Κανονικές προϋποθέσεις προσελεύσεως των πιστών στο μυστήριο της Θείας Μεταλήψεως

Abstract

This doctoral thesis focuses on the conditions that need to be met by faithful Christians who wish to receive the Holy Body and Holy Blood of Jesus Christ. These conditions were primarily examined through the indisputable text of the Holy Canons, in order to point out Orthodox Church’s point of view on this issue, based on Canon Law. Τhe sacrament of Holy Eucharist has been characterized as "the heart of Church’s worship" and in fact constitutes the core of the Church's worship life. Through the Holy Eucharist Christians are united with our Lord Jesus Christ, but also with each other, so as to form the Body of the Church, with the Lord as Head.However, the issue of Christians’ participation to the sacrament of Holy Eucharist has so far only been studied in depth by the pastoral point of view and not through the dimension of Canon Law. Perhaps this is due to the fact that there is no specific Holy Canon that defines in details the conditions that need to be met by faithful Christians, who wish to receive the Holy Communion. This innovating doctoral thesis attempts to achieve an overall presentation of the Holy Canons, that guide faithful people on how to prepare themselves, mentally and physically, in order to be able and worthy to receive the Holy Body and Holy Blood of Jesus Christ.

Η ανά χείρας διδακτορική διατριβή εστιάζει στο ζήτημα των προϋποθέσεων οι οποίες είναι ανάγκη να πληρούνται εκ μέρους των πιστών που προσέρχονται στο άγιο Ποτήριο, για να μεταλάβουν το Σώμα και το Αίμα του Σωτήρος Χριστού. Οι προϋποθέσεις αυτές αναζητήθηκαν πρώτιστα στο αδιάψευστο κείμενο των ιερών κανόνων, ώστε να επιτευχθεί με συστηματικό τρόπο μία συνολική προβολή των θέσεων της μητέρας Εκκλησίας επί του συγκεκριμένου ζητήματος, με βάση το Κανονικό Δίκαιο. Όπως είναι ευρύτερα γνωστό, το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας έχει χαρακτηριστεί ως το ΄΄μυστήριο των μυστηρίων΄΄ και στην πραγματικότητα συνιστά τον πυρήνα της λατρευτικής ζωής της Εκκλησίας. Η προσέλευση των πιστών στα άχραντα μυστήρια, τους καθιστά ικανούς να ενώνονται με τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό, αλλά και μεταξύ τους, κατά τρόπο ώστε ν’ αποτελούν το Σώμα της Εκκλησίας, με Κεφαλή τον ίδιο τον Κύριο. Παρ’ όλα αυτά, το ζήτημα της προσέλευσης των πιστών στη θεία Μετάληψη έχει μέχρι σήμερα μελετηθεί σε βάθος μόνο από την πλευρά της ποιμαντικής, καθότι εξ επόψεως Κανονικού Δικαίου δεν έχει μέχρι σήμερα εκπονηθεί κάποια μελέτη συνολικής παρουσίασης των προϋποθέσεων που καθορίζουν οι ιεροί κανόνες για την προσέλευση των πιστών στη μετάληψη των αχράντων μυστηρίων. Ίσως σ’ αυτό συντελεί και το γεγονός ότι δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος ιερός κανόνας που να καθορίζει ΄΄ad hoc΄΄ (επί τούτω) το σύνολο των εν λόγω προϋποθέσεων μεταλήψεως. Αυτό ακριβώς το ΄΄κενό΄΄ ευελπιστεί να θεραπεύσει η παρούσα διδακτορική διατριβή, προβαίνοντας σ’ ένα καινοτόμο εγχείρημα, εκείνο της συνολικής παρουσίασης των θέσεων των ιερών κανόνων, σε σχέση με τα ιδιαίτερα γνωρίσματα, ψυχικά και σωματικά, που είναι ανάγκη να χαρακτηρίζουν όλους όσοι προσέρχονται αξίως στο άγιο Ποτήριο. Άλλωστε το γράμμα και το πνεύμα του κειμένου των θείων και ιερών κανόνων, σε σχέση πάντοτε με το θεμελιώδες ζήτημα των προϋποθέσεων προσελεύσεως στο άγιο Ποτήριο, βρίσκεται σε πλήρη στοίχιση με τον αδιάψευστο λόγο του αποστόλου των εθνών Παύλου: «ὃς ἂν ἐσθίῃ τὸν ἄρτον τοῦτον ἢ πίνῃ τὸ ποτήριον τοῦ Κυρίου ἀναξίως, ἔνοχος ἔσται τοῦ σώματος καὶ αἵματος τοῦ Κυρίου» (Α΄ Κορ. 11, 27).