Η έννοια και η αναπαράσταση του Υψηλού στο ώριμο έργο του Διον. Σολωμού

Abstract

This thesis examines the relation of Solomos’ later work with the philosophical-aesthetic works of Kant, Schiller and Hegel as they are found in the surviving Zakynthos’ Codes. As it is known, in those manuscript Codes, one can find the italian translations of Lountzis about Solomos. Specifically, this thesis aims to show the relationship among Kantian, Schillerian and Hegelian philosophical readings of Solomos’ (as they are found in the Codes), his thoughts and ιtalian notes (as they are found in the Autograph Works) and in his most important later work (Κρητικός, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, Πόρφυρας) on the basis of his fundamental notions: the Sublime and the Absolute. This substantiated relationship constitutes the product of a strictly structured methodological form. Through systematic examination of the Codes manuscripts’ content which are found today in Museum of Solomos and Eminent People of Zakynthos, the philosophical-aesthetic texts of German philosophers are isolated, which the poet has evidently studied (and which refer to the notions of the Sublime and Absolute). Subsequently, those aesthetic texts are examined in relation to his thoughts and italian notes, as they are found in the Autograph Works and result in the confirmed relationship with Solomos’ work. Those analogies have as a strict reference axis the notion and representation of the Sublime as well as the related notions of Absolute and Whole. The notion of the Sublime seems to constitute the most unifying consistency of the three poems of Solomos’ later work. At the same time, the representation of the Sublime, following the unprecedented consistency of the poet’s philosophical-aesthetic readings, goes through the perceived Kantian confrontational version of Κρητικός, the perceived Schillerian complementary version of Ελεύθεροι Πολιορκημένοι in order to result in the perceived Hegelian Whole version of Πόρφυρας.

Η παρούσα διατριβή εξετάζει τη σχέση του ώριμου σολωμικού έργου με τα φιλοσοφικά – αισθητικά έργα των Kant, Schiller και Hegel που εντοπίζονται στους σωζόμενους Κώδικες Ζακύνθου. Στους χειρόγραφους αυτούς Κώδικες συγκεντρώνονται, ως γνωστό, οι ιταλικές μεταφράσεις του Νικόλαου Λούντζη για τον Σολωμό. Συγκεκριμένα, η διατριβή στοχεύει στην ανάδειξη της σχέσης ανάμεσα στα καντιανά, σιλλεριανά και εγελιανά φιλοσοφικά αναγνώσματα του Σολωμού (όπως εντοπίζονται στους εν λόγω Κώδικες), τους στοχασμούς και τις ιταλικές σημειώσεις του (όπως εντοπίζονται στα Αυτόγραφα Έργα) και τα σημαντικότερα ποιήματα της ωριμότητάς του (Κρητικός, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, Πόρφυρας), στη βάση των θεμελιακών εννοιών του Υψηλού και του Απόλυτου. Η τεκμηριωμένη αυτή σχέση αποτελεί προϊόν ενός αυστηρά δομημένου μεθοδολογικού σχήματος όπου μέσα από τη συστηματική εξέταση του περιεχομένου των χειρόγραφων Κωδίκων που απόκεινται σήμερα στο Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων, απομονώνονται τα φιλοσοφικά – αισθητικά κείμενα των γερμανών φιλοσόφων, που αποδεδειγμένα έχει μελετήσει ο ποιητής (και τα οποία αναφέρονται στις έννοιες του Υψηλού και του Απόλυτου), ακολούθως τα αισθητικά αυτά κείμενα εξετάζονται σε σχέση με τους στοχασμούς και τις ιταλικές σημειώσεις του, όπως εντοπίζονται στα Αυτόγραφα Έργα, και καταλήγουν στη διαπιστωμένη πια σχέση τους με το ώριμο σολωμικό έργο. Οι αναλογίες αυτές έχουν ως αυστηρό άξονα αναφοράς την έννοια και την αναπαράσταση του Υψηλού, αλλά και των συναφών εννοιών του Απόλυτου και του Όλου. Η έννοια του Υψηλού αναδεικνύεται ως ο επικρατέστερος ενοποιητικός ειρμός των τριών ποιημάτων της σολωμικής ωριμότητας. Ταυτόχρονα η αναπαράσταση του Υψηλού, ακολουθώντας με πρωτοφανή συνέπεια τα φιλοσοφικο-αισθητικά αναγνώσματα του ποιητή, περνά από την καντιανά εννοημένη συγκρουσιακή του εκδοχή στον Κρητικό, στη σιλλεριανά εννοημένη εξισορροπητική του εκδοχή στους Ελεύθερους Πολιορκημένους για να καταλήξει στην εγελιανά εννοημένη ολοποιητική του εκδοχή στον Πόρφυρα.