Η ηθικοπολιτική διάσταση του διαδικτύου και η επιρροή της στη διαμόρφωση της ταυτότητας και της μάθησης: από τη σκοπιά της μεταδομιστικής σκέψης των Ζακ Ντεριντά και Μισέλ Φουκώ

Abstract

This thesis examines the suitability of the ethico-political positions of poststructuralism for the critical analysis of the internet and social media. In particular, it explores the diachronicity of some key statements of J. Derrida and M. Foucault in relation to the following issues: (a) the influence of the variable and fluid nature of the internet on identity formation; (b) the self-presentation and security that cause internet addiction; (c) the relevance and differences between brain functions and those of the internet, (d) the intersubjectivity of the internet and its patterns of control; (e) the properties of the internet as image, speech and sound that form relationships and tensions without the constraints of a common place through the coherence of things, (f) the self-recognition of the subject and the possibility of identity formation through identification in the context of online space; (g) the phenomena of resistance and autonomy; (h) the exploitation of the materiality behind each code, (i) the contribution of social media to the uprisings of the Arab Spring, using the example of Egypt; (j) the way in which technological development and the Internet affect the structures of knowledge and learning, and, subsequently, the formation of identity and culture.

Στην παρούσα διατριβή εξετάζεται η καταλληλότητα των ηθικοπολιτικών θέσεων του μεταδομισμού για την κριτική ανάλυση του διαδικτύου και των κοινωνικών μέσων. Ειδικότερα, διερευνάται η διαχρονικότητα ορισμένων βασικών αποφάνσεων των Ζ. Ντεριντά και Μ. Φουκώ σε σχέση με τα ακόλουθα ζητήματα: (α) την επίδραση του μεταβλητού και ρευστού χαρακτήρα του διαδικτύου πάνω στη διαμόρφωση της ταυτότητας, (β) την αυτοπαρουσίαση και την ασφάλεια που προκαλούν τον εθισμό στο διαδίκτυο, (γ) τη συνάφεια και τις διαφορές των λειτουργιών του εγκεφάλου με εκείνες του διαδικτύου, (δ) τη διατοπικότητα του διαδικτύου και τα σχήματα ελέγχου της, (ε) τις ιδιότητες του διαδικτύου ως εικόνας, λόγου και ήχου που διαμορφώνουν σχέσεις και εντάσεις δίχως τις δεσμεύσεις που συγκροτούνται σε έναν κοινό τόπο μέσω της συνεκτικότητας των πραγμάτων, (στ) την αυτοαναγνώριση του υποκειμένου και τη δυνατότητα της διαμόρφωσης της ταυτότητας διαμέσου της ταύτισης στα πλαίσια του διαδικτυακού χώρου, (ζ) τα φαινόμενα αντίστασης και αυτονομίας, (η) την εκμετάλλευση της υλικότητας πίσω από κάθε κώδικα, (θ) τη συμβολή των κοινωνικών μέσων στις εξεγέρσεις της αραβικής άνοιξης, χρησιμοποιώντας το παράδειγμα της Αιγύπτου, (ι) τον τρόπο που η τεχνολογική ανάπτυξη και το διαδίκτυο επηρεάζουν τις δομές της γνώσης και της εκμάθησης, και, ακολούθως, τη διαμόρφωση της ταυτότητας και του πολιτισμού.