Η μεταφορά επικινδύνων εμπορευμάτων στην Ελλάδα: επιδράσεις στον σχεδιασμό κρίσιμων συγκοινωνιακών υποδομών και στην εκπαίδευση οδηγών οχημάτων επικίνδυνων εμπορευμάτων

Abstract

Σκοπός της διατριβής ήταν η αξιολόγηση μεθοδολογίας για τον σχεδιασμό της ασφαλέστερης μεταφοράς επικίνδυνων εμπορευμάτων διαμέσου σηράγγων και η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου προγράμματος για την εκπαίδευση των οδηγών και των εκπαιδευτών τους στον τομέα της μεταφοράς των επικίνδυνων εμπορευμάτων και την αποτελεσματική αντιμετώπιση ατυχημάτων. Επίσης η ανάπτυξη σχέδιου διαχείρισης έκτακτων συμβάντων με εμπλοκή επικινδύνων εμπορευμάτων. Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων ακολουθήθηκαν τα εξής μεθοδολογικά βήματα: (α) Έγινε εκτενής βιβλιογραφική ανασκόπηση των συστημάτων σχεδιασμού μεταφοράς επικίνδυνων εμπορευμάτων και των συστημάτων διαχείρισης έκτακτων συμβάντων στα οποία εμπλέκονται οχήματα που μεταφέρουν επικίνδυνα εμπορεύματα καθώς και των νέων τεχνολογιών που υποστηρίζουν τα συστήματα αυτά. Με βάση την εργασία αυτή προέκυψαν οι βασικές αρχές και διαδικασίες που περιγράφονται στο «σχέδιο διαχείρισης έκτακτων συμβάντων» για την γρήγορη και επιτυχή αντιμετώπιση των συμβάντων αυτών. (β) Έγινε ανάλυση και αξιολόγηση των νέων τεχνολογιών που συνεισφέρουν στην βελτίωση της ασφαλούς λειτουργίας των υποδομών και της επιτυχούς διαχείρισης των συμβάντων στο οδικό δίκτυο και ειδικότερα εντός σηράγγων καθώς επίσης και των νέων τεχνολογιών που έχουν αναπτυχθεί για την βοήθεια του οδηγού κατά την μεταφορά επικινδύνων εμπορευμάτων για την πρόληψη τροχαίων ατυχημάτων και επίδειξη ασφαλέστερης οδικής συμπεριφοράς. (γ) Έγινε ανάλυση και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων μεθόδου εκτίμησης επικινδυνότητας που εφαρμόσθηκε σε πολλές ελληνικές σήραγγες και εξετάσθηκε η αποτελεσματικότητα και η εφαρμοσιμότητα της στην Ελλάδα. Με βάση αυτη την εργασία προτείνεται η χρήση κριτηρίων αποδοχής ή μη σχετικά με αποφάσεις για την διέλευση επικινδύνων εμπορευμάτων απο τις σήραγγες και την αποδοχή μέτρων που συνεισφέρουν στην βελτίωση της ασφαλούς λειτουργίας των σηράγγων και την επιτυχή διαχείριση εκτάκτων περιστατικών. (δ) ) Έγινε έρευνα των προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης οδηγών και εκπαιδευτών που ασχολούνται στην μεταφορά των επικίνδυνων εμπορευμάτων τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη. Έγινε ανάλυση των χαρακτηριστικών των προγραμμάτων αυτών (περιεχόμενο εκπαιδευτικής ύλης, διάρκεια, μέσα για την διδασκαλία της ύλης αυτής, πρακτική εξάσκηση, αξιολόγηση, πιστοποίηση) με σκοπό να εντοπιστούν οι ελλείψεις και τα κενά στα προγράμματα αυτά και να ορισθούν τα χαρακτηριστικά του νέου εκπαιδευτικού προγράμματος. Τα αποτελέσματα - συμπεράσματα της εργασίας συνοψίζονται στα εξής: (ι) Η αξιολογηθείσα διαδικασία υπολογισμού επικινδυνότητας κατά την μεταφορά των επικινδύνων εμπορευμάτων μέσα από σήραγγες μπορεί να εφαρμοσθεί άμεσα στην Ελλάδα. (ιι) Το προτεινόμενο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την επαγγελματική κατάρτιση των οδηγών επικίνδυνων εμπορευμάτων και των εκπαιδευτών τους θα αντιμετωπίσει την διαρκή ανάγκη για άρτια, αποτελεσματική και επικαιροποιημένη εκπαίδευση. (ιιι) Το προτεινόμενο σχέδιο αντιμετώπισης έκτακτων συμβάντων στα οποία εμπλέκονται οχήματα που μεταφέρουν επικίνδυνα εμπορεύματα σε αυτοκινητοδρόμους και σε σήραγγες καλύπτει τις ειδικές απαιτήσεις ασφαλείας όπως διαμορφώθηκαν με την επικαιροποιημένη διεθνή εμπειρία καί κανονισμούς. (ιν) Στην διατριβή προτείνονται θεσμικά μέτρα σχετικά με την οδική μεταφορά επικινδύνων εμπορευμάτων στην Ελλάδα που θα βελτιώσουν τα επίπεδα ασφαλείας, και προτείνεται η συνέχεια της έρευνας στο αντικείμενο της διαχείρισης έκτακτων περιστατικών και ειδικά στις διαδικασίες εκκένωσης σηράγγων.