Θέατρα και θεατρικοί επιχειρηματίες κατά την περίοδο του μεσοπολέμου: η περίπτωση του Ανδρέα Μακέδου

Abstract

Theatres and theatrical managers during the Interwar period. Andreas Makedos dominated the light music theatre as an artistic manager, during the whole Interwar period. During the twenty one years of his career, from his first appearance in 1923 until his death in 1944, leads the developments and stands out not only for his successes in theatre but also for his contradictory character, complex personality and entrepreneurial spirit. While theatre audiences in Athens were used to sloppy and cheap productions, Makedos’ high standards are widely acknowledged in every aspect: set design, ballet, orchestra and completeness of the cast. His entrepreneurial ingenuity is evident in the way he manages to bring together the top professionals of his time, music composers, set designers, choreographers, playwrights and actors, meeting all their requirements. He creates a stable theatrical pole in the capital introducing practices which contribute to the development of the Greek theatre: spectacular shows, new or modernized theatre spaces and mainly exceptional diligence in productions reaching European standards. Makedos reaches broader audiences by implementing appropriate financial management and most of all by pioneering advertising, characterized by inventiveness, interaction, pompousness and directness, unprecedented in Greek theatre. With the dominant theatrical genres in Interwar Greece being the operetta and the revue, the course of evolution in theatre undoubtedly goes through the stages of the light musical theatre, which leads the artistic and technological developments. Surpassing the lack of infrastructure, resources and theatrical tradition, Andreas Makedos sets the Greek theatre in orbit towards the achievement of the “European equivalent” for the first time in its history.

«Θέατρα και θεατρικοί επιχειρηματίες κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου - Η περίπτωση του Ανδρέα Μακέδου». Περίληψη Ο θεατρικός επιχειρηματίας Ανδρέας Μακέδος κυριαρχεί στο χώρο του ελληνικού ελαφρού μουσικού θεάτρου, καθ’ όλη σχεδόν τη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Στα εικοσιένα χρόνια της σταδιοδρομίας του, από το 1923 που πρωτοεμφανίζεται μέχρι το θάνατό του το 1944, οδηγεί σταθερά τις εξελίξεις και διακρίνεται όχι μόνο για τις θεατρικές του επιτυχίες αλλά και για τον αντιφατικό χαρακτήρα, την πολυσύνθετη προσωπικότητα και το ρηξικέλευθο πνεύμα του. Σε μια Αθήνα όπου το θεατρόφιλο κοινό είναι συνηθισμένο να βλέπει στη σκηνή «κουρελαρίες και προχειρότητες», ανεβάζει παραστάσεις εξαιρετικά υψηλού, κατά κοινή παραδοχή, επιπέδου σε όλα τους τομείς: στα σκηνικά, το μπαλέτο, την ορχήστρα, την αρτιότητα του θιάσου. Η επιχειρηματική του ευφυΐα είναι εμφανής στον τρόπο με τον οποίο κατορθώνει να συγκεντρώσει γύρω του κορυφαίους συντελεστές, συνθέτες, συγγραφείς, σκηνογράφους, χορογράφους και ηθοποιούς ικανοποιώντας κάθε καλλιτεχνική τους επιθυμία. Δημιουργεί ένα σταθερό θεατρικό πόλο στην πρωτεύουσα εισάγοντας πρακτικές που συμβάλλουν στην ανανέωση και την ανάπτυξη του ελληνικού θεάτρου: δημιουργεί νέους θεατρικούς χώρους ή εκσυγχρονίζει τους ήδη υπάρχοντες και κυρίως επιβάλλει την «εξαιρετική επιμέλεια» στην παραγωγή των παραστάσεων, που πλησιάζουν τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Διευρύνει το κοινό του μέσα από την οικονομική πολιτική της επιχείρησης και κυρίως μέσα από τη πρωτοποριακή διαφήμιση που χαρακτηρίζεται από εφευρετικότητα, διαδραστικότητα, στόμφο και αμεσότητα πρωτοφανή για τα ελληνικά δεδομένα. Σε μια περίοδο κατά την οποία τα κυρίαρχα θεατρικά είδη είναι η οπερέτα και η επιθεώρηση, ο δρόμος προς την πρόοδο και την εξέλιξη του θεάτρου περνά αναμφισβήτητα μέσα από το ελαφρό μουσικό θέατρο, το οποίο οδηγεί τις καλλιτεχνικές αλλά και τις τεχνολογικές εξελίξεις. Υπερβαίνοντας την έλλειψη δομών, πόρων και θεατρικής παράδοσης, τοποθετεί το ελληνικό θέατρο για πρώτη φορά στην ιστορία του, σε τροχιά για την επίτευξη του «εφάμιλλου του ευρωπαϊκού».