Οι απαρχές της Αλβανικής παιδικής λογοτεχνίας έως σήμερα

Abstract

The purpose of this thesis is to investigate the development of children’s literature in Albania, from its early history until today. The study concludes the periods of development, as reflected in the Albanian and foreign literature as well as the main representatives of each era. Initially, an allusion is made to the most important historical and socio-economic events that stigmatized each time period and to the impact they had on the literature making of the time. More specifically, the first samples of children's literature that derive from the popular tradition are presented, followed by the primary samples of written literature with works that are characterized by their didactic and educational content, dating between the 16th-18th century. Subsequently, the period of Romanticism is featured, focusing on the country of Albania, since this same period, the Renaissance and efforts to establish the Albanian State were taking place (late 18th - early 20th century). The discussion continues with the interest focused on the so-called “writers’ generation of the ’30s”, as well as on the influence of the Second War Word (1930-1945). Afterwards, the emphasis is on a very important time period, in terms of political and social aspects, and eventually with an impact on children literature; this of the Social Realism and the leadership of Enver Hoxha (1945-1960 and 1960-2010). Finally, the development and progress of Albanian children's literature during the last decade are highlighted. At this point, the attempt by the authors and intellectuals/literati coming from the National Greek Minority of Albania, to create children's literature is of great importance and could not be disregarded. According to the research results, Albanian children's literature reaches a significant level of maturity regarding the content and the structure of the literary works from 1960 onwards. These works were -so far- the outcomes of either educational needs or national-liberational and political content due to the ongoing historical unrest. Contemporary Albanian children's literature adopts global standards of evolution and focuses on the child and its psycho-emotional and developmental needs. However, it is highly reported that there is a remarkable decrease in the number of children's literature writers in the last decade. The reasons for this decrease, according to the Albanian literature, are related to economic issues, as the high cost of publication considering the circumstances in Albania. At the same time, the representatives of the National Greek Minority spent generous efforts in literature creation, although, it cannot be determined as original children's literature, nevertheless, it is still used today for instructive purposes in the Minority’s schools.

Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση της ανάπτυξης της παιδικής λογοτεχνίας, από τις απαρχές της έως σήμερα, στην Αλβανία. Μελετώνται οι περίοδοι ανάπτυξης, όπως αποτυπώνονται στην αλβανική και ξένη βιβλιογραφία και οι κύριοι εκπρόσωποι κάθε εποχής. Παράλληλα γίνεται μνεία στα σημαντικότερα ιστορικά και κοινωνικοοικονομικά γεγονότα που στιγμάτισαν την εκάστοτε περίοδο, καθώς και στον αντίκτυπο που αυτά είχαν στην λογοτεχνική δημιουργία της εποχής. Πιο συγκεκριμένα, αρχής γενομένης με τα πρώτα δείγματα παιδικής λογοτεχνίας αντλούνται από την λαϊκή παράδοση και έπονται τα πρώτα δείγματα γραπτής λογοτεχνίας με διδακτικού περιεχομένου έργα, που χρονολογούνται μεταξύ 16ου-18ου αιώνα. Στην συνέχεια παρουσιάζεται η περίοδος του Ρομαντισμού και ταυτόχρονα για την Αλβανία η περίοδος της Αναγέννησης και οι προσπάθειες συγκρότησης του Αλβανικού Κράτους ( τέλη 18ου – αρχές 20ου αιώνα). Ακολουθούν η μελέτη της γενιάς των συγγραφέων του 30΄ καθώς και η επιρροή του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου (1930 – 1945). Σημαντική περίοδος τόσο πολιτικά όσο και κοινωνικά, κατά συνέπεια και λογοτεχνικά, είναι η περίοδος του σοσιαλιστικού ρεαλισμούς και η ηγεσία του Ενβέρ Χότζα (1945 – 1960 και 1960-2010). Τέλος παρουσιάζεται η ανάπτυξη και εξέλιξη της αλβανικής παιδικής λογοτεχνίας την περίοδο της τελευταίας δεκαετίας. Στο σημείο αυτό δεν θα μπορούσε να παραληφθεί η προσπάθεια δημιουργίας παιδικής λογοτεχνίας από τους συγγραφείς και λόγιους της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας της Αλβανίας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας προκύπτει ότι η αλβανική παιδική λογοτεχνία γνωρίζει μια σοβαρή ωρίμανση αναφορικά με το περιεχόμενο και τη δομή των έργων από το 1960 και έπειτα. Οι έως τότε δημιουργίες ήταν απόρροια είτε εκπαιδευτικών αναγκών, είτε εθνικο-απελευθερωτικού και πολιτικού περιεχομένου λόγω των συνεχόμενων ιστορικών αναταραχών. Η σύγχρονη αλβανική παιδική λογοτεχνία υιοθετεί παγκόσμια πρότυπα ανάπτυξης και έχει ως επίκεντρο το ίδιο το παιδί, τις ψυχο-συναισθηματικές και αναπτυξιακές ανάγκες του. Ωστόσο, παρατηρείται έντονα ότι την τελευταία δεκαετία υπάρχει αισθητή μείωση στον αριθμό των συγγραφέων παιδικής λογοτεχνίας. Τα αίτια της μείωσης αυτής, σύμφωνα με την αλβανική βιβλιογραφία, άπτονται οικονομικών ζητημάτων, καθώς το κόστος έκδοσης είναι πολύ μεγάλο για τα αλβανικά δεδομένα. Παράλληλα οι εκπρόσωποι της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας κατέβαλλαν φιλότιμες προσπάθειες λογοτεχνικής δημιουργίας ωστόσο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αυτούσια παιδική λογοτεχνία, πάραυτα αξιοποιείται έως και σήμερα για διδακτικούς λόγους στα σχολεία της Μειονότητας.