Η ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΣΤΟΝ ΙΩΑΝΝΗ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟ. ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ

Abstract

THE TOPIC UNDER DISCUSSION IS THE NOTION OF THE IMAGE AND ITS FUNCTION IN THE WORKS OF JOHN DAMASCENUS. EXCLUDING THE AESTHETIC APPROACH, I EXAMINE THE ONTOLOGICAL PERSPECTIVE OF THE PROBLEMS INVOLVED. I RECONSTRUCT JOHN'S ANSWERS TO THEQUESTIONS ABOUT WHICH BEING IS AN IMAGE AND WHICH IS THE BEING OF THE IMAGE. THE IMAGE AS A CONCEPT CLARIFIES VARIOUS ASPECTS OF THEOLOGICAL, COSMOLOGICAL, ANTHROPOLOGICAL AND OTHER ISSUES AND AS A "WORK OF ART"/ICON PRESUPPOSES A CERTAIN INTERPRETATION OF THE ABOVE ISSUES. I DEAL WITH THE POSSIBILITY AND THE LEGITIMACY OF THE ICON. THE TRANSCENDENTALITY OF THE PROTOTYPE, AS OPPOSED TO THE MATERIALITY OF THE ICON, IS THE MAIN BARRIER, BUT THE REVELATION OF THE INVISIBLE AND THE RE-EVALUATION OF THE MATERIAL AND OF THE HUMAN CREATIVITY, ALLOW TO THE ARTIST TO REPRESENT THE TRANSCENDENTAL. THE RELATION BETWEEN THE PROTOTYPE AND THE ICON MAY BE AN EXTERNAL ONE (BASED ON RESEMBLANCE), BUT IT BECOMES INTERNAL, DUE TO THE ANTHROPOLOGICAL PREMISES OF DAMASCENUS. BY THESE MEANS THE BEHOLDER IS NOT CONFINED SIMPLY TO THE INTERPRETATION OF THE MEANING OF THE ICON BUT HE LOOKS AT IT AND ACTS TOWARDS IT AS A PLACE OF COMMUNICATION WITH THE PROTOTYPE. THAT IS THE ULTIMATE FUNCTION OF THE ICON AND, AT THE SAME TIME, ITS OVERCOMING.

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΥΤΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΣΤΟΝΙΩΑΝΝΗ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟ. Η ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΠΟΚΛΕΙΕΤΑΙ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΙ ΥΠΟ ΤΗΝ ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ. ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥΠΕΡΙ ΤΩΝ ΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΟΝΤΟΣ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ. Η ΕΙΚΟΝΑ ΩΣ ΕΝΝΟΙΑ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΖΕΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΤΥΧΕΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΩΝ, ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΚΩΝ, ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΙΑΛΛΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΩΣ "ΕΡΓΟ ΤΕΧΝΗΣ" ΠΡΟΥΠΟΘΕΤΕΙ ΜΙΑΝ ΟΡΙΣΜΕΝΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΥΤΑ. ΕΞΕΤΑΖΕΤΑΙ Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ. ΚΥΡΙΟ ΠΡΟΣΚΟΜΜΑ ΕΙΝΑΙ Η ΥΠΕΡΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ, ΣΕ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΥΛΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ, ΑΛΛΑ Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΑΟΡΑΤΟΥ ΚΑΙ Η ΑΝΑΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΕΠΙΤΡΕΠΟΥΝ ΣΤΟΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΥΠΕΡΒΑΤΙΚΟΥ.Η ΣΧΕΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΩΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ (ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΤΗΝ ΟΜΟΙΟΤΗΤΑ), ΑΛΛΑ ΚΑΘΙΣΤΑΤΑΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ, ΧΑΡΗ ΣΤΙΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ. ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΑΥΤΟΝ, Ο ΘΕΑΤΗΣ ΔΕΝ ΜΕΝΕΙ ΕΝΑΣ ΕΡΜΗΝΕΥΤΗΣ ΤΟΥΝΟΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ, ΑΛΛΑ ΤΗΝ ΘΕΩΡΕΙ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙ ΠΡΟΣ ΑΥΤΗΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΕΝΑΝ ΤΟΠΟΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΤΥΠΟ. ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΕΣΧΑΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΚΑΙ, ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΩΣ, Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΗΣ.