Οι τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνιών στην εκπαίδευση ως γνωστικά εργαλεία: μία πειραματική κοινωνικογνωστική προσέγγιση παραγωγής ψηφιακού γραπτού λόγου στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση

Abstract

The current research inquires the impact of an intervention on fourth graders’ touch-typing skill in relation to text transcription and text production. In addition, the research aims to explore the impact of the transcribing technology, working memory and motivation on pupils’ handwriting and digital text production. The sample of the quasi-experimental research was an experimental group consisting of 43 fourth graders, whose performance was compared before and after the intervention. In specific, the intervention employed the RapidTyping software, which was adapted to pupils’ cognitive level, with the aim of developing their touch-typing skills. The quantitative data collected include pupils’ handwritten and digital texts, two motivation scales and an array of tasks for assessing pupils’ working memory. The results showed that the intervention was effective in terms of mastering touch-typing skills by fourth graders, since pupils improved their transcription speed and accuracy, reducing by half the time required to complete the typing task. Furthermore, the current research confirms that the use of computer for text production can reduce the effect of gender differences between boys and girls in the development of their graphomotor transcription skills, but also alleviate the differences with regards to the quantity of digital text production between pupils with and without learning difficulties. In terms of the transcribing technology, pupils’ handwritten texts were more extensive and of better quality compared to the digital ones, while in terms of working memory it was found that the three slave systems of working memory significantly correlate and predict various aspects of the production process, such as spelling, quantity and typing speed. In terms of motivation, the results indicate a strong positive correlation and predictive power between pupils’ interest and their self-efficacy beliefs, while pupils’ autonomous motivation was positively correlated with the quality of text production and controlled motivation with spelling errors, suggesting that autonomous motivation contributes positively to pupils’ learning and performance. Finally, the research discusses the pedagogical implications of the findings, seeking to enhance their practical use by future researchers and teachers.

Ο σκοπός της παρούσας διατριβής αφορά στον έλεγχο επίδρασης της παρέμβασης της δεξιότητας τυφλής πληκτρολόγησης στην μεταγραφική και παραγωγική πληκτρολόγηση των μαθητών της Δ' τάξης Δημοτικού. Επιπλέον, διερευνήθηκε η συσχέτιση μεταξύ του μέσου μεταγραφής, της εργαζόμενης μνήμης και των κινήτρων με τη χειρόγραφη και την ψηφιακή παραγωγή λόγου των μαθητών. Δείγμα της οιονεί πειραματικής έρευνας αποτέλεσαν 43 μαθητές συγκροτώντας την πειραματική ομάδα, των οποίων οι επιδόσεις συγκρίθηκαν πριν και μετά από την παρέμβαση. Ειδικότερα, η παρέμβαση αξιοποίησε το λογισμικό RapidTyping, εφόσον προσαρμόστηκε στο γνωστικό επίπεδο των μαθητών, με στόχο την κατάκτηση της δεξιότητας της τυφλής πληκτρολόγησης. Τα ποσοτικά δεδομένα που συλλέχθηκαν περιλαμβάνουν τα χειρόγραφα και ψηφιακά κείμενα των μαθητών, δύο ερωτηματολόγια κινήτρων και μία συστοιχία έργων αξιολόγησης της εργαζόμενης μνήμης. Τα αποτελέσματα της έρευνας κατέδειξαν ότι η παρέμβαση ήταν αποτελεσματική ως προς την κατάκτηση της δεξιότητας, καθώς οι μαθητές βελτίωσαν την ταχύτητα και την ακρίβεια μεταγραφής τους, μειώνοντας περίπου κατά το ήμισυ τον απαιτούμενο χρόνο για την ολοκλήρωση της πληκτρολόγησης. Ακόμη, η παρούσα έρευνα κατέδειξε ότι η χρήση του υπολογιστή για την παραγωγή γραπτού λόγου μπορεί να μειώσει την επίδραση των έμφυλων διαφορών που εντοπίζονται μεταξύ των αγοριών και των κοριτσιών ως προς την ανάπτυξη των γραφοκινητικών τους δεξιοτήτων κατά την μεταγραφική πληκτρολόγηση, αλλά και να αμβλύνει τις διαφορές που εντοπίζονται ως προς την ποσότητα ψηφιακής παραγωγής λόγου μεταξύ των μαθητών με και χωρίς μαθησιακές δυσκολίες. Ως προς το μέσο παραγωγής, τα χειρόγραφα κείμενα των μαθητών ήταν εκτενέστερα και ποιοτικότερα συγκριτικά με τα ψηφιακά, ενώ ως προς την εργαζόμενη μνήμη διαπιστώθηκε ότι τα τρία υποσυστήματα της εργαζόμενης μνήμης επηρεάζουν και προβλέπουν σε σημαντικό βαθμό διάφορες πτυχές της της παραγωγικής διαδικασίας, όπως η ορθογραφία, η ποσότητα και η ταχύτητα πληκτρολόγησης. Ως προς τα κίνητρα των μαθητών, τα αποτελέσματα κατέδειξαν ισχυρή συσχέτιση και προβλεπτική ισχύ μεταξύ του ενδιαφέροντος για το έργο παραγωγής λόγου και της αντίληψης αυτοαποτελεσματικότητας των μαθητών, ενώ τα αυτόνομα κίνητρα των μαθητών συσχετίστηκαν θετικά με την ποιότητα παραγωγής λόγου και τα ελεγχόμενα κίνητρα με τα ορθογραφικά λάθη, υποδηλώνοντας ότι τα αυτόνομα κίνητρα συμβάλλουν θετικά στη μαθησιακή διαδικασία και τις επιδόσεις των μαθητών. Τέλος, η έρευνα συζητά τις παιδαγωγικές προεκτάσεις των ευρημάτων, επιδιώκοντας να ενισχύσει την πρακτική αξιοποίησή τους από ερευνητές και εκπαιδευτικούς.