Η εικόνα ως πηγή επικοινωνίας και μέσο διδασκαλίας στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Abstract

The development of technology and advances in technical know-how have led people to devise ways of constructing and utilizing mediums through which communication is more direct and effective. Communication is achieved through the exchange of messages. These messages are sometimes visual, other times acoustic or, more often, a combination of the above. Visual communication is considered perhaps the strongest form of communication. Looking back in time, we can discern the primal human need to communicate amongst themselves through images. Illustration was the most ancient means of communication. Over the years the image and the ways by which it is projected evolved significantly and as a result, today we can talk about an entire science that looks towards a single goal: fostering mutual contact between the transmitter and receiver, making the second more receptive and «open» to the information and meanings that it is trying to introduce. The field of education and letters was never «indifferent» to anything that promoted the advancement of knowledge. Thus, illustration became one of the oldest teaching aids and continues to remain current. Indeed, schoolbooks were comprised of text and images and they were the most basic teaching tool. But even today, the same motifs are reproduced in schoolbooks. The image deserves to claim quite rightly an important role in the quest towards learning. The use of the image alone or in combination with other teaching aids, assists the educator to make teaching more efficient and effective. The usage and exploitation of new machinery and information systems improved the pictorial representation and helped the work of the teacher, while at the same time they established the image as a significant teaching and communicative aid.

Η ανάπτυξη της τεχνολογίας και η πρόοδος της τεχνογνωσίας οδήγησαν τους ανθρώπους στην επινόηση τρόπων κατασκευής και χρησιμοποίησης μέσων, με τα οποία έκαναν την επικοινωνία τους αμεσότερη και αποτελεσματικότερη. Η επικοινωνία επιτυγχάνεται με την αποστολή και λήψη μηνυμάτων. Τα μηνύματα αυτά είναι άλλοτε οπτικά, άλλοτε ακουστικά ή, και συχνότερα, ένας συνδυασμός των παραπάνω. Η οπτική επικοινωνία θεωρείται, ίσως, η δυνατότερη μορφή επικοινωνίας. Κάνοντας μία αναδρομή στο παρελθόν, διαβλέπουμε την αρχέγονη ανάγκη των ανθρώπων να επικοινωνήσουν μεταξύ τους μέσω των εικόνων. Η εικονογράφηση αποτέλεσε το αρχαιότερο μέσο επικοινωνίας. Με το πέρασμα των χρόνων η εικόνα και οι τρόποι προβολής της εξελίχθηκαν σημαντικά με αποτέλεσμα σήμερα να μιλάμε για μία ολόκληρη επιστήμη που διαβλέπει σε έναν και μόνο στόχο: να καλλιεργήσει την αμοιβαία επαφή ανάμεσα στον πομπό και το δέκτη, κάνοντας τον δεύτερο περισσότερο δεκτικό και «ανοιχτό» στις πληροφορίες και τα νοήματα που αυτή προσπαθεί να εισαγάγει. Ο χώρος της εκπαίδευσης και των γραμμάτων δεν έμεινε ποτέ «αδιάφορος» σε οτιδήποτε συνηγορούσε στην προαγωγή της γνώσης. Έτσι, η εικονογράφηση αποτέλεσε ένα από τα αρχαιότερα εποπτικά μέσα διδασκαλίας και παραμένει διαχρονική. Πράγματι, κείμενο και εικόνα συνέθεταν τα σχολικά βιβλία και αποτελούσαν το βασικότερο εργαλείο για τη διδασκαλία. Αλλά και σήμερα, το ίδιο μοτίβο αναπαράγεται στα σχολικά βιβλία. Δικαίως λοιπόν, η εικόνα δικαιούται να διεκδικεί ένα σημαντικό ρόλο στην επίτευξη της μάθησης. Η αυτόνομη χρήση της εικόνας ή ο συνδυασμός της με άλλα εποπτικά μέσα διδασκαλίας βοηθά τον εκπαιδευτικό να καταστήσει τη διδασκαλία του αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη. Η χρήση και αξιοποίηση νέων μηχανημάτων και συστημάτων πληροφορικής βελτίωσαν την εικονιστική αναπαράσταση και βοήθησαν το έργο του δασκάλου, καθιερώνοντας παράλληλα την εικόνα ως ένα σημαντικό, επικοινωνιακό και διδακτικό βοήθημα.