται να αποτελεί μια πολύτιμη παρέμβαση για παιδιά με αταξία, 8-18 ετών.