Μονή Αγάθωνος Υπάτης Φθιώτιδας: κοινωνική, πολιτιστική και εκπαιδευτική παρουσία

Abstract

Agathonos monastery dedicated to the Assumption of Virgin Mary, according to the tradition was built by a monk who was called Agathon around 1400 AD just seven kilometers from the historic town Ipati. The monastery is now considered as one of the holy shrines of Fthiotida with great ethnic, social, educational, cultural, and religious offerings to local residents. The purpose of this doctoral dissertation is to present the history of Agathonos Monastery from its founding until today and to demonstrate its contribution to the local society. It particularly seeks to highlight the abbots and monks struggles for the spiritual cultivation of the people in the area the preservation of their Orthodox faith, the maintenance of their national autonomy and the development of their cultural level especially in the difficult years of Turkish domination and the Greek revolution (1821) as well as the social and educational activities of the monastic community in the recent years. The monastery functioned schools during the period of Ottoman rule and in the recent years and offered material and financial assistance for the needs of the race during the Revolution of 1821- even the monks of the monastery themselves were recruited with the troops of the local chieftains (the Kontoyiannis) for the success of the struggle. The doctoral dissertation is the result of a systematic research effort based on the collection of especially primary unpublished archival material and the exploitation of existing relevant thematic and general bibliography. It also relied on systematic on-site investigation and study of the historic area from where necessary research material was derived.

Η Μονή Αγάθωνος που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου κατά την παράδοση κτίσθηκε από τον ασκητή μονάχο Αγάθωνα γύρω στα 1400 μ.Χ. σε απόσταση επτά χιλιομέτρων από την ιστορική πόλη της Υπάτης. Κατά τη διάρκεια της συνεχούς παρουσίας της για αιώνες ολόκληρους εκεί, η Μονή διαδραμάτισε ένα σημαντικό θρησκευτικό, κοινωνικό, μορφωτικό, πολιτιστικό, φιλανθρωπικό και οικονομικό ρολό στη ζωή της περιοχής, όχι μόνο στα χρόνια της Οθωμανικής κυριαρχίας αλλά και στα νεότερα. Ο σκοπός της διδακτορικής διατριβής είναι να καταγράψει την ιστορία της Μονής αυτής από την ίδρυσή της έως και τις ήμερες μας και να καταδείξει συγχρόνως την προσφορά της στην τοπική κοινωνία. Ιδιαίτερα επιδιώκει να αναδείξει τους αγώνες και τη δράση των ηγούμενων και των μονάχων της για την πνευματική καλλιέργεια του Φθιωτικού λαού τη διατήρηση της ορθόδοξης πίστης του, τη διάσωση της εθνικής του αυθυπαρξίας και την ανάπτυξη του πολιτισμικού του επίπεδου κυρίως στα δύσκολα χρονιά της τουρκικής κυριαρχίας και της Ελληνικής Επανάστασης καθώς επίσης τις κοινωνικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες της Αγαθωνίτικης μοναστικής κοινότητας στα νεότερα χρόνια. Η διδακτορική διατριβή είναι αποτέλεσμα συστηματικής ερευνητικής προσπάθειας που βασίστηκε στην αναζήτηση κυρίως πρωτογενούς αρχειακού υλικού και στην εκμετάλλευση της υπάρχουσας σχετικής θεματικής και γενικής βιβλιογραφίας. Στηρίχθηκε επίσης στη συστηματική επιτόπια έρευνα και στη μελέτη του ιστορικού χώρου από όπου αντλήθηκε αναγκαίο ερευνητικό υλικό.