Μέτρηση και ανάλυση αποτελεσματικότητας σε επιλεγμένα προϊόντα του γεωργικού τομέα της Ελλάδας: μια εύρωστη μη παραμετρική προσέγγιση

Abstract

The research aim of this dissertation is to examine the efficiency measure and analysis of selected products regarding the agricultural sector of Greece, emphasizing in the application and extension of recent methods of econometric estimation. It focuses on both estimating the technical efficiency of agricultural production units and examining the impact of environmental/exogenous factors on the efficiency. Extending the analysis, the dissertation also aims to measure the managerial efficiency of agricultural productive units and investigate it’s correlation with the technical efficiency. To our knowledge, regarding the estimation and the analysis of technical efficiency, in the present study is applied for the first time the combination of the nonparametric order-α efficiency estimator with mixed (discrete and continuous) environmental/exogenous variables. An additional originality, concerning the previous studies, is the implementation of a theoretically consistent way to incorporate time effects in modeling technical efficiency with robust nonparametric methods. Also the contribution in the assessment of managerial efficiency lies in combining a recently developed estimation approach with the robust nonparametric order-α estimator with mixed environmental factors. The development of ad-hoc software made feasible the utilization and extension of recently methods. The empirical analysis of the present study relies on data coming from the EU Farm Accounting Data Network and concerns two of the main products of the Greek agricultural sector namely, the cereals and the olive growing farms. The assessment of efficiency is a real research challenge for a variety of reasons: the objectives of the last reform of the Common Agricultural Policy, the international economic situations that encourage the competitive production, the viability of the Greek agricultural sector and the existing recession and financial crisis are some to name a few. In the dissertation’s context three time periods are empirically studied: for the cereal farms the year 2009, while for the olive growing farms the time periods 2006-2009 and 2008-2011. The empirical analysis for both the cereal farms for the year 2009 and the olive growing farms for the time period 2006-2009 indicates considerable technical efficiency differentials among the sample’s units. However, a large part of the technical efficiency differentials disappears once the environmental/exogenous factors are accounted for, while many of them have a statistically significant effect on efficiency. The study of the technical and managerial efficiency for olive growing farms concerning the time period 2008-2011 reveals the existence of a strong positive association between them. Also according to the empirical results the level of managerial efficiency has a significant association with certain environmental factors.

Πεδίο έρευνας της παρούσας διατριβής αποτελεί η μέτρηση και ανάλυση της αποτελεσματικότητας επιλεγμένων προϊόντων του γεωργικού τομέα της Ελλάδας, με έμφαση στην εφαρμογή και επέκταση πρόσφατων μεθόδων οικονομετρικής εκτίμησης. Αρχικά, γίνεται εκτίμηση της τεχνικής αποτελεσματικότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και εν συνεχεία διερευνάται η επίδραση ενός αριθμού περιβαλλοντικών/εξωγενών μεταβλητών στην αποτελεσματικότητα. Επεκτείνοντας την ανάλυση, η διατριβή εστιάζει και στη μέτρηση της διοικητικής αποτελεσματικότητας των γεωργικών παραγωγικών μονάδων και στη διερεύνηση της συσχέτισής της με την τεχνική αποτελεσματικότητα. Στο πλαίσιο της εκτίμησης και ανάλυσης της τεχνικής αποτελεσματικότητας στην παρούσα διατριβή, από ό,τι είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, εφαρμόζεται για πρώτη φορά ο συνδυασμός του μη παραμετρικού τάξης α εκτιμητή της αποτελεσματικότητας με μεικτές (διακριτές και συνεχείς) περιβαλλοντικές/εξωγενείς μεταβλητές. Μια επιπρόσθετη πρωτοτυπία, σε σχέση με την προγενέστερη βιβλιογραφία, αποτελεί και η εφαρμογή μιας συνεπούς θεωρητικά προσέγγισης σε εύρωστο μη παραμετρικό πλαίσιο για την εισαγωγή της επίδρασης του χρόνου στην εξέλιξη της τεχνικής αποτελεσματικότητας. Επίσης η συμβολή της διατριβής στην αποτίμηση της διοικητικής αποτελεσματικότητας έγκειται στο συγκερασμό του εύρωστου μη παραμετρικού τάξης α εκτιμητή, με μεικτές περιβαλλοντικές μεταβλητές, με πρόσφατες μεθόδους εκτίμησης. Η ανάπτυξη του κατάλληλου λογισμικού κατέστησε εφικτή τη χρησιμοποίηση και επέκταση των προσφάτως εισαχθέντων μεθοδολογιών της διεθνούς βιβλιογραφίας. Τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται στην παρούσα διατριβή προέρχονται από το Δίκτυο Γεωργικής Λογιστικής Πληροφόρησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αφορούν δύο από τα κυριότερα προϊόντα του γεωργικού τομέα της Ελλάδας, τα σιτηρά και την καλλιέργεια ελαιόδεντρων. Οι λόγοι που καθιστούν τη μελέτη της αποτελεσματικότητας μια πραγματική ερευνητική πρόκληση είναι πολλοί: οι στόχοι της τελευταίας αναθεώρησης της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, οι διεθνείς συγκυρίες που ευνοούν την ανταγωνιστική παραγωγή, η βιωσιμότητα του ελληνικού γεωργικού τομέα και η υφιστάμενη ύφεση και δημοσιονομική κρίση συγκαταλέγονται σ’ αυτούς. Στο πλαίσιο της διατριβής μελετώνται εμπειρικά τρεις χρονικές περίοδοι: για τα σιτηρά, ένα συγκεκριμένο έτος, το 2009, για τις ελαιοκομικές εκμεταλλεύσεις οι περίοδοι 2006-2009 και 2008-2011. Η εμπειρική ανάλυση τόσο της παραγωγής σιτηρών στο έτος 2009 όσο και της παραγωγής ελαιοκομικών προϊόντων για τη χρονική περίοδο 2006-2009 έδειξε ότι υπάρχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις στην τεχνική αποτελεσματικότητα των εκμεταλλεύσεων του δείγματος. Σημαντικό τμήμα της διαφοροποίησης ωστόσο εξαλείφεται όταν ληφθεί υπόψη μια σειρά περιβαλλοντικών/εξωγενών παραγόντων, αρκετοί εκ των οποίων εμφανίζονται να έχουν στατιστικά σημαντική επίδραση στην αποτελεσματικότητα. Από τη μελέτη της τεχνικής και της διοικητικής αποτελεσματικότητας των εκμεταλλεύσεων καλλιέργειας ελαιόδεντρων για τη χρονική περίοδο 2008-2011 διαπιστώθηκε η ύπαρξη ισχυρής θετικής συσχέτισης μεταξύ τους. Τα αποτελέσματα έδειξαν επίσης ότι υφίσταται συσχέτιση μεταξύ της διοικητικής αποτελεσματικότητας και ορισμένων περιβαλλοντικών παραγόντων.