Ο Παντόμιμος στην Αυτοκρατορική περίοδο: μια ΄λογοτεχνική συζήτηση΄ ανάμεσα στον Αίλιο Αριστείδη, τον Λουκιανό και τον Λιβάνιο

Abstract

In the present study, we mainly discuss the ‘literary relationship’ between three authors, i.e. between Aelius Aristides, Lucian and Libanius, who were jointly described several times as ‘sophists’, and were particularly famous during the Ιmperial Era. This relationship is examined on the basis of the authors’ attitude towards the theatrical genre of Pantomime, and is clarified by an extensive comparison of three orations, whose subject is dance and its representatives. It is about the lost oration of Aelius Aristides Against the Dancers, Lucian’s Dialogue On Dance, and the oration of sophist Libanius towards his imaginary rival Aristides (To Aristides on Behalf of the Dancers). The latter preserves fragments from the Oration Against the Dancers and creates the impression that it functions as a defense of the pantomime dancers. However, we also perform an extensive comparison of the three mentioned orations with works of Aristides, Lucian and Libanius, which are asscociated with pantomime dancing (and sometimes generally with the ‘scene’), in order to understand totally and to reveal fully the relationship of the particular authors.

Στην παρούσα εργασία συζητείται κατά κύριο λόγο η ‘λογοτεχνική σχέση’ τριών συγγραφέων, του Αίλιου Αριστείδη, του Λουκιανού και του Λιβάνιου, οι οποίοι χαρακτηρίζονται πολλές φορές από κοινού ‘σοφιστές’ και ήταν ιδιαίτερα δημοφιλείς κατά την Αυτοκρατορική εποχή. Η σχέση αυτή εξετάζεται με γνώμονα τη στάση των συγγραφέων απέναντι στο θεατρικό είδος του Παντόμιμου και διευκρινίζεται με την εκτεταμένη σύγκριση τριών λόγων που έχουν ως θέμα την όρχηση και τους εκπροσώπους της. Πρόκειται για τον χαμένο λόγο του Αριστείδη Κατὰ τῶν ὀρχηστῶν, τον διάλογο του Λουκιανού Περὶ ὀρχήσεως και τον λόγο του σοφιστή Λιβάνιου προς τον φανταστικό του αντιπάλο Αριστείδη (Πρὸς Ἀριστείδην ὑπὲρ τῶν ὀρχηστῶν). Ο τελευταίος διασώζει αποσπάσματα από τον λόγο Κατὰ τῶν ὀρχηστῶν και δημιουργεί την εντύπωση ότι λειτουργεί ως υπεράσπιση των χορευτών του Παντόμιμου. Για να κατανοηθεί ωστόσο πλήρως και να αποκαλυφθεί σε όλη της την έκταση η σχέση των συγκεκριμένων συγγραφέων, γίνεται επίσης εκτενής σύγκριση των τριών αναφερθέντων λόγων με έργα του Αριστείδη, του Λουκιανού και του Λιβάνιου που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την παντόμιμον ὄρχησιν (ενίοτε και γενικά με τη 'σκηνή').