Οι διμερείς σχέσεις Ελλάδας- ΠΓΔΜ: η ανάδειξη της επικρατούσας θεωρίας διεθνών σχέσεων μέσα από την αξιολόγηση και οριοθέτηση του αντίκτυπου των οικονομικών διαδράσεων μεταξύ των δύο χωρών

Abstract

The doctoral research probes the bilateral economic relations between Greece and FYROM and the way they have affected the bilateral political issue. Issues are analyzed inter alia on how they have influenced the international behavior of the two countries and the policy they have advocated.It establishes the theoretical background (alternative proposals) concerning the role of economic relations and international economic structures in shaping transnational relations. It further analyzes the role of economic diplomacy andthat of the FDI in shaping transnational relations and foreign policy exercises. It also examines how they engage in issues related to the conventional field of high politics, the realization of political aspirations and the pursuit of what the writer defines as " development diplomacy ". By itself, the approach, assessment criteria, methodology, and reading of results at the end of the dissertation is a scientific innovation and it contributes to the production of knowledge. The research highly contributes to the analysis of the effects of "negative economic measures" that are analyzed using Hufbauer & Schott's theoretical model. Foreign Direct Investments (hereinafter FDI) is analyzed as power parameters through a theoretical framework of producing desirable results and serving the national interest. Power theory is evaluated on the basis of the current nature of transnational relations and the different ways of analyzing the concept of national interest. Special mention is made of the relationship between FDI, the conditions of economic interdependence and conflict. This close examination constitutes an essential scientific contribution by the author at the level of analysis and evaluation parameters. In this study, economic tools such as the FDI theory and how they operate from multilevel economic activities that are involved in shaping the framework of conflict-cooperation between states are also used.The research also considers a set of economic and technical factors that determine the results of bilateral relations, having the FDI as a reference point. Moreover, the theoretical framework of the analysis of the concept of conflict is thoroughly examined by being linked to the way FDI is associated with transnational conflicts. This element renders the doctoral dissertation unique, at least in the way that it approaches the issue. Another distinctive feature of the dissertation is the interconnection between issues of economic interdependence (e.g., commercial interdependence, monetary interdependence, capital interdependence) and FDI, in the field of confrontation of conflict conditions using models (including empirical types of models), research tools and evaluation of their results. Emphasis is given on the bilateral level, regarding the relations between Greece and FYROM. The national interest is a catalytic determinant in defining the international behavior of the states. Another point of reference is the concept of security and threats as these are involved in issues of states’ survival in a competitive environment. The aforementioned issues are analyzed through an accompanying framework of comparative analysis of theories of international relations. Through the process of describing and analyzing the relations and structures of bilateral relations, the author concludes in a framework of evaluation of Greece-FYROM’s bilateral relations by using criteria. Heproceeds to assess the data in two axes, an economic and a political one, respectively. The second, as the author points out, refers to the ramifications on the bilateral relations. Indeed, he identifies four elements of assessment such as conflict, inertia, progress and consolidation.His assessment provides an insight into the bilateral relations as they formed under the weight of the FDI within a defined timeframe (1991-1994, 1995-1998, 1999-2002, 2003-2006). In this context, for the first timespecific options are evaluated; a "grid of events” as determined by the research, whilst the author uses an innovative, pioneering assessment scale. The said evaluation is carried out in a chronological order, highlighting the apparent or underlying elements ofchanging bilateral relations. The research as well as the evaluation framework, apart from recording the progressof the bilateral relations and the analysis of the elements that affect them, suggest a continuous and abidinganalysis of the data of the states. This is done to clarify the degree of interaction and influence of bilateral relations through trade and economic cooperation, two fields that are not quantified as far as they could for the benefit of future students and researchers of international relations. This process can deliver not only numerical results in combination with a detailed record of historical events, but also highlight the actual hierarchy of economic and political terms in the process of strategic placements in bilateral relations by the respective parties involved.

Η διδακτορική έρευνα διερευνά τις διμερείς οικονομικές σχέσεις Ελλάδας – ΠΓΔΜ και τον τρόπο με τον οποίο αυτές επηρέασαν το διμερές πολιτικό ζήτημα. Τα ζητήματα αναλύονται με κριτήριο, μεταξύ άλλων, τον τρόπο με τον οποίο επηρέασαν τη διεθνή συμπεριφορά των δύο χωρών και την πολιτική που εξέφρασαν. Τίθεται το θεωρητικό υπόβαθρο (εναλλακτικές προτάσεις) που αφορά το ρόλο των οικονομικών σχέσεων και διεθνών οικονομικών δομών στη διαμόρφωση των διακρατικών σχέσεων. Επίσης αναλύεται ο ρόλος της οικονομικής διπλωματίας και ειδικότερα των ΞΑΕ στη διαμόρφωση διακρατικών σχέσεων και άσκησης εξωτερικής πολιτικής καθώς και ο τρόπος με τον οποίο εμπλέκονται σε ζητήματα που αφορούν το συμβατικό πεδίο της υψηλής πολιτικής, υλοποίησης πολιτικών επιδιώξεων και άσκησης αυτού που ο συγγραφέας προσδιορίζει ως "αναπτυξιακή διπλωματία". Από μόνη της η προσέγγιση, τα κριτήρια αξιολόγησης, η μεθοδολογία και η ανάγνωση των αποτελεσμάτων που γίνεται στο τέλος της διατριβής αποτελεί μια επιστημονική καινοτομία και συμβάλλει στην παραγωγή γνώσης. Σημαντική είναι η συνεισφορά στην ανάλυση των επιπτώσεων άσκησης "αρνητικών οικονομικών μέτρων" τα οποία αναλύονται μέσα από τη χρήση του θεωρητικού μοντέλου των Hufbauer & Schott. Οι Ξένες Άμεσες Επενδύσεις (εφεξής ΞΑΕ) αναλύονται ως παράμετροι ισχύος μέσα από ένα θεωρητικό πλαίσιο παραγωγής επιθυμητών αποτελεσμάτων και εξυπηρέτησης του εθνικού συμφέροντος. Η θεωρία περί ισχύος αξιολογείται με βάση το σημερινό χαρακτήρα των διακρατικών σχέσεων και των διαφορετικών τρόπων ανάλυσης της έννοιας του εθνικού συμφέροντος. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στη σχέση ανάμεσα στις ΞΑΕ, τις συνθήκες οικονομικής αλληλεξάρτησης και της σύγκρουσης μία ανάλυση η οποία αποτελεί ουσιαστική επιστημονική συνεισφορά του συγγραφέα σε επίπεδο ανάλυσης και παραμέτρων αξιολόγησης. Στα πλαίσια αυτής ανάλυσης χρησιμοποιούνται και οικονομικού χαρακτήρα οικονομικά εργαλεία όπως η θεωρία ΞΑΕ και τον τρόπο που αυτές λειτουργούν με αφετηρία πολυεπίπεδες οικονομικές δραστηριότητες οι οποίες εμπλέκονται στη διαμόρφωση του πλαισίου σύγκρουσης – συνεργασίας μεταξύ κρατών. Στην έρευνα αναλύεται επίσης μια σειρά από οικονομικοτεχνικούς παράγοντες που προσδιορίζουν τα αποτελέσματα των διμερών σχέσεων με σημείο αναφοράς τις ΞΑΕ καθώς και το θεωρητικό πλαίσιο ανάλυσης της έννοιας της σύγκρουσης συνδέοντας το με τον τρόπο που οι ΞΑΕ συνδέονται με τις διακρατικές συγκρούσεις, στοιχείο που προσδίδει στη διδακτορική του διατριβή το κριτήριο της μοναδικότητας, τουλάχιστον με τον τρόπο που προσεγγίζει το ζήτημα. Άλλο ένα διακριτό χαρακτηριστικό της διατριβής είναι η διασύνδεση ανάμεσα σε ζητήματα οικονομικής αλληλεξάρτησης (πχ. εμπορική αλληλεξάρτηση, νομισματική αλληλεξάρτηση, κεφαλαιακή αλληλεξάρτηση) και ΞΑΕ στο πεδίο διαμόρφωσης συνθηκών σύγκρουσης μέσα από τη χρήση μοντέλων (μεταξύ αυτών και εμπειρικού τύπου μοντέλων), ερευνητικών εργαλείων και αξιολόγησης των αποτελεσμάτων τους. Έμφαση βέβαια δίνεται στο διμερές επίπεδο που αφορά τις σχέσεις Ελλάδας - ΠΓΔΜ και σημείο αναφοράς το εθνικό συμφέρον καταλυτικό, προσδιοριστικό παράγοντα προσδιορισμού της διεθνούς συμπεριφοράς των κρατών. Έτερο σημείο αναφοράς είναι η έννοια της ασφάλειας και οι απειλές κατά όπως αυτά εμπλέκονται σε ζητήματα επιβίωσης των κρατών σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον. Τα προαναφερθέντα αναλύονται μέσα από ένα συνοδευτικό πλαίσιο συγκριτικής ανάλυσης των θεωριών διεθνών σχέσεων. Μέσα από την διαδικασίας περιγραφής και ανάλυσης των σχέσεων και δομών των διμελών σχέσεων ο συγγραφέας καταλήγει σε ένα πλαίσιο αξιολόγησης των διμερών σχέσεων Ελλάδας - ΠΓΔΜ με τη χρήση κριτηρίων. Προχωρά σε αξιολόγηση των δεδομένων σε δύο άξονες, έναν οικονομικό και έναν πολιτικό. Ο δεύτερος αφορά όπως ο ίδιος επισημαίνει τις επιπτώσεις στις διμερείς σχέσεις. Μάλιστα προσδιορίζει τέσσερα στοιχεία αξιολόγησης όπως η σύγκρουση, η αδράνεια και η πρόοδος και η εδραίωση. Η αξιολόγηση του προσφέρει μία εικόνα των διμερών σχέσεων όπως αυτές διαμορφώθηκαν υπό το βάρος των ΞΑΕ εντός ενός καθορισμένου χρονικού πλαισίου (1991-1994, 1995-1998 , 1999-2002 , 2003-2006). Στα πλαίσια αυτού για πρώτη φορά αξιολογούνται συγκεκριμένες επιλογές, ένα "πλέγμα γεγονότων όπως το προσδιορίζει η έρευνα, ενώ ο συγγραφέας χρησιμοποιεί και μία καινοτόμο, πρωτοπόρα κλίμακα αξιολόγησης. Η εν λόγω αξιολόγηση πραγματοποιείται χρονολογικά, αναδεικνύοντας εμφανή ή υποδόρια στοιχεία μεταβολής των διμερών σχέσεων. Η έρευνα καθώς και το πλαίσιο αξιολόγησης πέρα από την καταγραφή της εξέλιξης των διμερών σχέσεων αλλά και της ανάλυσης των στοιχείων που επηρεάζουν αυτές , προτείνουν μία συνεχόμενη και διαρκή ανάλυση των δεδομένων κρατών ώστε να διευκρινιστεί ο βαθμός αλληλεπίδρασης αλλά και επηρεασμού των διμερών σχέσεων μέσω της εμπορικής και οικονομικής συνεργασίας , δύο πεδία που δεν ποσοτικοποιούνται όσο θα μπορούσανε προς όφελος των μελλοντικών σπουδαστών και ερευνητών διεθνών σχέσεων. Αυτή η διαδικασία μπορεί να αποδώσει όχι μόνο αριθμητικά αποτελέσματα σε συνδυασμό με λεπτομερή καταγραφή ιστορικών γεγονότων, αλλά και να αναδείξει την πραγματική ιεράρχηση των οικονομικών και πολιτικών όρων στην διαδικασία των στρατηγικών τοποθετήσεων σε διμερείς σχέσεις από τα αντίστοιχα εμπλεκόμενα μέρη.