Ο πνευματικός πατέρας στα κείμενα της Φιλοκαλίας των ιερών νηπτικών: ησυχαστική παράδοση και ποιμαντική ευθύνη σε σύνθεση

Abstract

According the texts of Philokalia underlined the importance of being spiritual father in the spiritual life of the Christian. Every Christian needs to have with him spiritual father to help him in spiritual struggle and to guide him in the union with Christ. We have two figure for spiritual father, the first one, the liturgics figure, and second the charismatic. The liturgic figure is when the spiritual father is clergy and has the priesthood in charismatic figure. The spiritual father accredited for his task by the direct action of the Holy Spirit. He is charismatic and prophetic figure but he still need requires authorization from the bishop. In this case the spiritual father or geron gives advices, not only at confession, but on many other occasions. The spiritual father guide the other in their salvation need to acquire his own healing. The ascetic, prayer, nepsis and vigilance are essential presupposition for the spiritual father to acquire the most important gift, the discernment, the ability to distinguish godly from ungodly things, the love (agapi) the other and to make others suffering his own from the side of child should to offer full and unquestioning obedience. The obedience is never done as an end in itself, but the true goal is to guide the spiritual child in “his growth in Christ”. The spiritual father need to be “good example” to emulate it in his life of child.

Κατ’ εξοχήν πνευματικός πατέρας είναι ο επίσκοπος, ο οποίος με την χειροτονία γεννά πατέρες στην εκκλησία. Ο πρεσβύτερος με την ευλογία του Επισκόπου γίνονται πατέρες και γεννούν τέκνα στην εκκλησία πετά από τη «λειτουργική πατρότητα» γίνεται λόγος για την «χαρισματική πατρότητα». Σε αυτή περίπτωση η πραότητα είναι χάρισμα προσωπικό, ο πνευματικός πατέρας είναι μία προφητική μορφή, που αναλαμβάνει το λειτούργημα αυτό με την άμεση ενέργεια του Αγίου Πνεύματος και μπορεί να ασκεί την καθοδηγητική και συμβουλευτική διακονία ανεξάρτητα από την δύναμη του «δέσμειν και λύειν» πρότυπο είναι ο Θεός πατήρ αλλά και ο Χριστός ως (Καλός Ποιμένας). Στο πρόσωπο του Χριστού και στην έκθεσή του με τον Θεό πατέρα μπορεί να βρίσκει ο άνθρωπος το αληθινό και γνήσιο περιεχόμενο της. Στην εποχή μας ο δεσμός της πνευματικής πατρότητας κινδυνεύει από διάφορες παραχρήσεις , όπως προσωπολατρία στον πνευματικό και ειδωλοποίησή του από την πλευρά του υποτακτικού. Η ιδιότητα του πνευματικού πατέρα προϋποθέτει την κοινωνία και οικείωση του Αγίου Πνεύματος. Ο πνευματικός είναι εκείνος που καλλιεργεί την πνευματική ζωή των πνευματικών τέκνων και διατηρεί ζωντανή την κοινωνία με την χάρη του Αγίου Πνεύματος. Η πνευματική ζωή έχει δυναμικό χαρακτήρα και κάθε άνθρωπος που βαπτίστηκε οφείλει να διέλθει τις πνευματικές μεθηλικίωσης για να φτάσει στον Θεό. Η αυτογνωσία και ταπείνωση απαραίτητες στη βιωματική πορεία του πνευματικού. Η αυτογνωσία δεν είναι απλή υπόθεση ηθικής σημασίας, αλλά απαραίτητη προϋπόθεση για τη διακονία του. Η αυτογνωσία είναι αποτέλεσμα της δικής του αναφοράς από έμπειρο πνευματικό πατέρα. Η διάκριση χαρακτηρίζεται ως πιο σημαντικό χάρισμα του πνευματικού πατέρα διακρίνει τα πράγματα, άλλοτε επιθυμεί στην ακριβή τήρηση των εντολών, άλλοτε εφαρμόζει «κατ΄οικονομία». Η διδασκαλία για τον πνευματικό δεν είναι απλώς καθήκον, αλλά πράξη βαθιάς αγάπης και ανάγκης εσωτερικής, ο λόγος δεν είναι αποτέλεσμα διανοητικού στοχασμού, αλλά είναι λόγος έμπονος και αποτέλεσμα πείρας και συνεχούς κόπου, άσκηση και πένθος. Η υπακοή με ελευθερία συμβάλλει στην πνευματική πρόοδο. Σχετικά με την μετάνοια ο πνευματικός πρώτα έχει ανάγκη της μετάνοιας ο χριστιανός έχει ανάγκη από την μυστηριακή μετάνοια και από την πνευματική καθοδήγηση. Συχνά οι δύο συνδέονται, ιδιαιτέρως αν ο πνευματικός είναι κληρικός και εξομολογητής.