Ερωτικές επιλογές και απιστία: ο κοινωνιο - ψυχολογικός μηχανισμός της πλουραλιστικής άγνοιας σε σχέση με την κοινωνιο - βιολογική προσέγγιση

Abstract

Romantic Choices and Infidelity: The Socio-Psychological Mechanism of Pluralistic Ignorance in Relation to the Social Biological Approach. Evolutionary psychology and Socio-biology have presented the matter of sexual selection as a domain, where sex differences, presumed to be biologically inherent, constitute the rationale for peoples’ sexual priorities. For example, men are assumed to prefer casual sex whereas women to reject it. Furthermore, it is assumed that men prefer getting involved in the sexual variety of infidelity while women a variety requiring the establishment of a new emotional bond. In Study 1, contrary to these socio-biological predictions, we hypothesized that 91 men and 126 women (N= 217) will not be coherent with the biological norms of sexual selection, but will only report that the average representatives of their own gender are. In line with our hypothesis, both men and women overestimated the degree into which the typical representatives of their gender are consistent with the most common sociobiological predictions, stating a more emotional sexual strategy for self than for others. However, interaction effects between two experimental conditions (self/other - other/self) were very few, pointing out that self is not perceived as distant from the others due to a cognitive, serial manipulation. In Study 2 we hypothesized that 215 heterosexual participants, which stated self in a seriously committed relationship, will report that others' mating choices are closer to the biological norms of mating selection and infidelity, but not close to self. In fact, participants in Study 2 distinguished both self and own partners as more faithful, more committed and more emotional when compared to others and their typical partner choices, whereas no interaction effects were revealed between two experimental conditions (self and own partner rated first - self and own partner rated second). Our discussion of the unconventional effects of social pressure and of the sociocognitive gender mechanisms suggests that social biases in peoples’ romantic choices call for further attention.

Εισαγωγικό απόσπασμα / ΠερίληψηΣύμφωνα με τη βίο-εξελικτική θεωρία, υπάρχει παραδοσιακή κοινωνική διάκριση μεταξύ των δύο φύλων ως προς τις στρατηγικές επιλογής ερωτικού συντρόφου, που είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες εξέλιξης του ανθρώπινου είδους. Άντρες και γυναίκες έχουν διαφορετικές προτεραιότητες στις ερωτικές τους επιλογές, καθοδηγούμενες από τους αντίστοιχους βίο-ψυχολογικούς μηχανισμούς, που εξελίσσονται ομοιογενώς στον ανθρώπινο εγκέφαλο (Buss & Schmitt, 1993). Για παράδειγμα, οι άνδρες δίνουν προτεραιότητα στο ευκαιριακό σεξ, ενώ οι γυναίκες τείνουν να το απορρίπτουν. Επίσης, σημαντικότερο κριτήριο επιλογής για τους άνδρες είναι η εξωτερική ελκυστικότητα, ενώ για τις γυναίκες το κοινωνικό κύρος και η οικονομική διασφάλιση (Schmitt, 2003). Ακόμη, η εξελικτική θεωρία, εκλαμβάνει τους άνδρες ως βιολογικούς εκπροσώπους της σωματικής απιστίας, ενώ τις γυναίκες κυρίως της συναισθηματικής. Αντίθετα προς την παραπάνω θεωρία, οι κοινωνικές ψυχολογικές προσεγγίσεις εξετάζουν ατομικές διαφορές ως προς τις ερωτικές επιλογές, εστιάζοντας στον ρόλο γνωστικών κοινωνικών μηχανισμών και επιρροής παρά στην ενδοφυλική ομοιογένεια. Ένας μηχανισμός ενδο-ομαδικής επιρροής που έχει μελετηθεί, εμπλέκοντας συχνά το φύλο, τις ενδό-ομαδικές αλληλεπιδράσεις και τις κοινωνικές νόρμες είναι η πλουραλιστική άγνοια. Κατά το μηχανισμό αυτό, το άτομο έχοντας λανθασμένες προσλαμβάνουσες από τη δημόσια στάση και τη συμπεριφορά των άλλων, αισθάνεται ότι διαφέρει και δυσφορεί (Prentice & Miller, 1993). Η παρούσα έρευνα διερεύνησε κατά πόσο εμφανίζονται ενδείξεις πλουραλιστικής άγνοιας σχετικά με τα κριτήρια επιλογής συντρόφων και την ερωτική απιστία. Πράγματι, στη Μελέτη 1 διαπιστώθηκε πλουραλιστική άγνοια μεταξύ διακοσίων δεκαεπτά (217) συμμετεχόντων (ενενήντα ενός αντρών και εκατόν είκοσι έξι γυναικών) που δήλωσαν χωρίς τρέχουσα σχέση, καθώς θεώρησαν πως οι βίο-εξελικτικές νόρμες των κριτηρίων επιλογής εκφράζουν περισσότερο το/την μέσο/η άλλο/η εκπρόσωπο του φύλου τους παρά τον ίδιο τον εαυτό. Κατά τον ίδιο τρόπο, στη Μελέτη 2, διακόσιοι δεκαπέντε (215) συμμετέχοντες σε τρέχουσα ερωτική σχέση, 92 άντρες και 123 γυναίκες, εκτίμησαν πως τα κριτήρια των μέσων εκπροσώπων του φύλου τους είναι κοντύτερα στις νόρμες των θεωριών της βίο-εξέλιξης από ότι τα δικά τους, ενώ ενισχυτικά, υπερεκτίμησαν την ερωτική απιστία των άλλων αντρών ή γυναικών σε τρέχουσα σχέση, αλλά και των αντίστοιχων σχεσιακών επιλογών τους. Ακόμα περισσότερο, το κάθε φύλο έδειξε μεγαλύτερες ενδείξεις πλουραλιστικής άγνοιας στον πιο διαδεδομένο, βάση βιολογικού διαχωρισμού, τύπο απιστίας, δηλαδή οι άντρες ως προς την αμιγώς σωματική απιστία και οι γυναίκες ως προς τη συναισθηματική. Συμπερασματικά, τα αποτελέσματα της παρούσας διατριβής ενισχύουν την ανάγκη διερεύνησης των λόγων που έχει επικρατήσει κοινωνικά η βίο-εξελικτική θεωρία, καθώς το ζήτημα των ερωτικών επιλογών αποδεικνύεται εγγενώς ευάλωτο προς κοινωνικούς ψυχολογικούς μηχανισμούς και δεν συμβαδίζει απόλυτα με τη θεωρία της εξέλιξης. Ακόμα, δίνεται έμφαση στη γνωστική διεργασία του μηχανισμού της πλουραλιστικής άγνοιας, που φαίνεται να επιδρά διαφορετικά σε άντρες και γυναίκες. Συμπερασματικά, υποστηρίζεται πως η λειτουργία του μηχανισμού της πλουραλιστικής άγνοιας σχετίζεται άμεσα με τις βιολογικές καταβολές για τις διαφορές στη στάση και τη συμπεριφορά των δύο φύλων.