Στάθμιση του ερωτηματολογίου αυτό-αναφοράς υπομανιακών συμπτωμάτων HCL-32 (Hypomania Checklist-32) στον Ελληνικό πληθυσμό και διερεύνηση της επίπτωσης των διαταραχών του διπολικού φάσματος σε ασθενείς με διάγνωση μείζονος κατάθλιψης

Abstract

Bipolar Disorder, which is a severe and relapsing mental illness associated with the deregulation of mood and thought, is often diagnosed and treated, incorrectly, as Unipolar Depression, with negative effects on quality of life of patients suffering from this and in their clinical course, as well. Simultaneously, the presence of hypomanic symptoms in people suffering from depression is an important predictive variable for the development of bipolar disorder and for this reason, a tool for self-assessment of patients for the identification of hypomanic symptoms is very useful for clinical diagnosis of under-diagnosed cases of this disease. HCL-32 (Hypomania Checklist-32), which has been developed in recent years and widely applied, is the axis of research of this thesis, whose purpose is the weighting of this instrument in Greek population, in order to investigate the effectiveness and its validity in identifying hypomanic symptoms and, consequently, bipolarity. According to statistical findings and after weighting in bipolar (N=107) and unipolar (N=81) patients the HCL-32 showed a high degree of internal consistency, sensitivity of 84.0% and specificity at a rate of 69.0 % at cut-off point of 14 affirmative responses, and revealed a dual factor structure, which fits perfectly with the nature of bipolarity. However, the weighting of this clinical tool requires further investigation because of its questionable discriminatory ability to distinguish different types of Bipolar Disorder among them.

Η Διπολική Διαταραχή, η οποία αποτελεί μία σοβαρή και υποτροπιάζουσα ψυχική νόσο που συνδέεται με την απορρύθμιση της διάθεσης και της σκέψης, συχνά διαγιγνώσκεται και αντιμετωπίζεται, λανθασμένα, ως Μονοπολική Κατάθλιψη, με αρνητικές συνέπειες στην ποιότητα ζωής των ασθενών που πάσχουν από αυτήν, καθώς και στην κλινική τους πορεία. Ταυτόχρονα, η παρουσία υπομανιακής συμπτωματολογίας στα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη αποτελεί σημαντική προβλεπτική μεταβλητή για την εξέλιξη Διπολικής Διαταραχής και για το λόγο αυτό, ένα εργαλείο αυτοαναφοράς των ασθενών για τον εντοπισμό υπομανιακών συμπτωμάτων καθίσταται ιδιαίτερα χρήσιμο για την κλινική διάγνωση υπο-διαγνωσμένων περιπτώσεων της συγκεκριμένης νόσου. Το ερωτηματολόγιο HCL-32 (Hypomania Checklist-32), το οποίο έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια και εφαρμόζεται ευρέως. Σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής είναι η στάθμισή του ερωτηματολογίου HCL-32 στον ελληνικό πληθυσμό, με στόχο τη διερεύνηση της αποτελεσματικότητας και εγκυρότητάς του για τον εντοπισμό υπομανιακής συμπτωματολογίας και, κατά συνέπεια, διπολικότητας. Σύμφωνα με τα στατιστικά ευρήματα και μετά τη στάθμιση του σε διπολικούς (Ν=107) και μονοπολικούς (Ν=81) ασθενείς, το HCL-32 κατέδειξε υψηλό βαθμό εσωτερικής συνοχής, ευαισθησία σε ποσοστό 84,0% και ειδικότητα σε ποσοστό 69,0% στο cut-off point των 14 καταφατικών απαντήσεων, ενώ ανέδειξε διττή παραγοντική δομή, η οποία συνάδει απόλυτα με τη φύση της διπολικότητας. Ωστόσο, η στάθμιση του κλινικού αυτού εργαλείου χρήζει περαιτέρω διερεύνησης, λόγω της αμφισβητούμενης διακριτικής του ικανότητας να διαχωρίσει διαφορετικούς τύπους της Διπολικής Διαταραχής μεταξύ τους.