Μελέτη της βιολογικής δράσης εκχυλισμάτων γηγενών ποικιλιών οίνου, σε in vitro και in vivo συστήματα με τη χρήση μοριακών τεχνικών

Abstract

Wine is a principal component of Greek and global diet, and has been inextricably linked to the culture, tradition, and everyday life of humans over thousands of years,. Numerous studies have demonstrated the beneficial properties of wines and extracts generated from them, however, the existence of such investigations in Greek wine varieties are scarce. Based on the above, in the present PhD thesis, a thorough and holistic assessment of the bioactivity of four emblematic Greek wine varieties in in vitro cell-free, in vitro cell-based, and in vivo models was conducted, based on a reliable and well-established methodological approach. More specifically, the biological effects of wine samples and extracts of Xinomavro, Agiorgitiko, Assyrtiko, and Malagouzia grape varieties were evaluated. According to the results, the examined samples were characterized by high polyphenolic content and exerted potent antioxidant and antimutagenic activities. Furthermore, the results from the cell-based systems showed that the examined samples acted protectively against the detrimental effects of free radicals, by confining lipid and protein oxidation and by increasing the antioxidant capacity at different concentrations and cell lines, depending on the varieties. Concerning the in vivo results, the consumption of the Xinomavro extract induced both beneficial and harmful outcomes on the redox status of Wistar rats, depending on the tissue. It is worth mentioning that this investigation was the first one in the international literature to evaluate the biological effects of wine and extracts from the Greek Xinomavro variety. The obtained findings could offer valuable insight towards the enhancement of the added value of Greek wines, thus enhancing their competitiveness at the international level. Concomitantly, the methodological approach introduced herein can be considered a useful tool for the easy and rapid assessment of the antioxidant properties of Greek and other wine varieties, and their individual role in the protection of human health and well-being.

Ο οίνος αποτελεί σημαντικό στοιχείο της Ελληνικής και παγκόσμιας διατροφής και είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την κουλτούρα, την παράδοση και την καθημερινότητα των ανθρώπων εδώ και χιλιάδες χρόνια. Ένας μεγάλος αριθμός μελετών έχει αναδείξει τις ευεργετικές ιδιότητες των οίνων και των εκχυλισμάτων τους, ωστόσο είναι εξαιρετικά μικρός ο αριθμός των ερευνών που έχουν πραγματοποιηθεί σε Ελληνικές ποικιλίες. Με βάση τα παραπάνω, στην παρούσα διδακτορική διατριβή πραγματοποιήθηκε ενδελεχής και ολιστική αξιολόγηση της βιοδραστικότητας τεσσάρων Ελληνικών ποικιλιών οίνου και εκχυλισμάτων που προέκυψαν από αυτούς σε πολλαπλά επίπεδα ελέγχου και ειδικότερα σε in vitro cell-free, in vitro cell-based και in vivo συστήματα, μέσω μίας συγκεκριμένης και έγκυρης μεθοδολογικής προσέγγισης. Πιο συγκεκριμένα, αξιολογήθηκε ο οίνος και τα εκχυλίσματα οίνου των ποικιλιών Ξινόμαυρο, Αγιωργίτικο, Ασύρτικο και Μαλαγουζιά. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα δείγματα διαθέτουν πλούσια πολυφαινολική σύσταση και ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιμεταλλαξιγόνο δράση. Σε κυτταρικό επίπεδο παρατηρήθηκε προστασία των κυττάρων από τις ελεύθερες ρίζες, την οξείδωση των λιπιδίων και των πρωτεϊνών, καθώς και αυξημένη αντιοξειδωτική ικανότητα σε διάφορες συγκεντρώσεις, κυτταρικούς τύπους και ποικιλίες εκχυλίσματος οίνου. Σε ότι αφορά το in vivo πείραμα, οι επίμυες που κατανάλωσαν το εκχύλισμα Ξινόμαυρου εμφάνισαν ιστοειδικά ευεργετικά αποτελέσματα, εύρημα που παρατηρείται για πρώτη φορά στη διεθνή βιβλιογραφία αναφορικά με την ελληνική ποικιλία Ξινόμαυρο. Τα αποτελέσματα αυτά μπορούν να βοηθήσουν στην αύξηση της προστιθέμενης αξίας των ελληνικών οίνων και να συμβάλλουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους σε διεθνές επίπεδο. Παράλληλα, η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε μπορεί να συνεισφέρει ώστε να μελετηθούν εύκολα και γρήγορα οι ελληνικές αλλά και διεθνείς ποικιλίες, ώστε να αξιολογηθούν και να συγκριθούν μεταξύ τους αναδεικνύοντας τις ιδιαιτερότητες και τις βιολογικές δράσεις της τους στην προάσπιση της υγείας και της ευεξίας του ανθρώπου.