Σχεδιασμός και εφαρμογή προγράμματος αγωγής υγείας για την πρόληψη των συνεπειών από την ηλιακή ακτινοβολία σε μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης αγροτικού πληθυσμού

Abstract

Background: Skin cancer is the most common type of cancer presenting with a dramatic increase in its incidence among Caucasian populations worldwide. Primary prevention in childhood and early detection is important in reducing the risk of skin cancer later in life. Objectives: To investigate the effect of a focused educational intervention in school children aiming to increase their knowledge about the harmful effects of sun exposure and promote prevention behaviors regarding skin cancer.Methods: The study consisted of a before/after 6-month assessment of a school intervention program applied in two hundred children from four primary Schools (Grades 3-6) at a rural area in Western Greece. The program included the presentation and distribution of educational material (activity guide, manual for pupils, posters). A detailed questionnaire with close-ended questions was distributed before and after the intervention. Both between and in groups analysis was conducted.Results: Of the participating pupils, 48% were boys, whereas 78.5% reported a fair skin complexion and 79% reported freckles and 1-20 nevi. After the intervention, an increased number of pupils were taught to enjoy sun exposure while avoiding its harmful effects. A significantly greater number of children stated proper use of sunscreen (74% vs 31%, p 0.001) and sun protection (that avoided going outside especially at the intense hours of daily UV exposure (65% vs 25.5% prior to the intervention). Melanoma awareness was also significantly raised. Conclusion: Students’ knowledge about the effects of sun exposure as well as the need for sun protection increased following a targeted and well-designed educational intervention. The development of preventive educational programs on skin cancer for school children is important to increase awareness in this sensitive age group.

Ο καρκίνος του δέρματος είναι ο πιο κοινός τύπος καρκίνου ο οποίος παρουσιάζει αυξημένη επίπτωση στους πληθυσμούς παγκοσμίως. Είναι σημαντική η αρχική πρόληψη στην παιδική ηλικία, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος του καρκίνου του δέρματος σε μεγαλύτερη ηλικία.Μέθοδοι: Η έρευνα, η οποία περιελάμβανε μια αξιολόγηση ενός σχολικού προγράμματος παρέμβασης 6 μηνών, πριν και μετά εφαρμόστηκε σε 200 παιδιά από 4 δημοτικά σχολεία (3η -6η τάξη) σε αγροτική περιοχή στη Δυτική Ελλάδα.Το πρόγραμμα περιελάμβανε παρουσίαση και διανομή επιμορφωτικού υλικού (οδηγός δραστηριοτήτων, εγχειρίδιο για μαθητές, αφίσες). Πριν και μετά την παρέμβαση διανεμήθηκε ένα λεπτομερές ερωτηματολόγιο με ερωτήσεις ΝΑΙ ή ΟΧΙ.Διεξήχθη ανάλυση αφενός ατομική αφετέρου σε ομάδεςΑποτελέσματα: Από τους μαθητές που πήραν μέρος 48% ήταν αγόρια, ενώ το 75% δήλωσαν ανοιχτό χρώμα επιδερμίδας και το 79% δήλωσε ότι έχει φακίδες και 1-20 άλλο είδος.Μετά την παρέμβαση ένας αυξανόμενος αριθμός μαθητών διδάχθηκε να απολαμβάνει την έκθεση στον ήλιο ενώ ταυτόχρονα αποφεύγει τις αρνητικές επιπτώσεις αυτού Ένας σημαντικά μεγαλύτερος αριθμός παιδιών δήλωσε κατάλληλη χρήση αντηλιακού (74% vs 31%) και ηλιακής προστασίας (που απέφυγε να βγαίνει έξω ιδιαίτερα τις έντονες ώρες της καθημερινής UV έκθεσης (65% vs 25,5%) πριν την παρέμβαση).Επίσης αυξήθηκε σημαντικά η επίγνωση του μελανώματος.Συμπέρασμα: Η γνώση των μαθητών για τιw επιπτώσεις της έκθεσης στον ήλιο, όπως επίσης και η ανάγκη για προστασία από τον ήλιο αυξήθηκε, ακολουθώντας μια στοχευόμενη και καλά σχεδιασμένη επιμορφωτική παρέμβαση.Η ανάπτυξη προγραμμάτων προαγωγής υγείας –πρόληψης όσον αφορά τον καρκίνο του δέρματος σε παιδιά σχολικής ηλικίας είναι ιδιαίτερα σημαντική ώστε να αναπτυχθεί επίγνωση σε αυτές τις ηλιακές ομάδες.