Επιταχυνόμενος υποκερματισμός δόσης στον καρκίνο του πνεύμονα σταδίου IIIβ-IV

Abstract

Purpose: To evaluate in an observational way the clinical impact of a hypofractionated irradiation schedule in patients with unresectable non-small cell lung cancer (NSCLC). Methods: Forty elderly patients (24 men/16 women) diagnosed with unresectable stage IIIb/IV NSCLC unfit for chemotherapy, were treated with once-a-week hypofractionation schedule. All patients had a poor performance status. A dose of 25.5 Gy in 3 weekly fractions was prescribed while a 3D conformal technique (3D-CRT) was used for irradiation. The primary study endpoints were to assess the therapeutic impact of this schedule in terms of relapse free survival (RFS), overall survival (OS) survival and palliation of symptoms. The secondary endpoints were the evaluation of acute toxicity of the lung, esophagus and the skin. The intended follow up was 3 years. The median age was 73.5 years (range 71-85). Results: The median RFS was 12 months, while the median OS was 17 months. Symptoms relief was up to 20%for cough, 52.5% for haemoptysis, 40% for thoracic pain and 17.5% for dyspnea. Acute lung toxicity in terms of radiation pneumonitis was recorded as 6/40 (15%) grade 1, 26/40 (65%) grade 2 and 8/40 (20%) grade 3. Additionally, grade 1 and 2 acute esophageal toxicity was recorded in 10/40 (25%) and 30/40 (75%) patients, respectively. Acute skin toxicity with grade 2 erythema was recorded in only 2/40 (5%) patients while most patients developed grade 1 skin erythema. Grade 3 late lung toxicity was recorded in 8/40 (20%) patients. Conclusions: This study showed that the proposed scheme has a moderate radiation-induced lung toxicity rate and an acceptable therapeutic ratio. Taking into consideration its cost effectiveness, the proposed hypofractionated scheme is a good alternative to conventional fractionation.

Σκοπός της παρούσης διατριβής, ήταν να αξιολογηθεί η κλινική επίπτωση ενός επιταχυνόμενου σχήματος υποκερματισμού δόσης, σε επιλεγμένους ασθενείς με τοπικά προχωρημένο μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (NSCLC), σταδίου IIIβ- IV. Κατά το χρονικό διάστημα, Φεβρουάριο 2005 έως και Δεκέμβριο 2005, 29 ασθενείς σταδίου IIIβ- IV μη μικροκυτταρίκου καρκίνου του πνεύμονα, που δεν μπορούσαν να λάβουν χημειοθεραπεία εξαιτίας συν-νοσηρότητας (νεφρική ανεπάρκεια, καρδιακή ανεπάρκεια κ.α.) ή ασθενείς με μη ανταπόκριση στην χημειοθεραπεία (βάση των ακτινολογικών κριτήριων RECIST ή την ανακούφιση των συμπτωμάτων), με χαμηλό PS και μη μεταστατική νόσο, υποβλήθηκαν σε 3D-CRT κατόπιν εικονικής εξομοίωσης, σε δύο διαφορετικά σχήματα κλασματοποίησης. Δεκατρείς ασθενείς έλαβαν ΑΚΘ 23Gy σε δυο κλάσματα των 8.5Gy και ένα κλάσμα των 6 Gy, μια φορά την εβδομάδα (ομάδα Α) και 16 ασθενείς έλαβαν 39Gy σε 13 κλάσματα των 3Gy, 5 φορές την εβδομάδα (ομάδα Β). Μετά τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα και την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας προχωρήσαμε στην δεύτερη φάση, με κλιμάκωση δόσης, όπου οι ασθενείς στην φάση αυτή, ήταν με προχωρημένο NSCLC, που δεν ήταν επιλέξιμοι για χειρουργική επέμβαση ή συμβατική Ακτινοθεραπεία, στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία "Αττικόν" και "Αρεταίειον". Η μελέτη εγκρίθηκε και από τα δύο πανεπιστημιακά νοσοκομεία. Μεταξύ του 2007 και του 2012, οι ασθενείς που μελετήθηκαν ήταν 40, με ιστολογικά επιβεβαιωμένο NSCLC όπου έλαβαν Ακτινοθεραπεία χρησιμοποιώντας υποκερματισμό δόσης 3x 8,5 Gy, μία φορά την εβδομάδα. Η μέση ηλικία τους ήταν 73,5 έτη (εύρος 71-85). Είκοσι τέσσερις ασθενείς ήταν άνδρες και 16 γυναίκες. Η ελεύθερη νόσου επιβίωση (RFS) ήταν 12 μήνες, ενώ η συνολική επιβίωση OS ήταν 17 μήνες. Η ανακούφιση των συμπτωμάτων ήταν μέχρι 20% για τον βήχα, 52,5% για την αιμόπτυση, 40% για τον θωρακικό πόνο και 17,5% για τη δύσπνοια. Η οξεία ακτινική πνευμονίτιδα καταγράφηκε ως 6/40 (15%) βαθμού 1, 26/40 (65%) βαθμού 2 και 8/40 (20%) βαθμού 3. Επιπροσθέτως, οξεία οισοφαγική τοξικότητα βαθμού 1 και 2 καταγράφηκε σε ασθενείς 10/40 (25%) και 30/40 (75%), αντίστοιχα. Η οξεία ακτινική δερματίτιδα με ερύθημα βαθμού 2 καταγράφηκε μόνο σε 2/40 (5%) ασθενείς, ενώ οι περισσότεροι ασθενείς εμφάνισαν βαθμού 1 ακτινική δερματίτιδα. Απώτερη ακτινική πνευμονίτιδα βαθμού 3 καταγράφηκε σε 8/40 ασθενείς. Αυτή η μελέτη έδειξε, ότι το προτεινόμενο σχήμα υποκερματισμού δόσης 3 x 8,5 Gy, μία φορά την εβδομάδα, σε επιλεγμένους ασθενείς έχει ένα μέτριο βαθμό τοξικότητας στον πνεύμονα, επιφέρει ανακούφιση των συμπτωμάτων, μια αποδεκτή ελεύθερη νόσου επιβίωση (RFS) και συνολική επιβίωση (OS). Λαμβάνοντας υπόψη, τόσο την αποτελεσματικότητα του, όσο και το μειωμένο κόστος του, το προτεινόμενο σχήμα είναι μια καλή και αποδεκτή εναλλακτική λύση για ασθενείς με τοπικά προχωρημένο μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (NSCLC) σταδίου IIIβ- IV με ανεγχείρητη νόσος, με χαμηλή φυσική κατάσταση και ηλικίας > 70 ετών.