Κριτική παιδαγωγική και γραμματισμός

Abstract

The objective of this study ‘Critical Pedagogy and Literacy’ is to investigate the stands taken by two, and probably most significant major representations of the pedagogical trends in the US, Henry Giroux and Peter McLaren. To be more specific, I will trace the development of their pedagogical/political stances from when the first appeared in the literature (between the late 1970s and the early 1980s) to 2000. This decision has been made as part of our efforts to answer the central question in this paper. What defines the relationship between their view and others’ on this issue of literacy. Two fundamental choices in answering the central question posed by our work have been made. Firstly, the investigation of socio-political constraints within which the work of Giroux and McLaren evolves and, secondly, the principle of correlation that is, to relate pedagogy to politics, to correlate stances in different periods, to correlate different or similar views on a theme and to correlate central educational and political preferred priorities. The research scheme adopted here involves the exploration of the theoretical influences that characterize the work of Giroux and McLaren, as well as the concepts which define this work and emerge from the use of such influences in every period. Their work has been influenced by a wide range of theoretical approaches and concepts from neo-Marxism to the new sociology of education, from cultural studies to the eclectic adaptation of modernism. The conclusion of this paper is that the positions of Giroux and McLaren constitute a specific view on literacy, based on different ideological/political grounds from those of ‘cultural’ and functional literacy.

Το αντικείμενο της μελέτης ‘Κριτική Παιδαγωγική και Γραμματισμός’ είναι η διαχρονική διερεύνηση των θέσεων δύο σημαντικών εκπροσώπων (ίσως των πιο σημαντικών) του συγκεκριμένου παιδαγωγικού ρεύματος στις ΗΠΑ, των Henry Giroux και Peter McLaren. Πιο συγκεκριμένα, παρακολουθούμε τη διαδρομή των παιδαγωγικών/πολιτικών τους θέσεων από τη στιγμή που εμφανίζονται στη βιβλιογραφία (τέλη 1970 με αρχές του 1980) έως το 2000. Η επιλογή αυτή εξυπηρετεί την πρσπάθεια να απαντηθεί το κεντρικό ερώτημα που θέτει η εργασία μας που είναι ο προσδιορισμός της σχέσης της οπτικής τους για το γραμματισμό με άλλες οπτικές για το ίδιο ζήτημα. Δύο θεμελιακής σημασίας μεθοδολογικές επιλογές για την απάντηση του κεντρικού ερωτήματος που θέτει η εργασία μας είναι πρώτον, η περιοδολόγηση των θέσεων των Giroux και McLaren, δηλαδή η διερεύνηση των κοινωνικοπολιτικών όρων εντός των οποίων εξελίσσεται το έργο τους και, δεύτερον, η αρχή της συσχέτισης, συσχέτιση του παιδαγωγικού με το πολιτικό, συσχέτιση θέσεων διαφορετικών περιόδων, συσχέτιση διαφορετικών ή παραπλήσιων οπτικών για ένα θέμα, συσχέτιση των κεντρικών εκπαιδευτικών και πολιτικών προτεραιοτήτων που προκρίνονται. Το ερευνητικό σχήμα που υιοθετήσαμε έχει να κάνει με την αναζήτηση των θεωρητικών επιρροών που σφραγίζουν το έργο των Giroux και McLaren, καθώς και των εννοιών που το προσδιορίζουν και προκύπτουν από την αξιοποίηση των σχετικών επιρροών σε κάθε περίοδο. Το έργο τους επηρεάστηκε από ένα μεγάλο φάσμα θεωρητικών παραδόσεων και εννοιών από το νέο-Μαρξισμό, τη νέα κοινωνιολογία της εκπαίδευσης, τις πολιτισμικές σπουδές μέχρι την εκλεκτική πρόσληψη του μεταμοντερνισμού. Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουμε είναι ότι οι θέσεις των Giroux και McLaren συγκροτούν μια ιδιαίτερη οπτική για το γραμματισμό, θεμελιωμένη σε διαφορετική ιδεολογικοπολιτική βάση από αυτή του πολιτισμού και λειτουργικού γραμματισμού.