Natural resources as a source of conflict in international relations: a comparative analysis of the cases of hydrocarbons and rare earths

Abstract

The goal of the present study is to answer the question “When does a natural resource become a source of conflict?”. In order to address this question we have compared and contrasted natural gas and rare earths and we have applied the securitization theory and the theoretical tool of energy security to the case studies presented. The case studies selected for this comparative analysis are: the Russio-Ukrainian dispute over natural gas in 2006, 2009 and 2014; the case of the Eastern Mediterranean, where the behavior of Israel, Cyprus, Greece and Turkey in relation to the natural gas findings in 2009 – 2011 is examined; and the Sino-Japanese dispute over the Senkaku/Diaoyu Islands in 2010 together with the Rare Earth Crisis. After presenting the case studies, we compare and contrast them according to the behavior and the statements of the main actors involved in each case and we reach some conclusions. Then, we present the Natural Resources Index of Conflict (NRIC), a tool created in an attempt to measure the possibility of and to forecast future conflict over natural resources. Finally, we reach our final conclusions where we check the validity of the research hypothesis, we provide answers to the main research question as well as to the minor ones and we argue on a theoretical level about the roots of interest and conflict in the international system.

Στόχος της παρούσας μελέτης είναι να απαντήσει στο ερώτημα «Πότε ένας φυσικός πόρος γίνεται αίτιο σύγκρουσης;». Προκειμένου να απαντηθεί αυτό το ερώτημα, έγινε σύγκριση του φυσικού αερίου με τις σπάνιες γαίες και επιπλέον έγινε εφαρμογή της θεωρίας της ασφαλειοποίησης και του θεωρητικού εργαλείου της ενεργειακής ασφάλειας επί των περιπτωσιολογικών μελετών που παρουσιάζονται. Οι μελέτες περίπτωσης που επιλέχθηκαν για αυτήν τη συγκριτική ανάλυση είναι: η Ρωσο-Ουκρανική διαμάχη για το φυσικό αέριο κατά τα έτη 2006, 2009 και 2014· η περίπτωση της Ανατολικής Μεσογείου, όπου εξετάζεται η συμπεριφορά του Ισραήλ, της Κύπρου, της Ελλάδας και της Τουρκίας σε σχέση με τα αποθέματα φυσικού αερίου που ανακαλύφθηκαν το 2009 – 2011· και η Σινο-Ιαπωνική διαμάχη για τα νησιά Σενκάκου/Ντιαόγιου το 2010 σε συνδυασμό με την Κρίση Σπανίων Γαιών. Έχοντας παρουσιάσει τις περιπτωσιολογικές μελέτες, βρίσκουμε ομοιότητες και διαφορές εξετάζοντας τη συμπεριφορά και τις δηλώσεις των κυριότερων δρώντων που εμπλέκονται σε κάθε μία από τις περιπτώσεις και εξάγουμε συμπεράσματα. Έπειτα, παρουσιάζουμε τον Δείκτη Σύγκρουσης για Φυσικούς Πόρους (ΔΣΦΠ), ένα εργαλείο που δημιουργήθηκε σε μια προσπάθεια να μετρηθεί η πιθανότητα μελλοντικής σύγκρουσης με αίτιο τους φυσικούς πόρους, καθώς και να προβλεφθεί. Τέλος, εξάγουμε τα τελικά μας συμπεράσματα, όπου ελέγχουμε την εγκυρότητα της ερευνητικής υπόθεσης, απαντάμε τόσο στο κύριο ερευνητικό ερώτημα, όσο και στα δευτερεύοντα ερευνητικά ερωτήματα και παρουσιάζουμε επιχειρήματα σε θεωρητικό επίπεδο, σχετικά με τις ρίζες του συμφέροντος και της σύγκρουσης στο διεθνές σύστημα.