Μελέτη της λειτουργίας του άξονα υποθάλαμος - υπόφυση - επινεφρίδια (ΥΥΕ) σε άτομα με σοβαρή παχυσαρκία με ή χωρίς μεταβολικό σύνδρομο

Abstract

Context: Adrenal and extra-adrenal cortisol production may be involved in the development of metabolic syndrome (MetS).Objective: Our aim was to investigate the activity of hypothalamic-pituitary-adrenal (HPA) axis and the expression of 11β-HSD1, GRα and GRβ in liver, subcutaneous adipose tissue (SAT) and visceral adipose tissue (VAT), in severely obese patients, with and without MetS.Methods: The study included thirty seven (n=37) severely obese patients [Body Mass Index (BMI) ≥40 kg/m2], 19 with MetS (MetS+ group) and 18 without it (MetS- group), studied before and during bariatric surgery. Before the day of surgery, urinary free cortisol (UFC) and diurnal variation of serum and salivary cortisol were estimated. During surgery, biopsies of the liver, VAT and SAT were obtained. The expression of 11β-HSD1, GRα and GRβ was evaluated by RT-PCR.Results: UFC and area under the curve for 24hours profiles of serum and salivary cortisol were lower in the MetS- group. In the MetS- group, mRNA levels of 11β-HSD1 in liver exhibited a negative correlation with liver GRα (LGRα) and VAT expression of 11β-HSD1 was lower than in MetS+ group.Conclusions: We observed a downregulation of liver GRα expression and lower VAT mRNA levels of 11β-HSD 1 in the MetS- group, indicating a lower selective tissue cortisol production and action, that could protect these patients from the metabolic consequences of obesity. In the MetS- group lower activity of the HPA axis was also detected. Taken together, cortisol in tissue and systematic level might play a role in the development of MetS in severely obese patients.

Πλαίσιο: Η επινεφριδιακή και εξωεπινεφριδιακή παραγωγή κορτιζόλης ίσως εμπλέκονται στην ανάπτυξη του μεταβολικού συνδρόμου (ΜΣ).Στόχος: Ο στόχος μας ήταν να διερευνήσουμε τη δραστηριότητα του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (ΥΥΕ) και την έκφραση του ενζύμου 11β-HSD1, του GRα και του GRβ στο ήπαρ, τον υποδόριο λιπώδη ιστό (SAT) και τον σπλαχνικό λιπώδη ιστό (VAT), σε σοβαρά παχύσαρκους ασθενείς, με και χωρίς ΜΣ.Μέθοδος: Τριάντα επτά (ν=37) σοβαρά παχύσαρκοι ασθενείς [Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) ≥40 kg/m2], 19 με μεταβολικό σύνδρομο (ΜΣ+ ομάδα) και 18 χωρίς αυτό (ομάδα ΜΣ-), μελετήθηκαν πριν και κατά την διάρκεια της βαριατρικής χειρουργικής επέμβασης. Η ελεύθερη κορτιζόλη ούρων (UFC) και η ημερήσια διακύμανση της κορτιζόλης στον ορό και το σίελο εκτιμήθηκαν πριν από την ημέρα της χειρουργικής επέμβασης. Ελήφθησαν βιοψίες ήπατος, VAT και SAT κατά την διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης. Η έκφραση του ενζύμου 11β-HSD1, του GRα και του GRβ αξιολογήθηκαν με RT-PCR.Αποτελέσματα: Η UFC και η περιοχή κάτω από την καμπύλη για τα 24ώρα προφίλ της κορτιζόλης ορού και σιέλου ήταν χαμηλότερες στην ομάδα ΜΣ-. Στην ομάδα ΜΣ-, τα επίπεδα mRNA του ενζύμου 11β-HSD1 στο ήπαρ παρουσίασαν αρνητική συσχέτιση με τον αντίστοιχο υποδοχέα GRα (LGRα) και η έκφραση του ενζύμου 11β-HSD1 στον VAT ήταν χαμηλότερη από ό, τι στην ΜΣ+ ομάδα.Συμπεράσματα: Παρατηρήσαμε μια μειορρύθμιση της έκφρασης του ηπατικού GRα και χαμηλότερα επίπεδα mRNA του ενζύμου 11β-HSD1 στον VAT στην ομάδα ΜΣ-,υποδεικνύοντας ότι μία χαμηλότερη εκλεκτική ιστική παραγωγή και δράση της κορτιζόλης, θα μπορούσε να προστατεύσει τους ασθενείς αυτούς από τις μεταβολικές συνέπειες της παχυσαρκίας. Επίσης, στην ομάδα ΜΣ- παρατηρήθηκε μειωμένη δραστηριότητα του άξονα ΥΥΕ. Λαμβανόμενα μαζί, η κορτιζόλη σε ιστικό και συστηματικό επίπεδο θα μπορούσε να παίξει ένα ρόλο στην ανάπτυξη του μεταβολικού συνδρόμου σε σοβαρά παχύσαρκους ασθενείς.