...du bist zu höhern dingen geboren. Verkenne dich nicht!: zwischen dichtung und psychoanalyse: von den brüchen im subjekt zur realisation des literarischen textes in Friedrich Hölderlins Hyperion oder der Eremit in Griechenland

Abstract

The main focus of this dissertation is an analysis of Hölderlin’s “Hyperion or The Hermit in Greece” based on Lacan’s psychoanalytic theory and mainly on his distinctions among the four discourses.The study attempts to explore the deeper structure of the narration and the narrative act through the mechanisms of metonymy and metaphor. It, thus, focuses on the main characters of the novel, their behavior, the relation with the Other and -of course- the process of signification.

Η παρούσα έρευνα επικεντρώνεται στην ανάλυση του έργου του Χαίλντερλιν «Υπερίων ή ο Ερημίτης στην Ελλάδα» με βάση την ψυχαναλυτική θεωρία του Λακάν. Στόχος είναι η μελέτη του έργου ως αυτόνομου δομικού συστήματος και η αναζήτηση των σημαινομένων, όπως αυτά υποσυνείδητα αναπαριστώνται στη συστοιχία των σημαινόντων του Υποκειμένου-Συγγραφέα με τη χρήση των λογοτεχνικών μέσων. Πρόκειται επομένως για μια προσπάθεια διερεύνησης της βαθύτερης δομής της αφήγησης και της αφηγηματικής πράξης μέσω των μηχανισμών της μετωνυμίας και της μεταφοράς. Στο επίκεντρο της μελέτης βρίσκονται οι ήρωες του έργου, η συμπεριφορά τους, η σχέση τους με το Άλλο και φυσικά η συστοιχία των σημαινόντων τους. Παράλληλα, μελετάται ο συγγραφέας ως γράφον υποκείμενο και φορέας των διαδικασιών που καθορίζουν τα σημαίνοντα του λογοτεχνικού υποκειμένου. Τέλος, η λακανική θεωρία περί των τεσσάρων λόγων συμβάλλει στην ανάδειξη εκείνων των σχέσεων και των λειτουργιών που καθορίζουν την επικοινωνιακή διαδικασία και θέτουν τους όρους στη διαδραστική σχέση ανάμεσα στο Υποκείμενο-Υπερίωνα και το Άλλο.