Πρωταρχική αντίληψη, γλωσσική θεματοποίηση, και επιστημονική εξιδανίκευση στη φαινομενολογία του Edmund Husserl

Abstract

The present doctoral thesis intends to clarify the probably most central issue in Husserl’s phenomenological philosophy, namely the character of primordial perception and its relation to higher order categorial acts. The first crucial step followed toward that direction concerns the elucidation of the meaning of the concept of intentionality with the emphasis placed on the act of perception. It is shown that simple perception is distinguished by a surplus intentional character that cannot be reduced to mere sensation. On the other hand, though, perceptual intentionality must be clearly distinguished from higher order acts of logical thought. More specifically, and based on elements from the whole body of Husserl’s work, it is shown that primordial perception (a) is not an act of conceptual subsumption, (b) is not an, even implicit, categorial judgment and (c) is not an act of scientific theoritization that presupposes idealizations. The perceptual act is then considered as to its pertinent intentional syntheses. By the thorough examination of Husserl’s mereology the theoretical tools are drawn for the articulation of the basic constituents of a phenomenological theory regarding the constitution of perceptual things in their primordial extensionality and primordial materiality-causality. This phenomenological theory is explained as part of a newly interpreted Husserlian Transcendental Aesthetic.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή σκοπεύει στην αποσαφήνιση του κεντρικότερου ίσως ζητήματος της φαινομενολογικής φιλοσοφίας του Χούσερλ, δηλαδή στην αποσαφήνιση του χαρακτήρα της πρωταρχικής αντίληψης και της σχέσης της με τα κατηγοριακά ενεργήματα ανώτερης τάξης. Το πρώτο κρίσιμο βήμα που ακολουθήθηκε προς αυτή την κατεύθυνση αφορά τη διαύγαση της έννοιας της αποβλεπτικότητας με την έμφαση να δίνεται στο ενέργημα της αντίληψης. Δείχνεται ότι η απλή αντίληψη διακρίνεται από έναν πλεονασματικό αποβλεπτικό χαρακτήρα που δεν μπορεί να αναχθεί στη σκέτη αίσθηση. Από την άλλη μεριά, όμως, η αντιληπτική αποβλεπτικότητα πρέπει να διακρίνεται καθαρά από ανώτερης τάξης ενεργήματα της λογικής σκέψης. Ειδικότερα, και στη βάση στοιχείων από το σύνολο του χουσερλιανού έργου, δείχνεται ότι η πρωταρχική αντίληψη (α) δεν είναι ένα ενέργημα εννοιολογικής υπαγωγής, (β) δεν είναι μια, έστω υπόρρητη, κατηγοριακή κρίση και (γ) δεν είναι ένα ενέργημα επιστημονικής θεωρητικοποίησης που προϋποθέτει εξιδανικεύσεις. Το αντιληπτικό ενέργημα εξετάζεται στη συνέχεια ως προς τις προσιδιάζουσες σε αυτό αποβλεπτικές συνθέσεις. Με την εμβριθή πραγμάτευση της μερολογικής θεωρίας του Χούσερλ αντλούνται τα θεωρητικά εργαλεία που χρησιμεύουν στην άρθρωση των βασικών συστατικών μιας φαινομενολογικής θεωρίας για τη συγκρότηση των αντιληπτών κατά την πρωταρχική εκτατότητα και πρωταρχική υλικότητα-αιτιότητά τους. Αυτή η φαινομενολογική θεωρία αναδεικνύεται ως μέρος μιας πρωτότυπα ερμηνευμένης Χουσερλιανής Φαινομενολογικής Αισθητικής.