Σύγχρονα μεταναστευτικά δίκτυα στη «μουσουλμανική μειονότητα» της Θράκης

Abstract

Main subject of this doctoral thesis is how migration networks contextures and composites through pendular men’s movements in the 1990’s, from a “Muslim minority” village in Thrace to the urban centers of North Europe. These men, who are tobacco cultivators, move informal, impermanent and occasional, so there is a constant movement from place of birth to different places of destination. Because of these features, migration movements become also undocumented. I’m studying migration networks as multileveled vehicles of action, which shaped from multiplexed relations and different types of action. I’m arguing that networks express social and symbolic ties, communicate information and benefits and negotiate identities, which migrants and their families in the birth place desire to adopt. I’m searching how information flows of family, friendship and community migrant networks. Also, I’m interesting how migration as a “family strategy” concentrates changes in family relations, gender roles and family’s social status back in the birth place. I use qualitative research methods and long stable fieldwork to collect my ethnographic material. In Part One I emphasize on a short account of historical and political framework, which brings present condition of “Muslim minority”. Also, I’m referring on conceptual dilemmas of minority specification. In Second Part, I’m referring at communities’ features, local history distinctiveness and migration characteristics, which allows identity negotiation. Through the analysis I’m trying to provide a comprehensive understanding how new features of social identity expected to milden disparaging characteristics of ethnic identity and villagers’ classification as portion less land-workers and unskilled migrants. I’m presenting that house is the essential “key-actor”, where concentrated all features of pendular men’s migration, local history, unvoiced political action, gender roles, family relations and identity negotiations

Αντικείμενο της διατριβής αποτελεί η διερεύνηση των δικτύων στο πλαίσιο της περιστασιακής μετανάστευσης ανδρών, από ένα οικισμό της “μουσουλμανικής μειονότητας” στη Θράκη, όπου κύρια πηγή βιοπορισμού αποτελεί η καλλιέργεια του καπνού. Χαρακτηριστικό της μετανάστευσης, συνιστά ο προσωρινός και ευκαιριακός χαρακτήρας, η συνεχής παλινδρομική κίνηση ανάμεσα στον τόπο καταγωγής και τους τόπους προορισμού και η άτυπη μορφή που προσλαμβάνει. Στόχο της ερευνητικής προσπάθειας αποτέλεσε η περιγραφή της σύνθεσης, της υφής και των διαστάσεων των μεταναστευτικών δικτύων στον τόπο καταγωγής, καθώς και της συγκρότησής τους με αναφορά σε αυτόν. Προσεγγίζω τα δίκτυα της μετανάστευσης ως πολυεπίπεδους φορείς δράσης που σχηματοποιούνται από σύνθετες σχέσεις και διαφορετικούς τύπους δράσης, εμπεριέχουν διαφορετικές κατηγορίες δρώντων, εκφράζουν κοινωνικούς και συμβολικούς δεσμούς, μεταφέρουν πληροφορίες, μηνύματα και υλικά αγαθά και αποτελούν πεδίο συγκρότησης των ταυτοτήτων. Αναρωτήθηκα για τον τρόπο με τον οποίο οι μετανάστες και οι συγγενείς τους οικοδομούν και διαχειρίζονται διαφορετικές εκδοχές των ταυτοτήτων που επιθυμούν να υιοθετήσουν. Επιχείρησα να περιγράψω τον τρόπο που μεταφέρονται οι πληροφορίες και προσφέρεται βοήθεια στους υποψήφιους μετανάστες, μέσα από τα δίκτυα της συγγένειας, της φιλίας και της εντοπιότητας, καθώς και πως η μετανάστευση ως “οικογενειακή στρατηγική” συνδέεται με τη διαπραγμάτευση της κοινωνικής θέσης και των έμφυλων ταυτοτήτων στον τόπο καταγωγής. Οι μεθοδολογικές πρακτικές, στηρίχθηκαν στη χρήση ποιοτικών μεθόδων και τη μακρόχρονη επιτόπια έρευνα. Μετά από μία σύντομη ανασκόπηση του ιστορικού και πολιτικού πλαισίου, που διαμόρφωσαν τη σημερινή εικόνα της μουσουλμανικής μειονότητας, αναφέρομαι στα εννοιολογικά διλήμματα του προσδιορισμού της. Στο πλαίσιο αυτό, η εικόνα της συνοχής που προβάλλεται στο εσωτερικό της κοινότητας και η αμφίεση της σιωπής, διερμηνεύονται μέσα από τις ιδιαιτερότητες της τοπικής ιστορίας στο πρόσφατο παρελθόν και φωτίζεται η ανάδυση νέων ταυτοτικών προσδιορισμών, που απαλύνουν υποτιμημένες εκδοχές της ταυτότητας. Η κατοικία αποτελεί το κατεξοχήν οιονεί-δρων υποκείμενο, όπου συμπυκνώνονται όλα τα παραπάνω στοιχεία, επιτρέποντας να διαφανούν οι σχέσεις έλλειψης εμπιστοσύνης απέναντι στο Κράτος, αποτυπώνοντας στο χώρο την κοινωνική διαδρομή κάθε οικογένειας και αποκτώντας κεντρικό ρόλο στη διαδικασία συγκρότησης των δικτύων της μετανάστευσης. Οι πρακτικές της κατανάλωσης που αποκωδικοποιούνται μέσω των κατοικιών, συνιστούν μία σημαντική διάσταση της μετανάστευσης και ένα προνομιακό πεδίο για την έκφραση επιθυμητών όψεων της ταυτότητας.