Προωρότητα νεογνών: άγχος και κατάθλιψη γονέων

Abstract

Introduction: Giving birth of a full–term infant is a joyful but also stressful event for families, as the already existing balance is modified. Family members should redefine the “roles” and adapt to a new lifestyle. Especially, the preterm birth of an infant requiring intensive care in a Neonatal Intensive Care Unit (NICU), that consists of early parent separation, may induce additional stress and increase the risk of postpartum depression in them. The negative emotions, stress, anxiety of an uncertain outcome for their infants makes them fragile, that can negatively affect the process of parental bonding, that certainly takes place during the neonatal period. The review of the literature showed that there are many studies that focused on experiences of mothers with premature newborns in NICU. However, there aren’t enough studies that focus on the feelings of parents with premature infants and specifically with Birth Weight (BW) < 1750 gr and Gestational Age (GA) < 34 weeks and hospitalised in NICU. Despite research suggesting that fathers of critically ill newborns assume a central role in maintaining family stability during the crisis period, only a few studies have focused on fathers' experiences during hospitalization and just before discharge from the NICU. Objective: The present study aimed to determine the anxiety and depression levels of parents with preterm infants, hospitalized in the NICU and define the related factors. Method: This prospective observational epidemiology, follow up – cohort study was conducted at the NICU of “Helena Venizelou” Maternity Hospital, Athens between December 2019 to December 2022. The sample consisted of 60 parents, who gave birth to preterm infants with Birth Weight (BW) < 1750g and Gestational Age (GA) < 34 weeks. Data was collected using: i) the State – Trait Anxiety Inventory – STAI, (1984) to screen anxiety and ii) the Edinburgh Postpartum Depression Scale – EPDS, (1987) for symptoms of depression. The first assessment was conducted in 3rd – 4th day of labour, second in 20th – 25th day after infants' birth and finally third, just before infants discharged of the NICU. A standard survey questionnaire was used for purpose of collecting the demographic data. The levels of importance are bilateral, and the statistical importance was defined as 0,5. The results were analyzed using the SPSS 26.0 statistical programm. Results: Our data showed that the rate of maternal depression decreased significantly in the 3rd timepoint (40.0%) compared to the 1st and 2nd assessments (73.3% and 56.7% respectively). In addition, fathers' depression rate decreased in the 3rd assessment (16.7%) compared to the 1st assessment (38.3%). The STAI score for state anxiety in mothers was significantly higher in the 1st assessment (Mean±SD: 52.2±11.9) compared with the 2nd (Mean: ±SD: 47.8±12) and 3rd (Mean: 49±10.3). There was similar variation in the STAI score for trait anxiety, where it was recorded as significantly higher in the 1st assessment (Mean±SD: 46±14.6) compared to the 2nd (Mean±SD: 41.9±16) and the 3rd (Mean±SD: 42.8±13), (p<0.05). The anxiety in the 3rd assessment of mothers was at the same level as the 2nd assessment. Also, the STAI score for state anxiety in fathers was significantly higher on the 3rd – 4th day of life of the newborns (Mean±SD: 47.1±12.2) compared to the other two assessments (2nd assessment – Mean±SD: 42±9.8) and (3rd timepoint – Mean±SD: 41.7±9.1) respectively, (p<0.01), while trait anxiety was not significantly changed. Conclusion: NICU may be a stressful experience for parents. It might be useful to establish and plan, as soon as possible, Interdisciplinary Perinatal Support Groups and Interventions to help parents through the experience of premature birth of their infants, to begin immediately adaptive mode of care, for healthy families and thus societies would be born.

Εισαγωγή: Η γέννηση ενός τελειόμηνου νεογνού επιφέρει στην οικογένεια μεγάλη χαρά αλλά ταυτόχρονα και άγχος, καθώς ανατρέπεται η ήδη υπάρχουσα ισορροπία και τα μέλη της καλούνται να επαναπροσδιορίσουν το ρόλο τους και να προσαρμοστούν στο νέο τρόπο ζωής τους. Επομένως, η γέννηση ενός πρόωρου νεογνού, το οποίο χρήζει εντατικής θεραπείας σε Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών (ΜΕΝΝ) μπορεί να προκαλέσει επιπλέον άγχος και να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης επιλόχειας κατάθλιψης στους γονείς. Τα αρνητικά συναισθήματα, το στρες, η αγωνία και το αβέβαιο μέλλον για τα νεογνά τους, τους καθιστά εύθραυστους κάτι το οποίο μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη διαδικασία της γονικής σύνδεσης μαζί τους. Στη διεθνή βιβλιογραφία έχουν πραγματοποιηθεί πολλές έρευνες που μελέτησαν τις εμπειρίες των μητέρων με πρόωρα νεογνά στη ΜΕΝΝ. Όμως, δεν υπάρχουν αρκετές μελέτες που να εστιάζουν στο συναισθηματικό κόσμο των γονέων με πρόωρα νεογνά, και συγκεκριμένα με Βάρος Γέννησης (ΒΓ) < 1750 γραμμάρια και Ηλικία Κύησης (ΗΚ) < 34 εβδομάδες, τα οποία νοσηλεύτηκαν στη ΜΕΝΝ. Παρά τις έρευνες που υποδεικνύουν ότι οι πατέρες των νεογέννητων σε κρίσιμη κατάσταση, αναλαμβάνουν κεντρικό ρόλο στη διατήρηση της οικογενειακής σταθερότητας κατά τη διάρκεια της περιόδου κρίσης, μόνο λίγες μελέτες έχουν επικεντρωθεί στην εμπειρία των πατέρων κατά την διάρκεια της νοσηλείας τους και λίγο πριν το εξιτήριο από τη Μονάδα. Σκοπός: Ο σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η εκτίμηση των επιπέδων του άγχους και της κατάθλιψης και των δύο γονέων που γέννησαν πρόωρα νεογνά και νοσηλεύτηκαν στη ΜΕΝΝ. Συγκεκριμένα, εκτιμήθηκαν τα επίπεδα του άγχους και της κατάθλιψης των γονέων κατά τη διάρκεια νοσηλείας των νεογνών και την αναμονή τους μέχρι την έξοδο των νεογνών από τη Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών (ΜΕΝΝ). Υλικό και Μέθοδος: Πρόκειται για προοπτική επιδημιολογική μελέτη παρατήρησης – μελέτη κοόρτης (cohort study), η οποία διεξήχθη στο Γ.Ν. Μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου» από το Δεκέμβριο του 2019 εώς και το Δεκέμβριο του 2022. Το δείγμα αποτέλεσαν 60 ζευγάρια γονέων ελληνικής καταγωγής, τα οποία γέννησαν πολύ πρόωρα νεογνά με Βάρος Γέννησης (ΒΓ) < 1750 γραμμάρια και Ηλικία Κύησης (ΗΚ) < 34 εβδομάδες κύησης. Το πακέτο των ερωτηματολογίων που δόθηκε στους συμμετέχοντες της μελέτης ήταν: i) η κλίμακα Άγχους του C. D. Spielberger/ the State – Trait Anxiety Inventory – STAI, (1984) και ii) η κλίμακα Επιλόχειας Κατάθλιψης του Εδιμβούργου/ the Edinburgh Postpartum Depression Scale – EPDS, (1987). Οι μετρήσεις έγιναν την 3η – 4η ημέρα ζωής των νεογνών (1η μέτρηση), την 20η – 25η ημέρα ζωής τους (2η μέτρηση) και τέλος λίγο πριν την έξοδο τους από τη ΜΕΝΝ (3η μέτρηση). Για τη συλλογή των δημογραφικών δεδομένων χρησιμοποιήθηκε τυπικό ερωτηματολόγιο έρευνας. Τα επίπεδα σημαντικότητας ήταν αμφοτερόπλευρα και η στατιστική σημαντικότητα τέθηκε στο 0,5. Τα αποτελέσματα αναλύθηκαν με το στατιστικό πρόγραμμα SPSS 26.0. Αποτελέσματα: Βρέθηκε ότι το ποσοστό κατάθλιψης των μητέρων μειώθηκε σημαντικά στην 3η μέτρηση (40,0%) σε σύγκριση με την 1η και 2η μέτρηση (73,3% και 56,7% αντίστοιχα). Επιπρόσθετα, το ποσοστό κατάθλιψης των πατέρων μειώθηκε στην 3η μέτρηση (16,7%) σε σύγκριση με την 1η μέτρηση (38,3%). Η βαθμολογία στο STAI για το άγχος κατάστασης στις μητέρες ήταν σημαντικά μεγαλύτερη στην 1η μέτρηση (Μέση τιμή±SD: 52,2±11,9) σε σχέση με τη 2η (Μέση Τιμή: ±SD: 47,8±12) και την 3η (Μέση Τιμή: 49±10,3).Παρόμοια ήταν η διακύμανση της βαθμολογίας για τις μητέρες στο STAI για το άγχος προδιάθεσης, όπου καταγράφηκε σημαντικά μεγαλύτερη στην 1η μέτρηση (Μέση τιμή±SD: 46±14,6) σε σχέση με τη 2η (Μέση τιμή±SD: 41,9±16) και την 3η (Μέση τιμή±SD: 42,8±13), (p<0.05). To άγχος στην 3η μέτρηση των μητέρων ήταν στα ίδια επίπεδα με την 2η μέτρηση. Επίσης, το άγχος κατάστασης στους πατέρες ήταν σημαντικά μεγαλύτερο κατά την 3η – 4η ημέρα ζωής των νεογνών (Μέση τιμή±SD: 47,1±12,2) συγκριτικά με τις άλλες δύο μετρήσεις (2η μέτρηση – Μέση τιμή±SD: 42±9,8) και (3η μέτρηση – Μέση τιμή±SD: 41,7±9,1) αντίστοιχα, (p<0.01), ενώ το άγχος προδιάθεσης δεν μεταβλήθηκε σημαντικά. Συμπεράσματα: Από τα ευρήματα της μελέτης προκύπτει ότι η γέννηση ενός πρόωρου νεογνού αποτελεί στρεσογόνο παράγοντα και για τους δυο γονείς. Τα αρνητικά συναισθήματα, το άγχος, η αγωνία για το νεογνό τους, τους καθιστά ευάλωτους και ψυχικά ασταθείς. Εύρημα που καθιστά επιτακτική την θέσπιση Διεπιστημονικών Ομάδων Περιγεννητικής Υποστήριξης των γονέων αυτών, ώστε να αντιμετωπίζονται έγκαιρα τα συμπτώματα που αφορούν στην ψυχική τους υγεία. Με αποτέλεσμα να γεννιούνταν υγιείς οικογένειες και κατ’ επέκταση κοινωνίες.