Κρατική συγκρότηση, συστημικές πιέσεις και συμμαχίες στη Μέση Ανατολή (1979- 1995): οι περιπτώσεις των κρατών της Ιορδανίας, Συρίας, Σαουδικής Αραβίας

Abstract

A way to approach international relations - a multilayered topic par excellence - is to examine how several types of states have been making attempts to influence the behavior of their neighbors, rise above their surroundings or adapt to their wider environment. Analyzing the Arab states could provide answers to several crucial international relations theory questions. For example, what are the underlying motives of a state when it forms an alliance with another country? Is there any correlation between foreign policy making and state formation? How could region-based analysis contribute to the theoretical discussion about state behavior in general and building interstate alliances in particular? While Arab states start pursuing a more assertive international presence during the 20th century, powerful states from abroad extend their influence in the Middle East. This formative period reaches a peak when Israel signed its first peace accords with an Arab state in 1979, Egypt, and a second one with Jordan in 1994. It is suggested that alliance choices are highly influenced by the circumstances during the state formation period. States which accepted the status quo that was shaped in the region followed a different path from the ones that were dissatisfied and determined to revise it.

Η μελέτη των προσπαθειών και των δυνατοτήτων ενός κράτους να επηρεάζει και να διαμορφώνει το εξωτερικό περιβάλλον του έχει συμβάλλει στην οργάνωση μίας πολυεπίπεδης πραγματικότητας διεθνών σχέσεων. Σε αυτό το πλαίσιο, η διατριβή επιχειρεί να απαντήσει ορισμένα βασικά ερωτήματα των διεθνών σχέσεων μέσω της εξέτασης της εξωτερικής πολιτικής των αραβικών κρατών. Ποια είναι τα κίνητρα της συμπεριφοράς ενός κράτους στη σύναψη μίας διακρατικής συμμαχίας; Κατά πόσο συσχετίζονται η άσκηση εξωτερικής πολιτικής με την περίοδο συγκρότησης των βασικών δομών του κράτους; Πως μπορεί η μελέτη περιφερειών, όπως η Μέση Ανατολή, να συνεισφέρει ουσιαστικά στη θεωρητική συζήτηση περί της συμπεριφοράς των κρατών;Ο εικοστός αιώνας αποτελεί την περίοδο όπου το κράτος εδραιώνει την παρουσία του ως παράγοντας των διεθνών σχέσεων του αραβικού κόσμου, ενώ ισχυρές δυνάμεις εκτός της Μέσης Ανατολής αποκτούν σημαντική επιρροή στην περιοχή. Αυτή η διαμορφωτική περίοδος κορυφώνεται με την πρώτη και τη δεύτερη συμφωνία ειρήνης του Ισραήλ με αραβικά κράτη, το 1979 με την Αίγυπτο και το 1994 με την Ιορδανία αντίστοιχα. Μέσω της μελέτης των διεθνών σχέσεων του αραβικού κόσμου αποδεικνύεται πως οι βασικές επιλογές εξωτερικής πολιτικής των κρατών συνδέονται άμεσα με την περίοδο συγκρότησης των βασικών δομών τους και τη νομιμοποίηση των ρυθμίσεων του περιφερειακού συστήματος.