Διερεύνηση των ψυχικών παραμέτρων και των κοινωνικών δεξιοτήτων στην προσαρμογή των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες στην Α/θμια εκπαίδευση

Abstract

The presence of learning disabilities in students, not only affect their academic performance, but also impact comprehensively in their lives, influencing their mental and social development. This thesis focuses on the study of mental parameters and social skills that influence the adjustment of students with learning disabilities in primary education. Research involves 122 students with learning disabilities and 122 without learning disabilities, aged 7~10 years. Regarding learning disabilities, limits the research context in reading ability of students, which evaluates the "Test of Reading Ability" (Tάφα, 1995). Regarding the mental parameters the research focus on self-esteem, loneliness-social dissatisfaction, children’s depressive symptoms and through these, studies, their social skills. The research tools used are the "Pictorial Scale of Perceived Competence and social Acceptance for Young Children" and "Self-Perception Profile for Children" in the greek version (Μπότσαρη, 2001), "Loneliness and Social Dissatisfaction Questionnaire" (Asher, Hymel & Renshaw, 1984) in the greek version (Galanaki & Kalantzi-Azizi, 1999) and «Children’s Depression Invetory» C.D.I. (Kovacs, 1992), in the greek version (Γρηγοριάδου, 1999). Relevance audit found statistically significant correlations. Specifically found that reading ability correlates negatively with "loneliness", "social dissatisfaction" and children’s depressive symptoms and positively with all sectors of self-concept, which in turn negatively correlated with "loneliness", "social dissatisfaction" and children’s depressive symptoms (all p<0,05). In turn children’s depressive symptoms correlated positively with "loneliness" and "social dissatisfaction", too (all p<0,05). There is no correlation between the variable "sex" with individual parameters. Unlike negative correlations observed between subscales of self-concept with age (all p<0,05). The differentiation of averages and mean values found that students with learning difficulties, among which boys hold supremacy, have lower reading ability, lower levels of self-concept and higher levels of "loneliness", "social dissatisfaction" and children’s depressive symptoms, at a statistically significant level compared to the control group (all p<0,05). Additionally found that students with learning disabilities have lower grade performance, in "Language", "Mathematics" and the overall score average, which seems to be linked to lower average prices in reading ability and self-concept and higher average prices in "loneliness", "social dissatisfaction" and children’s depressive symptoms (all p<0,05). Finally, we found that most students with learning difficulties have parents who are unemployed and are for the most part, graduates of lower education levels associated with lower rates in reading ability and self-concept and higher prices in "loneliness", "social dissatisfaction" and children’s depressive symptoms. The findings are broadly in line with similar surveys and contribute significantly to a better understanding of the psychosocial difficulties of students with learning difficulties in adjusting to the school environment, posing concerns about the effectiveness of educational policy-process followed so far in the school context.

Η ύπαρξη μαθησιακών δυσκολιών στους μαθητές, δεν συνδέεται μόνο με την ακαδημαϊκή τους επίδοση, αλλά επιδρά συνολικότερα στη ζωή τους, επηρεάζοντας την ψυχική και κοινωνική ανάπτυξή τους. Η παρούσα διδακτορική διατριβή επικεντρώνεται στη μελέτη των ψυχικών παραμέτρων και των κοινωνικών δεξιοτήτων που επηρεάζουν την προσαρμογή των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Σε αυτή συμμετέχουν 122 μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες και 122 χωρίς μαθησιακές δυσκολίες, ηλικίας 7~10 ετών. Αναφορικά με τις μαθησιακές δυσκολίες, περιορίζει το ερευνητικό της πλαίσιο στην αναγνωστική ικανότητα των μαθητών, την οποία αξιολογεί με το Τεστ της Αναγνωστικής Ικανότητας (Τάφα, 1995). Όσον αφορά στις ψυχικές παραμέτρους επικεντρώνεται στην έρευνα της αυτοαντίληψης-αυτοεκτίμησης, της μοναξιάς-κοινωνική δυσαρέσκειας, στα συμπτώματα παιδικής κατάθλιψης και μέσω αυτών μελετά και τις κοινωνικές τους δεξιότητες. Τα αντίστοιχα εργαλεία διερεύνησης που χρησιμοποιούνται είναι τα τεστ «Πώς Αντιλαμβάνομαι Τον Εαυτό Μου I, ΙΙ» (Μπότσαρη, 2001), το «Ερωτηματολόγιο Μοναξιάς και Κοινωνικής Δυσαρέσκειας των Παιδιών», (Loneliness and Social Dissatisfaction Questionnaire) των Asher, Hymel και Renshaw (1984), στην ελληνική του προσαρμογή (Galanaki & Kalantzi–Azizi, 1999) και η «Κλίμακα Καταγραφής της Παιδικής Κατάθλιψης» C.D.I (Children’s Depression Invetory) της Kovacs (1992), στην ελληνική προσαρμογή (Γρηγοριάδου, 1999). Από τον έλεγχο συνάφειας διαπιστώθηκαν στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις. Συγκεκριμένα διαπιστώθηκε πως η αναγνωστική ικανότητα συσχετίζεται αρνητικά με τη «μοναξιά», την «κοινωνική δυσαρέσκεια» και τα συμπτώματα παιδικής κατάθλιψης και θετικά με όλους τους επιμέρους τομείς της αυτοαντίληψης, οι οποίοι με τη σειρά τους συσχετίζονται αρνητικά με τη «μοναξιά», την «κοινωνική δυσαρέσκεια» και με τα συμπτώματα παιδικής κατάθλιψης (όλα τα p<0,05). Εν συνεχεία τα συμπτώματα παιδικής κατάθλιψης συσχετίζονται θετικά με τη «μοναξιά» και την «κοινωνική δυσαρέσκεια» (όλα τα p<0,05). Δεν αναδεικνύεται καμία συσχέτιση μεταξύ της μεταβλητής «φύλο» με τις επιμέρους παραμέτρους. Αντίθετα διαπιστώνονται αρνητικές συσχετίσεις μεταξύ υποκλιμάκων της αυτοαντίληψης με την ηλικία (όλα τα p<0,05). Στη συνέχεια από τη διαφοροποίηση των μέσων όρων και μέσων τιμών διαπιστώνεται ότι οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες, ανάμεσα στους οποίους τα αγόρια κατέχουν τα πρωτεία, έχουν χαμηλότερη αναγνωστική ικανότητα, χαμηλότερα επίπεδα αυτοαντίληψης και υψηλότερα επίπεδα «μοναξιάς», «κοινωνικής δυσαρέσκειας» και συμπτωμάτων παιδικής κατάθλιψης, σε στατιστικά σημαντικό επίπεδο σε σχέση με την ομάδα ελέγχου (όλα τα p<0,05). Επιπλέον διαπιστώνεται πως οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες έχουν χαμηλότερη βαθμολογική επίδοση στη «Γλώσσα», στα «Μαθηματικά» και στο γενικό βαθμολογικό μέσο όρο, η οποία φαίνεται πως συνδέεται με χαμηλότερες μέσες τιμές στην αναγνωστική ικανότητα και στην αυτοαντίληψη και υψηλότερες μέσες τιμές στη «μοναξιά», την «κοινωνική δυσαρέσκεια» και τα συμπτώματα παιδικής κατάθλιψης (όλα τα p<0,05). Τέλος διαπιστώνεται πως οι περισσότεροι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες έχουν γονείς που είναι άνεργοι και είναι ως επί τω πλείστον απόφοιτοι των κατώτερων βαθμίδων εκπαίδευσης γεγονός που συνδέεται με χαμηλότερες τιμές στην αναγνωστική ικανότητα και στην αυτοαντίληψη και υψηλότερες τιμές στη «μοναξιά», στην «κοινωνική δυσαρέσκεια» και στα συμπτώματα παιδικής κατάθλιψης (όλα τα p<0,05). Τα ευρήματα συμβαδίζουν σε μεγάλο βαθμό με ανάλογες έρευνες και συμβάλλουν σημαντικά στην βαθύτερη κατανόηση των ψυχοκοινωνικών δυσκολιών των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες κατά την προσαρμογή τους στο σχολικό περιβάλλον, θέτοντας προβληματισμούς για την αποτελεσματικότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας που ακολουθείται μέχρι τώρα στο σχολικό πλαίσιο.